Gladys Del Estal hil zuen guardia zibila zigortua izan eta bi hilabetera kondekoratu zuten

  • Gladys Del Estal ekologista jaialdi baketsu batean hil zuen agentea, 18 hilabeteko kartzelara zigortu zuen Iruñeko Lurralde Auzitegiak 1981eko abenduan. Hortik gutxira jaso zuen domina, oraindik zigorra bete gabe zuela.


2019ko martxoaren 27an - 09:52
Duela 40 urte hil zuen guardia zibilak Gladys Del Estal (lurrean) Tuteran, buruan tiro bat jota.

José Martínez Salas guardia zibilak buruan tiro bat jo zion Gladys Del Estal ekintzaile donostiarrari 1979ko ekainaren 3an Tuteran antolatu zen jaialdi antinuklearrean. Epaileak arduragabekeriaz jokatu eta heriotza eragiteagatik 18 hilabeteko gutxieneko zigorra ezarri zion –Espainiako Auzitegi Gorenak 1984an berretsi zuen kondena– eta ez da segurua espetxean egonaldirik egin ote zuen.

ARGIAk jakin duenez, zigortua izan eta bi hilabete eskasera guardia zibila kondekoratu egin zuten. Urko Apaolaza kazetariak Larrun gehigarrirako egindako ikerketan azaldu du aurkikuntza. Martínez Salasi Guardia Zibilaren Merituaren Gurutze Zuria eman zioten 1982ko otsailaren 15ean; Estatuko Aldizkari Ofizialean ageri da bere izena, Barne idazkariordeak sinaturiko erresoluzio batean.

Jakina zen Gladys Del Estalen hiltzaileari meritu militarraren beste sari bat eman ziotela, geroago, 1992an. Eta garai hartako Barne ministro Jose Luís Corcuerak berak Madrilgo kongresuan erabaki hori justifikatu zuen, esanez guardia zibilak zigorra beteta zuela jadanik eta eskubidea zuela.

Orain deskubritu dugun kondekorazioa oharkabean igaro zaie historialari eta abokatuei, eta hankaz gora jartzen du Espainiako Gobernuaren argudioa, zigorra bete gabe zuela eman baitzioten hiltzaileari saria; legezkoa den ere argitu beharko litzateke.

Apaolazak bere lanean dioenez halako kondekorazioen legitimitatea ere ezbaian dago, are gehiago Gurutze Zuria jasotzeko baldintzak irakurrita. 1976ko lege frankista batean oinarritzen da eta guardia zibilak “aparteko gaitasun profesional nahiz gizalegezkoak” erakutsi behar ditu eta “jokabide eredugarria” izan.

Gladys del Estalen bizitza eta heriotzari buruzko lan sakona

40 urte beteko dira aurten Gladys Del Estal ekintzailearen heriotzatik. ARGIAk bere biografia osatu du Larrun gehigarrian, orduko mugimendu antinuklearraren testuinguruan. Argazki artxiboak eta agiritegiak, espedienteak, hemeroteka, WikiLeakseko kableak eta erakundeetako aktak arakatu ditu kazetariak lan hori egiteko.

“Berrogei urte hauetan inpunitatearen itzala gailendu zaio egunsentiari”, dio Apaolazak. Eguzkiaren alaba hil ziguten erreportajean, Gladys Del Estalen bizitzari buruzko alderdi ezezagunagoak ere ageri dira: “Gladys ez zegoen Ebroko zubi horretan kasualitatez, bere konpromiso eta izaerak eraman zuen haraino”.

Gehigarria aste honetan iritsiko zaie ARGIA babesten duten kideei, eta ostegunetik aurrera interneten ere irakurgai egongo da.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Ekologismoa
2024-06-26 | Sukar Horia
Okzitaniako A69 autobidearen aurkako mobilizazioa: Borroka eredu berrien territorioa

A69 autobidearen aurkako mugimenduaren topagune eta borroka gune izan da Okzitaniako Tolosa eta Castres hirien arteko lurraldea ekainaren 7tik 9ra. Dozenaka kolektiboren deiari erantzunez, 6.000 lagun batu dira bertan eta Frantziako Estatuko Barne ministro Gérard... [+]


Urdaibaiko Guggenheimek eta Donostiako Santa Klara uharteak bandera beltza jaso dute, iaz bezala

Ekologistak Martxan elkarteak bandera beltzak banatzen ditu urtero, kutsaduragatik eta kudeaketa txarragatik. Getariako makrogranjak eta Leioako Lamiakoko padurak jaso dituzte beste bi banderak.


E-CHO proiektua: Pirinioetako oihanak, abioiak hegalarazteko erregai

E-CHO izenaren gibelean gordetzen den makroproiektuari so jarri gara, Zuberoatik hurbil, Biarnoko Lacq herrian egitekoa den egitasmo omen ekologikoa hurbilagotik ezagutzeko asmoz. Hiru gune industrial lituzke: hidrogenoa ekoizteko fabrika erraldoi bat, eta hegazkinentzako eta... [+]


Surf parkerik ez dute eraikiko Donostiako Antondegin, udal gobernuak atzera egin du

Donostiako Udalak El Diario Vascori filtratu dionez, ez dute olatu artifizialen surf parkerik eraikiko Martutene eta Txomiñenea auzoen artean dagoen Antondegi mendian. Albisteak sorpresa eta poza eragin du mugimendu ekologistan, izan ere, orain arte EAJ eta PSE-EE sendo... [+]


Balmasedako zentral eolikoaren proiektua atzera bota dute, “gutxiago eragingo” duen beste bat egiteko

Kolitza mendiaren magal batean eraiki nahi zituzten haize erroten proiektua atzera bota du Eusko Jaurlaritzak, hala adierazi du Balmasedako alkateak. Baina horren ordez, "eragin gutxiago" duen beste zentral bat aurreikusi dute inguru bertsuan. Maiatzaren 26an Euskal... [+]


2024-05-07 | Ahotsa.info
Karta Sozialak alternatiba ekosozial justua aldarrikatuko du larunbatean Iruñean eta Bilbon

Maiatzaren 11n manifestazioak egingo dira Bilbon eta Iruñean bidezko trantsizio ekosoziala aldarrikatzeko, Euskal Herriko Eskubide Sozialen Gutunak, Emakumeen Mundu Martxak eta Gune Ekosozialista erakunde ekologistak deituta. Manifestazioak 12:00etan abiatuko dira Gaztelu... [+]


2024-05-06 | Estitxu Eizagirre
Jauzi Ekosoziala eragilea aurkeztu dute, sistema ekozidaren aurrean “erantzun bateratua” emateko

Jauzi Ekosoziala eragilea aurkeztu dute maiatzaren 4an Eibarren. Bere helburu nagusia "sistema ekozidaren aurrean, eta krisi anizkoitzen kontestu batean, Euskal Herrian justizia sozialean oinarritutako trantsizio ekosoziala bultzatzea da". Horretarako, "borroka... [+]


2024-04-15 | Estitxu Eizagirre
Lurraren defentsan mobilizazioa
“Ez da trantsizioa, espekulazioa da”

Euskal Herria Bizirik sareak antolatuta eta 84 eragilek deialdiarekin bat eginda, 2.200 pertsona manifestatu dira "Lurraren defentsan" Azpeitian, apirilaren 13an. Goizean bertaratu direnek lau tailer eta mahai-inguru baten bidez aztertu dituzte zein diren berdez... [+]


2024-04-10 | Estitxu Eizagirre
Lurraren defentsan mobilizazio eguna apirilaren 13an Azpeitian
“Enpresen eskuetan gaude eta politikan ez dago horri galga jarriko dion inor; hori are larriagoa da”

Lurraren defentsan mobilizazio eguna deitu du Euskal Herria Bizirik sareak apirilaren 13an Azpeitian, "lurraldeari eta landa-eremuari eraso egiten dioten makroproiektuekiko arbuio sozial zabala erakusteko". Deitzaileekin bildu gara.


2024-04-08 | Estitxu Eizagirre
Lurraren defentsan topaketak eta manifestazioa deitu ditu EH Bizirikek larunbata honetan Azpeitian

Lurraren defentsan Euskal Herria Bizirik sareak manifestazioa deitu du apirilaren 13 arratsaldeko 18:00etan Azpeitian, "lurraldeari eta landa-eremuari erasotzen dioten makroproiektuekiko arbuio sozial zabala erakusteko". Goizean gaiari lotutako hainbat tailer eta... [+]


Eguneraketa berriak daude