Joan den urtarrilaren 30eko greba orokorrean grebalari batek jasandako Ertzaintzaren eraso eta hizkuntz eskubideen urraketa salatzeko, elkarretaratzea deitu du asteazkenean Durangoko Euskal Herrian Euskaraz (EHE) taldeak.
Grebalariak berak Twitterren kontatu bezala, Durangoko Aramotz auzoan gertatu zen erasoa, pikete informatibo bat gauzatzen ari zirela. Istiluen kontrako ertzainak hurbildu eta kolpeka hasi zitzaizkien. Grebalariak ertzainari kolpea aurpegiratu zionean, honek identifikatzeko eskatu zion, gazteleraz. Grebalariak euskaraz erantzutean “mehatxutzat” hartu zuen, eta agintaritzari desmen egitea leporatuko ziotela jakinarazi zion.
Durangoko ertzain-etxearen aurrean egin dute elkarretaratzea, asteazken arratsaldean. Hainbat lagun bildu zen beraien babesa adierazteko. Grebalariak Anboton azaldu bezala, babes mezu andana jaso du erasoaren ostetik, eta eskertuta azaldu da.
Euskal Herrian Euskarazek “onartezintzat” jo du erasoa, eta Eusko Jaurlaritzari eta Ertzaintzari isunik bideratu ez dezatela, eta horrelakorik berriro gertatu ez dadin neurriak har ditzatela exijitu die. Herritarrei, beraien aldetik, “hizkuntza-eskubideei tinko eutsi diezaioten” eskatu eta urraketarik jasanez gero salatzeko deia egin die.
Jarraian EHEk gaiaz egiten duen irakurketa osorik:
Urtarrilaren 30eko GrebaOrokorra dela eta Durangon gertatutakoa salatzeko gaude hemen besteak beste, eskubide zibil eta linguistikoak urratu zitzaizkigun hainbat euskaldunoi, bati bereziki identifikaziorarte ailegatuz ,nola ez biolentzia merkearekin.
Gaztelaniaz zuzendu zitzaion ertzain bati euskaraz egiteko eskatu zion, eta horretarako gai ez izateaz gain, ertzain kide batek identifikazioaren zergatia galdetu zionean, mehatxatu egin zuela adierazi zion.
Beraz, euskaraz hitz egite soila (edozer esanda ere) mehatxua da gure herrian, euskaraz jakin ez eta ikasteko asmorik ez duenarentzat bereziki. Inolako arrazoirik gabe gogor kolpatzeaz gain, ertzaintzak identifikatu eta “desacato a la autoridad” deritzenarekin espedientea zabalduko ziotela adierazi zioten.
Laburbilduz, onartezina da polizia batek euskaraz ulertu ez eta delitu edota hutsegite zigorgarri bat egotzi nahi izatea.
Eskubide zibil eta linguistikoak urratu zitzaizkigun, beste behin ere zapaldua zapaltzaile irudikatuz. Zigorrak zigor, jakin dezatela langile euskaldunon eskubideak urratzen dituzten poliziei, agintariei zein legeei men ez egiten segituko dugula.
Aipatutako gertaera hauek oso larriak dira. Ustez herritarren eskubideak babesteko eskumena duten ertzainak beraiek dira herritarren hizkuntza-eskubideak urratzen dituztenak. Larriak direla diogu baina zoritxarrez ezin esan salbuespena direnik. Euskaldunok, euskaraz bizi nahi dugun herritarrok, egunero pairatzen ditugu horrelako gertaerak. Bai eremu pribatuan bai publikoan. Administrazio publikoarekin harremana euskaraz izan nahi eta askotan ezin. Ez hori bakarrik, kasu honetan ikusi ahal izan zen bezala, funtzionario publiko horrek adierazten duen jarrera agintzaile berdinarekin egiten dugu topo euskaldunok tarteka. Jarrera agintzaile betikoa, baina formetan aldatuta ere: garai bateko “Háblame en cristiano” hura, orain Mozal Legearekin ezarritako isunean bilakatu daiteke adibidez.
Horren aurrean Eusko Jaurlaritzari eta Ertzaintzari zuzentzen gara isunik ez dezaten bideratu, onartezina da horrelakorik gertatzea egun. Ez hori bakarrik, horrelakoak berriz ere ez gertatzeko neurriak har ditzaten exijitzen diegu. Horretarako behingoz administrazioko langile guztiak euskaldundu behar dira, ez soilik herritarrekin harreman publikoa dutenak, baita gainontzeko langile publiko guztiak ere. Administrazio publikoa osoki euskalduntzen ez den bitartean, etengabeak izango dira hizkuntza-eskubideen urraketak. Euskaraldiaren hamaika egunetan soinean txapa bat jartzea eta propaganda kanpainak egitea ez da nahikoa, ezta gutxiago ere, gainontzeko urte osoan zehar herritarren eskubideak urratzen badira.
Era berean, herritarrei dei egiten diegu beraien hizkuntza-eskubideei tinko eutsi diezaioten. Greba egunean ikusi ahal izan genuen jarrera euskaltzale burujabea egunerokoan izan dezatela. Soilik horrela lortuko dugu euskararen normalizazio osoa, eta beraz, euskaraz bizitzera iritsi ahal izatea. Eta urraketarik jasanez gero salatu dezatela dei egiten diegu. Bai Euskal Herrian Euskarazi zuzenduz, baina batez ere Hizkuntza Eskubideen Behatokian salatuz.
Euskaraz egitea normaltasunaren kontra egitea dela idatzi zuen behinola Joseba Sarrionandiak... Eta halandaze, euskaraz egitea (sistema patriarkatu kapitalistarentzako) mehatxua den herrian, bizitza duina euskaratik eta euskaraz!
Durangoko Euskal Herrian Euskaraz
Donostiako autobus gidari batek maiatzaren 2an, bere hizkuntza eskubideak urratzeaz gain, erantzun euskarafoboa bota ziola salatu du herritar batek. Gertakari horren berri Hizkuntza Eskubideen Behatokiak eman du. ARGIAk pertsona horrekin hitz egin du, zer gertatu zen jakiteko.
Laborantza lizeoetan tokiko hizkuntzetako irakaskuntza sailen sortzea eztabaidatua izan da frantses legebiltzarrean. Legearen zuzenketa proposatu du Iñaki Etxaniz legebiltzarkideak.
Euskal Herrian Euskarazek apirilaren 22tik 28ra egingo du lehen aldiz Harrotze Astea. EHEk bost ekintza nazional prestatu ditu, eta hortik aurrera, herriz herri hainbat dinamika antolatuko dituzte euskaltzaleek. Sugoi Etxarri EHEko kidea elkarrizketatu dugu. Haren ustez,... [+]
Hizkuntza eskubideen urraketekin lotutako 909 kexa jaso zituen Behatokiak 2023. urtean. Horien %75 baino gehiago administrazioari loturiko zerbitzuei buruzkoak dira: “Herritarrek salatzen dute urtero horma berdinaren aurka borrokatzen jarraitzen dutela”.
Korrikak lehen asteburua Nafarroan egin du, eta argi ikusi dugu ez dagoela Nafarroa bat, ez eta hiru ere, baizik eta hainbat. Herriz herri egoera soziolinguistikoa eta euskaltzaletasuna erabat aldatzen dira, eta Korrika ere izan da horren lekuko.
Euskal Herriko 16 ikasle Parisen dira astearte honetan, euskaraz ikasteko eskubidea aldarrikatu eta horretarako neurriak har ditzatela eskatu diete diputatuei, Frantziako Legebiltzarrean. “Urduri gaude, baina badakigu zer erran nahi dugun”, adierazi diote goizean... [+]
Taldea ezagutarazteko eta proiektua finantzatzeko antolatu dute egun osorako egitaraua.
Euskal Herri euskalduna aldarrikatzeaz gain, euskararen aldeko borrokak kalean ikustaraztea eta indartzea izango du xedetzat.
Duela egun batzuk, Donostiako epaitegiko epaile batek Udaltzaingorako bi lanpostutarako euskararen B2 hizkuntza eskakizuna eskatzea baztertu zuen. Epaile berak, aldi honetan, Donostiako Udalaren erabakia babestu du, eta adierazi du Digitalizazio Kartografikoko bi udal... [+]
Euskalgintzaren Kontseiluak eta beste eragile ugarik datorren larunbatean Bilbon deituriko manifestazioarekin bat egin du Gasteizko Legebiltzarrak EH Bildu eta EAJren sostenguarekin.
Asteburuko egitaraua aurkeztu dute EHEko kideek. Besteak beste, sei tailer egingo dituzte bi txandatan, euskalgintzako pertsona esanguratsuekin.
Topaketak urriaren 7an eta 8an Villabona-Amasan izango dira. Euskara eta independentzia ardatz hartuta, zenbait gairen inguruko hausnarketak egingo dituzte.
Euskarafobia legalaren historia legez lege eta arauez arau aztertu du Iñigo Urrutiak (1966, Jatabe-Maruri), Xabier Irujorekin batera. Horren emaitza da Historia Jurídica de la Lengua Vasca (1789-2023) liburu mardula. Irujo atzerrian zegoenez, Urrutiarekin mintzatu... [+]
Bizikletako martxak eta topaketak antolatu dituzte, euskarak Lanbide Heziketan duen presentziaren inguruan hausnartzeko eta aurrera egiteko proposamenak elkarrekin adosteko.