Giza desjabetzaren arrakalak
Ziurgabetasun eta noraezak baldintzatutako aro garaikidea da gurea, non elkarbizitza harreman beroak eta aurrez aurrekoak higatuz doazen eta gizakia bera ulertzeko modu bat iraungitzen hasita dagoen. Hara nola, zaintzaren kapitalismoaren (Shoshana Zuboff) morrontza logikak norbanakoen bizitza osoa zipriztindu eta bereganatzen diharduen. Zuboffek dioenez, zaintzaren kapitalisten jomuga berria ez da jada izadia mendean hartzea, giza izaera bere osoan mendean hartzea baizik. Hara zelan bizi dugun sistemaren digitalizazio abiadura hedakorrak berebiziko eragina izaten ari den, eta gizatasuna bera, hilzorira daroan zauri zornatuaren gisan, alferrekoa, bazterrekoa eta arazotsua egiten zaion zaintzaren sistema digitalari.
Aldi berean, baina, ikusten ari garenez, sortu dugun aurrerabideak ahuldu egin ditu giza biziera beraren biziraupen baldintzak, ekosistemaren jasangarritasuna kolapsora eramanda, eta orain, lehen baino ageriago ikusten dugu ez gaudela hain ziur edozelan egindako aurrerabideaz, are gutxiago, etortzear dugun etorkizunaz.
Teknologiak dakarren aurrerabidea ez da jadanik arazo guztien konponbide gisa ikusten, arrisku-iturritzat ere jotzen dugu, eta, aldi berean, zein helburutarako balio beharko ote duen zehazteko, jasangarritasunaren kontzientzia handitu egin dugu. Giza bizitzaren gaineko honako ideia ez da alferrekoa: aurrerabidearen eta ongizatearen izenean sortutako hondamendiek nahiko ez genituzkeen ondorioen menpe jartzen gaituzte, morrontza berriak sortuz; hori bederen ondo barneratu eta ikasi dugu igaro dugun mundu mailako shock (Naomi Klein) luzean. Hau da, patroi zibilizatorioaren krisia aspalditik zetorren arren sakoneko arrakala haragiturik bizi ahal izan dugu, bai norbanako gisa zein talde gisa.
Egungo zibilizazio patroiaren krisiak, giza desjabetza erdiguneko kezka-gaia dela erakutsi digu. Baina egin litezkeen aurreikuspenak ez dira hain onak. Gizatasun ondorengo aroan sarturik ote gara dagoeneko? Giza ostearen ataria al da bizitzen hasita gaudena?
Egungo teknikaren potentzial apokaliptikoari, giza portaera bideratzeko duen gaitasuna ez ezik, giza espeziearen iraupena arriskuan jartzeko duen gaitasuna gaineratu behar zaio, bi ahalmen erraldoi horiek, ikusten ari garenaren lez, gizateriaren jokabidea elite baten mesedetan bideratzeko botere-lehia erakusten dute. Hala ere, elite baten mesedetan elikatzen den etorkizun teknologiko digitala goratzen dihardugu, nahiz horretarako lurraren gaineko bizi-baldintzak suntsitzera zuzen goazen.
Zaintzaren kapitalisten diru gosea ase ezina da: gizateria bere osotasunean mendean nahi lukete; baina guztiaren gainetik, Zuboffek hala dio, giza esperientzia (giza identitatea) bereganatzea zatekeen altxor berria, gainerako guztion desjabetza derrigortuaren bidez, norbanakoa sistemaren morroi zelatatua bihur ahal izateko.
Giza desjabetza hori da jada gertatzen ari dena, izan ere, giza ostearen arrakala ikusten hasita gaude honezkero. Giza izaera desjabetuz, mundu teknologiko eta biologikoarekiko sinbiosian, gorpu-objektu-merkantzia bihurtzeko bidean goaz.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
Etxebizitzaren auzia aspalditik datorren egiturazko arazoa da. Giza eskubidea izan behar lukeena, gehienez ere eskubide subjektiboa baino ez da. Iruzurra dela diot instituzio eta alderdi politiko guztiek hitz politak esan arren, ez diotelako muinari heltzen. Egun, enpresa... [+]
Zertarako irakaskuntza kontzertatua?
Eskola publikoko eragile gehienen kontra EAEn onartu den Hezkuntza Lege berriak irakaskuntza kontzertatuaren doakotasuna bermatzea du helburu, beti ere botere publikoen finantzaketaren bidez, jakina. Espainiako Estatuan ere gobernukideek... [+]
Azaroaren 15ean Errenteria-Oreretan Euskal Herria Digitala osatzen dugun eragileek antolatutako hirugarren jardunaldiak egingo ditugu. Autodefentsa digital feminista lantzeko tailer bat eta digitalizazio demokratikoa oinarri izango duen hitzaldi bat izango dira... [+]
Aste batzuk daramatzagu hedabide eta sare sozial guztietan Iñigo Errejoni indarkeria matxista batzuengatik egindako akusazioei buruzko iritziak entzuten. Horrekin batera, eztabaida asko sortzen ari dira: nola salatu behar dugun emakumeok, nolakoak izan behar duten gure... [+]