Frantziako Estatu mailan bideraturiko greba feministari lotu dira Ipar Euskal Herriko sindikatuak eta talde feministak ere. Soldatapeko lanean, zaintzan eta kontsumoan bideratu dute greba.
Frantziako Estatu mailan antolaturiko bigarren greba feminista eguna izan da 2024ko martxoaren 8koa –lehena 1974an izan zen MLF Emakumeen Askapenerako Mugimenduak deiturikoa–. Aitzineko urteetan lan uztera deitzen zuten sindikatuek eta kolektibo feministek: gizon eta emakumeen artean den soldata arrakalaren heina irudikatzeko, 15:40etan uzten zuten lana emakumeek, konkretuki soldata ezberdintasuna dela eta, une horretatik aitzina kitorik ariko balira bezala dabiltzalako lanean –batez beste, %24 gutiago irabazten dute emakumeek–. Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoari dagokionez, grebaren deialdiarekin bat egin dute lekuko sindikatu eta talde feministek, baina ez zuten lehen aldia, 2018an eta 2019an Euskal Herri mailako deialdia egon zelako.
Soldatapeko lanaren arloan, zaintza lanetan eta kontsumoan bideratu dute greba, "berdintasuna lortzeko bidean, bakarrik [emakume feministon] ahotsek, oihuek eta ekintzek dituztelako gauzak mugiaraziko". Mezu hori zabaldu dute aho batez grebarako deialdiarekin bat egin duten 50 bat kolektibo feministek. Langile sindikatu guztiek bat egin dute mugimendu feministaren hitzorduarekin –CGT, CFDT, FO, CFE-CGC, CFTC, Unsa, Solidaires, FSU baita LAB ere Ipar Euskal Herrirako–. Arratsaldearekin batu dira Baionako Herriko Etxearen aitzinean sindikatuak, lekua mugimendu feministari utzi aurretik: 18:00etan abiatuko du talde feministek deituriko manifestazioa.
Aldarri andana entzunarazi dituzte: soldata arrakalaren bukaera; zerbitzu publikoen babesa eta pribatizazioen bukaera; zaintzaren aitorpena eta banaketa justua; aborto eskubidea bermatzeko baldintzak; LGBTQI pertsonentzako aukera askatasun osoa; pertsona ezgaiztuen aurkako indarkeria sistemikoaren bukaera; indarkeria sexisten bukaera; txikitatik bideraturiko berdintasunaren aldeko hezkuntza eta eskuin muturraren gorakadaren aurkako borroka. Elkartasuna iparrorratz gisa jarriz, "bonbardaketa masiboen pean diren mundu mailako emakumeekilako" zein Frantziako Gobernuak bozkaturiko Immigrazio Lege arrazistaren mehatxupean diren papergabeei sostengua adierazteko eguna dute.
"Edozein greba mugimenduren helburua da aldarrikapen baten izenean traba eragitea. Gaur erakutsi nahi dut emazteek egiten, pentsatzen edo ekoizten dutena sobera itzalean egoten dela. Alta, emazteak geldituko balira, baloratua ez den guzti hori ez balute gehiago egingo, orduan jendarteak ez luke atxikiko", dio Amande Anin admnistrazio publikoko langile grebalariak. Begi onez ikusi du sindikatuek grebara deitu izana: "Lehenik, praktikoki, nik, alor publikoan lan egiten duen langile bezala, greba egin ahal izateko sindikatuen deia behar dudalako. Gisa berean, pentsatzen dut alor publikoko lanbide feminizatuetan diren langileei, ez balitz deialdi orokorrik izan ez zuten posibilitate hori ukanen. Orokorkiago, lan eremua diskriminazio, desoreka, baita bortizkeria leku ere izan daitekeelako, logikoa eta gutienekoa iduritzen zait sindikatuak posizionatzea. Gero, haien erakunde barnean diren botere harremanen galdezkatzearena beste istorio bat da… Beharbada haien ondoko helburua izango dute, nork daki?".
Sindikatuek jarritako hitzorduan da Geraldine Thiery tren gidaria. Aitzineko astean Frantziako Parlamentuak abortu askatasuna konstituzioan sartu izana adibidetzat harturik, argi dauka borrokaren bidez direla aitzinamenduak lortzen eta horregatik atera da karrikara, grebalari gisa. Bere gisa greban da Nathalie Bachacou irakaslea ere, ezinbestekotzat daukalako borroka egun hori. Soldata arrakala borrokatzeko beharra ikusten du: "Bi haur ditut, alaba bat eta seme bat… ez dut onartzen jakitea nire semeak alaba baino gehiago irabaziko lukeela lan bera eginez". Ondoan duen Maddi Saint-Estebean irakasleak zaintzaren banaketa justuagoa du aldarrikapenen artean: "Gaur Baionara etorri naiz, greba eginez, zaintzak dakarren karga mentala etxean utzi dut eta sekulako ona egiten du!".
Sindikatuen hitzordutik talde feministenera joango dira guztiak: Baionako Herriko Etxearen aitzinean dute hitzordua 18:00etan.
Orain arte desgaituak ez diren pertsonekin lehiatu da Uharteko Ipar Eski Taldeko Eneko Leyun eskiatzailea (Iruñea, 1998). 2024-2025 denboraldian, lehenengo aldiz parte hartu du Adimen Urritasuna duten Pertsonentzako Iraupeneko Eskiko Espainiako Txapelketan. Urrezko... [+]
Joan den urte hondarrean atera da L'affaire Ange Soleil, le dépeceur d'Aubervilliers (Ange Soleil afera, Aubervilliers-ko puskatzailea) eleberria, Christelle Lozère-k idatzia. Lozère da artearen historiako irakasle bakarra Antilletako... [+]
Endometriosiaren Nazioarteko Eguna izan zen, martxoak 14a. AINTZANE CUADRA MARIGORTAri (Amurrio, 1995) gaixotasun hori diagnostikatu zioten urtarrilean, lehen sintomak duela lau urte nabaritzen hasi zen arren. Gaitz horri ikusgarritasuna ematearen beharraz mintzatu da.
Duela aste batzuk, gurean egon ziren El Salvadorko eta Kanarietako emakumeen eskubideen aldeko hainbat aktibista. Sexu- eta ugalketa-eskubideez eta eskubide horiek urratzeak emakumeengan dituen ondorioez aritu gara; hala nola El Salvadorren berezko abortuak izanda homizidio... [+]
Zuberoako ohiturei buruzko bi liburu ditut gogoan. Batek XX. mendean aritu izan diren 180 dantzari eta soinulari aipatzen ditu. Haien artean, emakumezkorik ez da agertzen. Besteak, pastoralei egiten die errepasoa eta hor emakumeak aipatu aipatzen dira, baina omisio esanguratsuak... [+]
1984an ‘Bizitza Nola Badoan’ lehen poema liburua (Maiatz) argitaratu zuenetik hainbat poema-liburu, narrazio eta eleberri argitaratu ditu Itxaro Borda idazleak. 2024an argitaratu zuen azken lana, ‘Itzalen tektonika’ (SUSA), eta egunero zutabea idazten du... [+]
Pertsona lodiek lodiak izateagatik bizi izan duten eta bizi duten indarkeriaren inguruan teorizatzeko espazio bat sortzea du helburu ‘Nadie hablará de nosotras’ podcastak. Cristina de Tena (Madril, 1990) eta Lara Gil (Fuenlabrada, Espainia, 1988) aktibista... [+]
Donostiako Tabakaleran, beste urte batez, hitza eta irudia elkar nahasi eta lotu dituzte Zinea eta literatura jardunaldietan. Aurten, Chantal Akerman zinegile belgikarraren obra izan dute aztergai; haren film bana hautatu eta aztertu dute Itxaro Bordak, Karmele Jaiok eta Danele... [+]
Antifaxismoari buruz idatzi nahiko nuke, hori baita aurten mugimendu feministaren gaia. Alabaina, eskratxea egin diote Martxoaren 8ko bezperan euskal kazetari antifaxista eta profeminista bati.
Gizonak bere lehenengo liburua aurkeztu du Madrilen bi kazetari ospetsuk... [+]
Martxoak 8an egindako pintaketak gainetik margotu dituzte ikur faxistekin Zuberoako hiriburuan. Horren aurrean elkarretaratzera deitu dute, astelehenean.
Martxoaren 8a Getxo bere bizitokian igaro du: kumbia dekolonial eta antiarrazista topaketa antolatu du Algortako Herriko Tabernan, Abianen, Hija del Nopal DJrekin batera.
Argentinatik Getxora migratu zen Celeste Agüero, kantutegi herrikoi batekin eta poesia xuxurlatzeko... [+]
Mugimendu feministak manifestazioak egin ditu goizean Donostian, Gasteizen eta Iruñean eta arratsaldean Baionan eta Bilbon. Oinarrizko irakurketa partekatu dute, eta horri gehitu diote hiri bakoitzean bertako problematika, eragile eta ekimenen erreferentzia.
Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]
