Aurtengo uda berezia da Covid19ak sortu duen pandemia dela eta, baina beste gai batek ere astindu ditu urte sasoi honetan bazterrak. Uztailaren 30ean eldiario.es egunkarian El maltratador políticamente correcto (Tratu txarren emaile politikoki zuzena), eta irailaren 6an ARGIAn Gas Argia, June Fernándezen artikuluetan, duela urte batzuk, bere burua feministatzat aurkezten duen eta berdintasunaren aldeko diskurtsoan oinarrituriko ibilbide publikoa duen gizon baten biktima izan zela azaltzen du.

Salaketa publiko honek hautsak harrotu ditu. Nola da posible feministatzat bere burua duen gizon batek horrelako zerbait egitea? June Fernández-ek bi artikulu horietan Tania Martínez Portugalek egin zuen Transformando imaginarios sobre violencia sexista en el País Vasco. Narrativas de mujeres activistas (Biolentzia sexistaren inguruko iruditeriak eraldatzen Euskal Herrian. Emakume aktibisten narratibak) tesian jasotako ondorioei egiten die erreferentzia. Bertan, aurreko galderaren erantzunak topa genitzake.

Baina hautsak harrotzen direnean, ohikoa izaten da erreakzio ezberdinak suertatzea. Eta kasu honetan ere horrela suertatu da berdintasunaren inguruan gabiltzan gizon, talde, elkarte ezberdinen artean. Eta argudio aukera zabal bat agertzen zaigu.

Salaketa egin duenari sinesgarritasun osoa ematen eta azaltzen diogunengandik hasita, minimizaziotik, ezeztapenetik, zuriketa argudioetatik, salaketa zalantzan jartzetik edota zeharkako gai batean zentratzetik pasata, isiltasuna argudio bezala erabiltzen dutenengana ailegatu arte.

Atentzioa eman digun gai bat oso maiz atera da erreakzio askotan kasu zehatz honetan: maila indibidualean bakoitzak bere buruarekin egin beharrekoan geratzea. Hau da , bakoitzak bere burua aztertu, begiratu behar duela. Baina kasu zehatzaren erantzun indibiduala edo/eta kolektiboa, ez dira eginbeharretan azaltzen, bat-batean desagertu egiten dira.

Eta hau ez da kasualitatea. Ezezagun batek egiten duenean, oso azkar erantzuten dugu, ez dugulako ezagutzen (beraz ez dago loturarik), baina zer gertatzen da salatua dena ezagutzen badugu, edota ezaguna bada? Non geratzen da “nik sinesten dizut” irizpidea? Hemen, gizonon korporatibismoak defentsarako jarrera antolatzen du. Eta bereziki gure burua feministatzat dugunon artean. Ezker mugimenduetan bada joera indarkeria sotil honetatik at egotearen iritzia edukitzearena: “Gurean ezin da gertatu, gu horizontalak gara, feministak gara..”. Beharrezkoa da hor begia jartzea. Bestela badirudi ezkertiar, feminista, aurrerakoi… adjektiboek indarkeriatik kanpo kokatzen gaituztela, gure jarrera eta jokabideak kolokan jarri gabe.

Argi eduki behar dugu, gure lan edo militantzia guneetan gorpuzten diren jokabide salagarri horiek larriago bihurtzen direla berdintasunaren aldeko lana edota militantzia ikur publiko gisa erabiltzen dugun heinean. Jokabide horiek gaitzesgarriagoak dira.

Jakina, alde batera utzi behar dugu, besteak eta gu, onak eta txarrak, jatorrak eta kabroiak, begirada. Berdintasunaren aterkipean egoteak ez digu ziurtatzen gerriraino sexismoz blai ez egotea. Hori badakigu edo jakin beharko genuke. Hausnarketa eta behaketa indibiduala, pertsonala lehen pauso bat izan daiteke, baina ez helmuga. Denok dugu zer begiratu, zer landu, zer deseraiki, gure gizon izateari eta gure maskulinitateari begiratzen badiogu.

Indarkeria matxistaren aurka dugun konpromisoan salaketa eta posizionamendua ezinbestekoak dira, baina ezin da salaketa publikoa egitera mugatu. Haratago joan behar dugu. Gure elkarteetan, talde eta kolektiboetan gure pribilegioak sortzen eta sendotzen dituzten jokatzeko eredu zaharrek zein neurritan indarrean jarraitzen duten antzemateko lana ezinbestekoa da. Oso tentuz ibili beharra dugu militatzen edo lan egiten dugun mugimenduetan indarkeria matxista ahalbidetzen duten botere harreman sexistak desagertu daitezen. Eta horretako, lanketa kolektibo bat ezinbestekoa izango da.

Beraz, kasu zehatz bat suertatzen bada, bakoitzak egin dezakeen barne begiradaz gain (honi inongo zilegitasunik kendu gabe), posizionamendu indibidual eta kolektiboak premiazkoak izan behar dute. Bereziki, berdintasunaren aldeko konpromiso bat dugunon aldetik. Zerbait esan beharko dugu, gure sareetatik, elkarteetatik, kolektiboetatik. Maitena Monroy-k dioen bezala, eta gai honetara ekarriaz, Feminista desde siempre (Betidanik feminista) artikuluan: "Iraultza pertsonal handia sortuta ere, horrek dakartzan interdependentzia guztiak dituen bizi-proiektu batean pentsatu ahal izateko baldintzarik ez badugu, irtenbide indibidualak bilatuko ditugu erantzun kolektiboen ordez".

June Fernández-ek bere zauriak sendatzen denbora eta energia gutxiago inbertitzeko azaltzen duen esperantza hori bete dadin, gure ardura ere bada sortutako zauriak sendatzeko lanketa egitea. Baina batez ere zauri horiek ez eragiteko ardurak hartzea.