Gerrari buru egiteko baratzea sortu
Datorrena datorrela, hel diezaiogun baratzeari. Gero gerokoak. Baina geroa beroagoa izango da baratzedunarentzat, samurragoa.
Gaur bizi dugun ez bizitze hau, iraute hau, datorkigunaren ataria besterik ez dela gero eta maizago entzuten ari naiz. Kontuak dira orain jendartearen eman-hartuaren aukera bakarra. Gaur goizean janari dendan kuadrilako hiruk topo egin dugu pasilogurutze batean eta koadrilako laugarren baten amaren heriotza izan dugu hizpide. Denon bihotzeko ama izan zena, eta bazirudien gauza txar batean ari ginela, minutu pare bat besterik ez dugu hitz egin eta Polizia azalduko ote zen beldurrez bezala jokatu dugu. Utikan egoera hori...
Kontuak alde batera utzi, eta hel diezaiogun baratzeari. Izan ere, baratzea da aukera bat, ia bakarra. Bigarren Mundu Gerran, 1943an, Garaipen Baratzeak sortzeko eskuliburua argitaratu zuen James Burdettek AEBetan. Gakoa sinplea zen: bakoitzak bere etxean edo inguruko lur publikoan baratzea lantzea. Janaria sortzea ingurukoentzako: sendia, aldamenekoa, auzoa, behartsua... Baratze haiek komunitatearen eta herritarren bizitza hobetu zuten, eta gerra amaitutakoan ere lagungarri izan ziren. Garaipen Baratzeak.
Liburuxka hori oraindik ere eredugarria da. Gaur, gudua baino okerragokoa bizitzen ari gara eta, kontuak alde batera utzita, datorrena datorrela, hel diezaiogun baratzeari. Gero gerokoak. Baina geroa beroagoa izango da baratzedunarentzat, samurragoa. Jarrera horri heldu eta egokitu egin dute liburuxka hura; hona emaitza.
Baratzea hutsetik sortu nahi duenarentzako aholkuak. Baga: ingurua ezagutu. Ez da gauza bera Bakion, Angelun Eskuernagan edo Abaurrean baratzea egitea. Biga: lurra ezagutu. Edozein dela ere, ongarri naturalak, eta ahalik eta onenak erabili. Higa: zerrenda zorrotz bat osatu, zenbat janari beharko duzu? Doitu zure lana, zenbat uraza jango dituzue? Hamabostero 24 edo 48 letxu txiki landatuko ditut. Mozkin batzuk kontserbatzeko modukoak dira; ikasi horretarako bide egokienak. Laga: behar dituzun landareak landatzeko erosi edo etxean hazitik sortu? Landare bakoitzak bere zikloa du eta erein eta hilabetera jango duzu errefautxoa, baina urtebetera porrua. Plangintzarako garrantzitsua da. Boga: baratze eremuaren banaketa egin: taulenak, loreintziak, bazterrak... Landareak elkarren aldamenean, bata bestearen laguntzaile bezala zeintzuk ariko diren ikasi. Sega: sasoian sasoiko lanak egin. Urte garai bakoitzean egin beharreko lanak zehaztu; egutegia garrantzitsua da, baina giroa eta eguraldia garrantzitsuagoak. Zai: hasten hasteko inguruan landareak saltzen dituenari galdetu eta erosi. Zoi: luarra egin, nahitaezkoa. Etxeko eta baratzeko hondarrak ongarri bihurtu. Bele: ez ahaztu laguntzaileak: polinizatzaileak, txoriak, eta izurriteei tamainan eutsiko dieten animaliak. Zer egin beharko dugu baratzera erakartzeko?
Zauden moduan zaudela, beti izango da garaipena baratzea. Zerori garaituko zara. Zeure burua garaitu. Zailena egina izango duzu. Gainontzekoa, poetak esan zuen bezala, saguzarraren eguerdiko doministikua izango da. Huskeria, horixe: gerra.
Katalunian Societat Catalana de Pediatria elkarteak pandemia kontrolatzeko ikastetxeetan aplikatzen diren neurriak bertan behera uzteko eskatu du, neurri horiek haurrengan dituzten ondorio kaltegarriak argudiatuz. Tartean dago gela barruetan maskararen erabilera kentzea, modu... [+]
Beste hainbat bezala COVID pasearen aurka Bilbon deituta zegoen manifestaziora joan ginen aurrekoan. Bertan adin, kolore, janzkera eta hizkera askotariko zenbat jende zegoen ikusteak asko poztu ninduen, eta tartean topatu nituen unibertsitate garaiko batailetako lagunak edo... [+]
Zarauzko Udaleko urtarrileko osoko bilkuran, galdera erantzunen txandan sei herritarrek hartu zuten hitza, eta Covid pasaporteak eragindako diskriminazioa eta beren bizipenak azaldu zituzten; tartean, pasaporterik gabe kiroldegira sartzeagatik atxilotuta bukatu zuen... [+]
Bermeon jaiotako eta bertara etorritako herritarren artean hilean behin egiten zuten tertulia dago Lurre Hurre proiektuaren oinarrian. Elkar ezagutu zuen herritar talde horren harremanetik abiatuta, eta konfinamendu garaian migratzaile askok bizi zuten egoeraz jabetuta, egitasmo... [+]
Joseph Andras (Le Havre, Frantzia, 1984) idazlea da. 2016an lehen eleberriagatik "Goncourt" sari famatua eman zioten, baina berak uko egin zion epaimahaiari esanda “lehia, konkurrentzia eta norgehiagoka arrotzak zaizkiela idazketari eta sorkuntzari”... [+]
Lehen mailako arretak “kolapso egoeran” jarraitzen duela uste dute, ospitaletako arretak bizi duen gainkarga salatu nahi dute, eta egoerari aurrea egiteko neurriak eskatzen dituzte ELA, SATSE, LAB, CCOO eta UGT sindikatuek.
Abenduaren 20an eman zuen jakitera Olentzeroren Lagunak elkarteak 2021ean ere ez zela Olentzero Iruñeko kalez kale ibiliko, pandemiaren egoerak horretara bultzatuta. Urtarrilaren 4an, aldiz, Iruñeko Errege Magoen Kabalkadaren Elkarteak adierazi du aurten kaleetara... [+]
COVID txertoa hartu edo ez, norberaren hautu bat da, legezkoa, eta batak bezala besteak errespetu bera merezi duena. Ez da derrigorra, baina behartzeko erreminta ezarria dago Euskal Herri osoan: Europar Batasunak bidaiatzeko udan jarri zuen QR pasaportea. Zer dakar QR... [+]
Honela adierazi du Gazte Koordinadora Sozialistak zabaldu duen oharrean: "Zentzu sanitariorik gabeko neurriak hartzen jarraitzen dute politikari profesional despotikoek". Berriki hartutako hiru neurriak salatu dituzte zehazki: COVID ziurtagiriaren zabalpena, aire... [+]
Osakidetzaren lehen mailako arretaren egoera "jasanezina" dela salatuz Araba, Bizkai eta Gipuzkoako osasun etxeen aurrean elkarretaratzeak egin dituzte. "Lehen olatua izan eta urte eta erdira, osasungintza urria, nekatua eta baliabiderik gabea daukagu",... [+]
LAB sindikatuak honako irakurketa plazaratu du: "COVID kutsatzeen olatu berria dela eta, Eusko Jaurlaritza, Nafarroako Gobernua eta Frantziako Gobernua COVID ziurtagiriaren ezarpena erabiltzen ari dira euren kudeaketaren hutsuneak ezkutatzeko. Bost ardatzetan neurriak... [+]
Urtero Bilboko Konpartsek San Tomas egunaren harira argitaratzen duten egutegiaren etekinak Etxaldeko Emakumeei emango dizkiete aurten.
Abenduaren 18 arratsaldean Donostian jendetzak hartu ditu kaleak, Bizitza plataformak deituta egin den manifestazioan. "COVID pasearen inposaketari ez" lemak elkartu ditu.
Abenduaren 14an Osasun Publikoaren Aldeko Herri Ekimenak 1.000 erreklamaziotik gora aurkeztu ditu Donostiako Eusko Jaurlaritzako Osasun sailean, bereziki Lehen Arreta eta oro har osasungintza publikoa indartzeko eta duintzeko eskatuz: "Osasun sistema publiko,... [+]
Gazte Koordinadora Sozialistak deituta, protestara jo dute ostiralean Bilbon, Donostian eta Gasteizen. 'Covid ziurtagiriari ez! Burgesiaren ofentsibari aurre egin' izan dute aldarri milatik gora lagunek.