Goizean esperantza, arratsean etsia
Zenbaitetan, goizean ere, etsia. Aitor dut kontrako eztarritik joan zaidala igande goiz honetako gosaria. Berria irakurtzen hasi, eta 10. orrialdeko albisteak lagun zuen argazkia ikusi bezain laster, “zorioneko eskua”, egin dut neure artean. Izan ere, oraindik ere, neure ezjakinean, ez dut ulertu zer dela-eta eragin duen hainbesterainoko bozkarioa Irulegiko aurkikuntzak: euskaldunak orain dela mende gutxi batzuk espazio-ontzi batetik jaitsiak ginela uste ote zuen zenbaitek?, edo garai hartako gainerako gizakiak ez bezalakoak zirela gure aurrekoak, alegia, idazteko halako ezintasun genetiko batek joak zeudela?
Tira, nire harridurak harridura, albistea irakurtzeari ekin diot, eta ahaleginean saiatu naiz “ofizialtasuna” hitza aurkitzen kazetariak idatzitako testuan. Alferrik, ordea. Horrelakorik ez zen han. Aztertze lan etsigarri horretan ari nintzela, teknologiaren mirariak, manifestua osorik bidali dit adiskide batek. “Euskaraz bizi nahia”, “ez dugu euskara kezkarekin lotu nahi”, “erosketak egitera joan eta kezkarik, beldurrik nahiz lotsarik gabe euskaraz mintzatu nahi dugu parekoarekin”, “euskara ez baita museoetan gordetzeko harribitxia”, “urrats bat aurrera egiteko garaia da”, eta horien tankerakoak ere bai, baina “ofizialtasuna” ez da inon ageri. Zer ote du sorioneku hitz horrek azkenaldian? Ez al dugu ederki ikasi Nafarroa Garaian azken zortzi urte hauetan euskara ofiziala ez izateak zer dakarkigun?
Zer ote du sorioneku hitz horrek azkenaldian? Ez al dugu ederki ikasi Nafarroa Garaian azken zortzi urte hauetan euskara ofiziala ez izateak zer dakarkigun?
Azkenik, herri mobilizazio “historiko” hori noiz egitekoak diren ikusi dut: ekainaren 10ean. A zer kasualitatea! Hauteskunde ondoretxoan! Eta orduan hasi naiz —ez naiz ni oso espabilatua izan inoiz—, norbanakoek deitutako manifestazio horren xedea ulertzen: PSNrekin gobernu akordioa negoziatzen ariko omen diren EH Bilduri eta Geroa Bairi bidea erraztea, euskararen aldeko neurriak onar diezazkieten, hain zuzen ere; izan ere, beste kontu batzuetan ez bezala, euskara tartean denean, antza, bi indar politiko horiek herritarron bultzada nahitaezkoa dute aurrera egin ahal izateko.
Eta gogoan dugu, zoritxarrez, 2015ean, gobernu-akordioa negoziatzean, zer gertatu zen, euskararen ofizialtasuna non gelditu zen, Nafarroako Gobernuaren hizkuntza politika zein izan den azken zortzi urte hauetan, hurrengo agintaldian euskararen alde hartu behar zituzten neurri haiek non diren. Azken batean, badirudi euskararen alde “sutsuegi” jokatzeak boto galera lekarkiekeela uste dutela indar politiko horiek, Nafarroa Garaian euskara ofiziala izatea Iruñean, Gasteizen edo Madrilen edozein gobernu babesteko ezinbesteko baldintza izatea burugabekeria litzatekeela. Eta zorioneko manifestu horretan “Etsitzea ez da aukera bat” badiote ere, etsiak hartu nau, eta nago martxa honetan asturiera lehenago izango dela ofiziala Asturiasen, PSOEren ekimenez, euskara Nafarroa Garaian baino. “Sorionekuak” asturiarrak!
Joxerra Olano Etxabe
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]