Getxoko jauregiak, tunel bat eta aurrerabidea
Getxoko jauregiak
Egia bat: eraikuntza arranditsuak dira gure herriaren erakusgarri. Kultura ondare dira Lezama-Legizamon palazioa, Arriluzeko itsasargia, Galeako Aixerrota edo Bizkaiko Zubia. Bada, beste Getxo bat existitzen da: herritarrona. Ez al da harrigarria?
Gure udal gobernua hirigintza plana (HAPO) tramitatzen ari da. Laburbilduz: 4.395 etxebizitza eraiki gura dira (11.000 biztanle potentzial); 2001etik hona 7.000 auzokide galdu ditugunean.
Urtarrilean, herritar eta eragileok 2.000 helegite baino gehiago ipini genizkion planari. Maiatzean, Adi HAPO! Plataforma-k deituta, 3.000 getxoztarrek zentzuzko HAPO baten aldeko aldarria erakutsi zuten. Handik gutxira, udal gobernuak sekulako kolpea hartu zuen hauteskundeetan eta, orain, agintea daukaten alderdiek ez dute HAPOa behin betiko onartzeko adina botererik (negoziazio ilunen garaia da, beraz).
Getxoztarrak ez gaude HAPO honen aurka aisialdian manifestatzea maite dugulako; baizik eta badagoelako argazkietan gutxiago agertzen den baina jauregiak adina kontserbatzea merezi duen beste Getxo bat: auzoek, naturguneek, baserriek, lantzarrek eta, azken batean, herritarrok osatzen duguna.
Jakina, ez gara auzi berria aurkezten ari. Hirigintza plan basatiak ohikoak dira hain oparo, berezi, bukoliko eta turistiko den herrialde honetan.
Tunel bat
Trigonometria problema bat: irudikatu ezazu triangelu isoszelea. Getxo da A erpina, Portugalete da B erpina, Bilbo eta Txorierri dira D erpina. Bada, A puntutik D puntura auto ilarak daude goizero, B puntutik D puntura auto ilarak daude goizero.
Bizkaitarrok ez dugu plazerez egiten Ezkerraldea eta Uribe Kosta batu gura dituen tunelaren aurka; baizik eta garraio pribatuaren eredua areagotzen duelako
Bizkaiko Foru Aldundiak, Megaconstrucciones seriearen atal berri batean, Artatzako (Getxo-Leioa) eta Ballontiko (Portugalete) biribilguneak lotuko dituen ibai-azpiko tunela proiektatu du. Laburbilduz: A puntutik B puntura sei erreietako errepidea eraiki; horrela A zein B puntuetatik D puntura doazen ilarekin amaitzeko. Guk ez dugu ezer ulertzen.
Autobidea bultzatzen dutenek aho-betean darabiltzate jasangarritasuna edo erresilientzia. Baita Emisio Gutxiko Guneak, 2030 Agenda eta Garapen Jasangarrirako Helburuak (GJH) ere. Guk zera dakigu: Errepide gehiago, ibilgailu gehiago (sinple bezain gordina). Gaian sakontzeko, hor daude Braess-en paradoxa edo “latent demand in transportation” fenomenoak. Berriki, lotsak hartuta edo, zehaztu dute tunelak Metro lotura izango duela. Metroa… ados; seguru aski, GJH helburuekin bat dator hori. Baina, orduan… autobidea, zertarako?
Bizkaitarrok ez dugu plazerez egiten Ezkerraldea eta Uribe Kosta batu gura dituen tunelaren aurka; baizik eta garraio pribatuaren eredua areagotzen duelako. Klima aldaketa gurekin daukagulako. Desarrollismo zentzugabean sakontzea delako. Gure eskualdeek biztanleria galtzen dutelako etengabe. Gazteek gero eta gutxiago erabiltzen dutelako auto pribatua.
Jakina, oligarkiaren amets hezea da makroekonomia etengabe mugiaraztea. Aldiz, Teknologia Parkea (eta aireportua) martxan ipini eta hiru hamarkadara… oraindino ez dira irisgarriak metroan. Ez da datu baztergarria, izan ere, hura da D puntua.
Aurrerabidea
Maitasun kontu bat: Getxoko HAPOak ibai-azpiko tunela behar du, honek autoa sustatzen duten auzo fantasmak desiratzen dituen bezala. Etxebizitzen premia dago autobideen eraikuntza justifikatzeko. Ibilgailu gehiago behar dira amerikar ereduko urbanizazioak bigarren etxebizitzaz eta Airbnb-z betetzeko.
Lo-auzoen hiri-eredua ezarri gura da, zeinetatik autoz joan zentrora, kiroldegira, merkatalgunera, hondartzara edo lantokira. Eskema horretan, Getxoko HAPOa eta ibai-azpiko tunela behar-beharrezkoak dira. Eta Otxantegiko lantzarrak txaletez betetzea (Berangon). Eta Kurkudin makrogimnasioa eraikitzea (Leioan). Eta beste hainbat astakeria.
Esango digute: aurrerabidea da, inbertsioak dira. Laburbilduz: ez baditugu hiriak handitzen, azpiegiturak biderkatzen eta turista-mordoak ostatatzen Cro-Magnon garaietara itzultzera kondenatuta gaude.
Bada, gu bestelako hiri-garapen eredu baten alde gaude. Denon dirua erabili nahi dugu mugikortasun jasangarria eta zentzuzko HAPOak garatzeko. Zenbat bidegorri kilometro edo garraio publiko frekuentzia bultzatu daitezke, adibidez, ibai-azpiko tunela egiteko aurreikusten den dirutzarekin? Zenbat sustatu liteke gure kultura, hezkuntza, osasungintza, hizkuntza… 415.000.000 euroekin?
Jakina da: faraoiak gelditzen ez baditugu, euren aurrerabideak ez du etenik izango. Uribe Kostaren ekialdean Mungialdea dago. Harago? Museo lirain bat, Urdaibain.
Getxoko Adi HAPO! Plataforma
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.
Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Egiari zor, ez dakit zergatik ari naizen hau idazten. Gaur egungo giro liskartsuan ez dira modu honetako iritziak ondo hartzen. Beharbada, ARGIAk ez du hau argitaratuko, ez baitator bat orain arte argitaratu dituzten iritziekin (baina, azkenean argitaratzea erabaki badute,... [+]
Urtarrilaren 15ean Zedarriak izeneko lobby tekno-enpresarialak bere 6. txostena aurkeztu zuen, Euskadi eta Europar Batasuna, oparotasunaren eta lehiakortasunaren patu partekatua izenekoa. Finantzen mundutik ateratako aditu gorbatadunez osatutako Think Tank neoliberal horrek... [+]
Tipi-tapa mugitzen ditugu euskaltzaleok gure oinak Korrikaren lekukoaren atzetik, gure hizkuntzaren alde, desio dugun Euskal Herri euskalduna helburu, herri euskaldun gisa biziraun nahi dugula aldarrikatzeko.
Tipi-tapa ematen ditu lehen urratsak Afrikako, Hego Amerikako edo... [+]
Eta beste urte batez, sindikatuek prefabrikatutako grebak antolatu dizkigute. Eta guk, indibidualki, erabakia hartuko dugu grebarekin bat egin ala ez, ikastetxean inongo asanbladaren beharrik gabe.
Niri irakatsi zidaten greba eredua jada ez dago modan, antza. Nire... [+]
Gaur, urtarrilak 21, gure oraintsuko historiaren efemeride interesgarri bat gogora ekartzeko eta hari buruz hausnartzeko eguna dugu. 50 urte bete dira Potasas de Navarra enpresako 47 langilek itxialdia amaitu zutenetik. Hamabost egun iraun zuen itxialdi horrek eta greba orokorra... [+]
Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, eta Tesla marka dute salduena; energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren %90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako... [+]
.jpg)
Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.
Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
Asteartean eman zuten jakitera bost gazte lapurtarren kontrako sententzia. Hamabost hilabeteko espetxe zigorra gibelapenaz bi gazteri, 500 euroko isun banarekin; 140 orduko lan behartua eta 500 euroko isun bana beste bi gazteri; eta, azkenik, 1.700 euroko isuna beste... [+]
Lehengo batean, The Wire telesail sonatua berrikusten ari nintzela, etsipena gogora ekarri zidan eszena bat heldu zen. Bertan, The Baltimore Sun egunkariaren zuzendaritzak langileak bildu eta datozen aldaketei buruz ohartarazten die; hau da, kaleratzeez eta distira gutxiagoko... [+]
Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]