Gerretan ume gehien hil dituzten urtea izan da 2018a
NBEaren Haur eta Gatazka Armatuetarako Idazkari Nagusiak 2018ko egoera azaltzen duen ikerketa kaleratu du, eta ikerketekin hasi zirenetik datu okerrenak jaso ditu: 12.000 ume hil edo mutilatu dituzte 2018an.
24.000 dira 2018an munduan hil, mutilatu, soldadu izatera behartu edo bortxatu dituzten umeak. Horietatik erdiak mutilatuak eta hildakoak dira. Historiako datu okerrenak dira NBEaren Haur eta Gatazka Armatuetako Idazkaritza ikerketa espezifiko hau egiten hasi zenetik.
Kontaketa honek mota guztietako gerretan eta edozein eratako erakundek hildako umeak barnebiltzen ditu: talde paramilitarrek, armadek edo multinazionalek hildakoak alegia. Soldadu izatera behartu dituzten umeak 7.000 izan dira joan den urtean, eta gehienek lehen lerroko funtzioak betetzen dituztela gehitu dute.
Virginia Gamba Haur eta Gatazka Armatuetako Auziaren ordezkari bereziak “kalkulu kontserbadoreak” direla adierazi du, eremu askotan kontaketa zaila dela argudiatuz. Beraz, egoera muturrekoa dela esan du, eta gerretan zaurgarrienak direnak babesten dituzten erakundeetan izaten ari diren diru mozketak salatu ditu: “Azken hiru urteetan gatazketan haurrak babestera zuzenduriko eragileak murriztu egin dira, eta horrela jarraitu ezkero, ez da zeren inguruan informatzeko aukerarik egongo. Lotsagarria da esparru hauetan murrizketak egitea”, adierazi du.
Horrez gain, alde guztiak behartu nahi ditu auzi hau alde batera ez uztera: “Beharrezkoa da alde guztiek umeen babesa lehenestea. Honek ezin dezake itxaron: gatazkan dauden aldeek haurrak babestu behar dituzte eta neurri bereziak jarri behar dituzte martxan giza eskubideen urraketa hauekin amaitzeko”, gehitu du.
Somalia dago okerren
Somalia da munduan haurren egoera okerrena duen herrialdea. 2018an hildako 1.000 ume baina gehiago izan ziren, eta 2.300 soldadu izatera behartu zituzten. 331 umek sexu abusuak jasan zituzten, eta 77 eskola eta 14 ospitaleren aurkako erasoak jaso zituzten. Virginia Gambak nazioarteko komunitateari gatazka hau gertutik jarraitu eta ahalik eta laguntza gehien eskaintzea eskatu dio.
Domeka euritsu honetan, arduraz bizi dugu munduan dauden gatazka askotarikoak direla ezinegonean bizi diren pertsonen zoria. Urrunetik, badirudi boterera jokatzen duen hainbat agintariren eskuetatik ezin garela askatu. Beti bere burua babestu behar duen susmoarekin bizi da... [+]
2022an, urteko aurrekontuan onartutakoa baino %20 handiagoa izan zen inbertsio militarra; 2023an, %30 handiagoa. Europako herrialdeen gastu militarra Gerra Hotzaren amaierakoa baino handiagoa da une honetan.
Bigarren Intifadaz geroztik ikusi gabeko eraso "antiterroristari" ekin dio Israelek Zisjordanian. Jenin, Tulkarm eta Tubas hiriak izan ditu jomuga drone, helikoptero eta batailoi militarren bidez, eta gutxienez bederatzi lagun hil ditu jadanik. Hainbat iturriren... [+]
Haurra nintzenean, etxean ohitura zen arratsaldeko zortzietan egiten ari ginen hori albo batera utzi, telebista piztu eta ETB1eko albistegia ikustea. Hasieran sekulako amorrazioa sentitzen nuen gaueroko kate aldaketa bidegabe horien aurrean, eta gurasoei galdetzen nien ea nola... [+]
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
1415eko udazkenean Agrincourteko gudua lehertu zen Ingalaterra eta Frantziaren artean, Ehun Urteko Gerraren gudu erabakiorrenetakoa. Horretarako, Henrike V.a Ingalaterrako errege eta Irlandako jaunak uda horretan bere ejertzitoa Frantziara bidaltzea erabaki zuenean, soldaduak... [+]
“Si vis pacem, para bellum” kantatzen genuen laurogeiko hamarkadan orduko gazte euskaldunok. Bakea nahi baduzu, prestatu gerrarako, oihukatzen genuen latinez, ulertu barik oso ondo esaldiaren esanahia.
Sasoi hartan, euskal gatazka gori-gori zegoen, eta munduak... [+]
Genozidioa zoritxarrez modan dagoen hitza da. Rafael Lemkinek 1946an egin zuen definizioaren arabera, “talde nazional, etniko, arrazazko edo erlijioso bat erabat edo partzialki suntsitzeko asmoz egindako ekintzak” dira genozidioa. Ekintza horiek “taldeko kideak... [+]
Droneen ekoizpena gorantza doan industria da, eta Turkia gerrarako droneen fabrikatzaile eta esportatzaile handienetakoa bihurtu da. Haien produktu izarra Bayraktar TB2 da. Modu autonomoan aireratu, lurreratu eta nabigatu dezakeen drone bat, baina giza operadore baten mende... [+]
Las Vegas hiri ezagunetik ordubetera Creech-eko aire-base militarra dago basamortuaren erdian. 1950eko hamarkadan, Gerra Hotzean, ia mila leherketa nuklear "esperimentalen" lekua izateagatik ospetsu egin zen. Creechen koordinatu dituzte azken 20 urteotan AEBek mundu... [+]
1950eko hamarkadan, AEBetako armada droneak erabiltzen hasi zen gatazka guneetan zaintza eta errekonozimendu misioetarako. 1994ko uztailaren 3an izan zen Predator dronearen lehen hegaldia, armatuta egon gabe. 1995eko uztailean, Predatorrek Balkanen gainetik egin zuen hegan... [+]
Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]
Tutsi eta hutu etnien arteko gatazka zein mineralen ustiaketa dira gaiztotuz doan gatazka odoltsu horren iturrien artean. Nazio Batuen Errefuxiatuentzako Agentziak jakitera eman du orotara 5,7 milioi errefuxiatu eragin dituela 2021ean areagoturiko gatazkak.