Gizona ez da jaiotzen, egin egiten da
Gogoratzen al zarete Andoni Agirregomezkorta aktoreak soilik ahotsaren tonua aldatuz "epa" hitza polisemiko bihurtzen zuen garagardo iragarkiaz? Ikastetxeetan bi ahots-tonu eta, beraz, bi esanahi, bereizten ditut nik "marikoi" hitzarentzat.
Lehena doinu melodikoa da, kantaria, eta ia beti txalo edo irribarre batez lagunduta. Marikoi horrek gizon artean anaitasunezko lotura gisa balio du, zer ez diren azpimarratuz batzen dituena indartzen du: maskulinitatea (hegemonikoa, patriarkala, androzentrikoa). Maskulinitate hegemonikoak gizontasuna ezezkotasunetik garatzen duelako: gizona, emakumea eta homosexuala ez dena da.
Eta beste marikoi aldaera bat dago. Silaba tonikoa asko markatzen dute, eta begirada mespretxagarri batez eta keinu harroputz batez laguntzen diote. Helburua iseka egitea da, taldekideen masa testosteronikoaren aurrean barregarri uztea, beldurra eragitea eta norbere buruarekiko konfiantza gutxiestea.
Ume hori gay den ala ez, gutxienekoa da. Jazarpen homofobikoa jasaten duten haur horien guztien ezaugarria ez da beti haien sexu-orientazioa, arautua ez den genero maskulinoaren irudikapena baizik.
Aste honetan beste presio modu bat ezagutu dut: “Marikoiaren gaixotasunaren harrapeketa”. Ikasle batzuk elkarren atzetik ibiltzen dira, eta harrapatutakoan “marikoiaren gaixotasunaz” kutsatzen dira.
Ikasleei genero terminoa (eta sexu biologikoarekiko bereizketa) azaltzen diegunean, ez dago zalantza izpirik: marikoi deitzen diote desberdin janzten den mutilari, dantza gustatzen zaionari, futbola gustatzen ez zaionari, azazkalak eta begiak margotzen dituenari edo hizkera edo ahots-tonu pausatua erabiltzen duenari. Homosexuala izan ala ez, berdin zaie. Beraz, ondorioztatzen dugu genero femeninoari lotutako ezaugarriak izan ohi dituzten gizonak marikoiak direla, beren orientazio sexuala alde batera utzita ere; eta, beraz, ezaugarri femeninoak iseka-gai direla.
Inor ausartzen da asmatzera nola deitzen zaien ohiko ezaugarri maskulinoetara hurbiltzen diren neskei? "P" hizkiarekin hasten da.
Neska gehienak isildu egiten dira. Mutil batzuk ere bai. Beste batzuek beren jarrera berresten dute eta irribarre harroa egiten dute. Baten batek sufritzen jarraitzen du: eskola amaitzean, marikoi deituko diote berriro edo haren aurrean jolastuko dira berriz ere “marikoiaren gaixotasuna” harrapaketan.
Neskok, ahaldundu gaitezen, ezin dute feminitatea arma gisa erabili beste batzuei iseka egiteko eta umiliatzeko; sororitate-sare bat ehundu dezagun tradizioz gure sexuari lotutako ezaugarriak partekatzeagatik sufritzen dutenekin ere.
Mutilok, adiskidetu zaitezte, zuetako bakoitza maskulinitate-eredu bat da. Hautsi heteroarauarekin lotzen zaituzten kateak, estandarra den ezer ez da ez originala ez benetakoa. Gizon ausartak ez baitira arauak ezartzen dituztenak; berdintasuna, askatasuna eta errespetua defendatzeko arauak hausten dituztenak baizik.
Xarma espero denetik aldentzean datza.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]
Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]
Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]
Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]
Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]
EHBaik Autonomia estatutu baterako proposamena prestatu du, gure nazioaren burujabetza osorako bidean etapa gisa.
Segur aski, gutariko gehienek jada erosiak dituzte, han eta hemen, Eguberrikari banatzeko opariak. Olentzeroren bisita gautar hori hitzordu handia baita, bereziki haurrentzat. Denak prestatzen dira urteko garai emankor horretarako: Bilbo sutan agertzen da, Gasteiz, Iruña... [+]
Zerk harritu zintuen gehien kartzelatik atera zinenean? Galdetu didate maiz azken urte eta erdian.
Bilboko kaleak turista eta bi hankadun txakurrez lepo daudela ikusteak, adibidez? Edo egoera politikoaren aldaketak? Lehenengoak akitu eta amorratu nau, badago zer borrokatzen... [+]
Benetan nahasia da euskara ikasteko dirulaguntzen kontu hori. Euskara ikasi nahi duen herritarrak leihatila bat baino gehiagotara jo beharko du egin nahi duen ikastaroa zenbat kostatuko zaion eta dirulaguntzak nondik, nola eta noiz lortuko dituen jakiteko. Oraindik ere dirua... [+]
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]