Geroz eta udalerri gutxiago EAEko gune euskaldunenean
Gero eta udalerri gutxiago dago euskaldun gehien biltzen duen gune soziolingustikoan. Duela 30 urte EAEko 79 udalerri zeuden V. Mapa Soziolingustikoak laugarren gune bezala sailkatu duen zonaldean, orain baino 17 gehiago, UEMAk nabarmendu duenez.
Mapa soziolinguistikoa osatzeko, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak lau gune soziolinguistiko ezarri ditu, euskaldun kopuruaren arabera.
- 1. gunea. Biztanleriaren % 20 baino gutxiago da euskalduna.
- 2. gunea. Biztanleriaren % 20-50 bitartean da euskalduna.
- 3. gunea. Biztanleriaren % 50-80 bitartean da euskalduna.
- 4. gunea. Biztanleriaren % 80 edo gehiago da euskalduna.
Laugarren gune soziolinguistikoko udalerrietan 63.493 lagun bizi dira, EAEko biztanleria osoaren %3,1. Horietatik 53.528 euskaldunak dira, hau da, euskaldun guztien % 7,1. Bizkaiko eta Gipuzkoako 61 udalerri eta Arabako udalerri bakarra (Aramaio) daude gune honetan. Udalerri txikiak dira gehienak, 5.000 biztanle baino gutxiago dituzte, Azpeitia eta Lekeitio izan ezik.
"Bilakaerari erreparatuz gero, ikus daiteke gero eta udalerri gutxiago dagoela laugarren gunean", dio UEMAk. "Azken urteotan, laugarren guneko zenbait udalerri hirugarren gunera pasatu dira, hala nola, Markina-Xemein. Udalerrien zein euskaldunen kopurua jaitsi egin da, hirugarren gunera pasatu baitira. Duela 30 urte, 79 udalerri zeuden laugarren gunean, orain baino 17 gehiago".
Honako hauek dira euskaldunen ehunekorik handiena duten eskualdeak:
Lea-Artibai (%81,2), Urola Kosta (%76), Busturialdea (%72), Tolosaldea (%70,6), Debagoiena (%62,8), Goierri (%59,4), Debabarrena (%58,1) eta Arratia-Nerbioi (%54,1). Tamaina ertaineko eskualdeak dira, 20.000-70.000 biztanle artean dituztenak.
Udalerri euskaldunen nortasuna egokien islatzen duena euskara dela nabarmendu du mankomunitateak eta bisitariek zein bisitariekin harremana duten zerbitzu sektoreko arduradun eta langileen konpromisoa eskatu du. Kanpaina ekainaren 8tik irailaren erdialdera arte egingo da.
"Zubiak zeharka” lemapean, egun osoko egitaraua prestatu dute UEMA eguna ospatzeko. Herriko eragile guztiek hartu dute parte programaren prestaketan eta ekimen herrikoi eta partehartzailea izatea lortu dute horrela.
Eusko Jaurlaritzak EAEko Euskal Sektore Publikoan Euskararen Erabilera Normalizatzeko Dekretua onartu du otsailean. Duela 27 urteko dekretua ordezkatu du. Euskalgintzako eragileen ustez, Jaurlaritzak ez du baliatu “jauzi ausarta” emateko. Dekretu berriak ez du... [+]
23. Korrikaren atarian, udalerri euskaldunetako bizilagun guztiek Korrikaren berri izatea garrantzitsua dela iritzita, diptikoa banatuko du UEMAk hamaika hizkuntzatara itzulita.
Beste urte batez, uda garairako, Salto! udaleku ibiltariak antolatu ditu UEMAk. Udalerri euskaldunetako gazteak elkartuko dira aisialdiaz gozatzeko. UEMAren helburua da “euskaraz bizi diren gazteek inertziatik kontzientziarako saltoa ematea eta horrekin efektu... [+]
EAJren, EH Bilduren eta Azkoitia Bairen aldeko bozkekin hartu dute erabakia. Udalbatza osatzen duten hamazazpi zinegotzietatik hamaseiren aldeko botoa jaso du Udalerri Euskaldunen Mankomunitatera (UEMA) sartzeko eskaerak.
Astebetean bigarren kolpea eman du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. Lehenengoan bezala, bigarren honetan ere, udaletan euskara lehenesteko aukera zabaltzen duen udal legearen aurkako epaia izan da. PPren helegitea partzialki onartu du Auzitegi Nagusiak. Epaia ez da irmoa eta... [+]
Uliazpi Fundazioa, Laudio, Barakaldo, Irun, Erandio... Edo beste era batera esanda: hizkuntza eskakizunak, Udal Legearen 6.2 artikulua, kontratazioetako klausulak... Sektore publikoaren euskalduntzea urrunegi joan dela esaten ari zaizkigu. Horretara dator oldarraldi judiziala... [+]
Epaia “larritasun handikoa” dela salatu du Euskalgintzaren Kontseiluak. Bingen Zupiriak adierazi du epaiak Jaurlaritzak helegitea aurkeztea "eskatzen" duela. UEMAren ustez, “marra gorri guztiak” gainditu ditu epaiak.
Iraitz Lazkanoren lekukoa hartu du datozen lau urteetarako. Hautatu berriak adierazi du UEMA asko aldatu dela azken urteetan, eta tokiko errealitate berriei erantzun ahal izateko diagnostiko zehatzak egiten lan egingo duela UEMAk.
"Ezinegon handia" sortu du UEMAko udaletan Espainiako Konstituzionalaren osteguneko erabakiak, euskalduntzean "atzera egiteko arrisku bizia" baitago. Horrez gain, "oldarraldi honek erantzun juridiko sendoa" behar duela nabarmendu, eta lege-esparru... [+]
Udalerri euskaldunen mankomunitateko herrien osasun zerbitzua aztertu du UEMAk, eta ondorioztatu du hamar osasun langiletik hiruk jarduten dutela euskara maila egiaztatu gabe. Ikerketak erakutsi du ez dela aurrerapen esanguratsurik egon azken urteetan.
UEMAk (Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea) berariaz aztertu ditu VII. Inkesta Soziolinguistikoak bere herriekiko eman dituen emaitzak, eta argi-itzalak agerikoak dira berriz ere: herri euskaldunenek euskal hiztunak galdu dituzte.
Lau udal berri sartu dira mankomunitatean: 101 dira orain. Iraitz Lazkano UEMAko lehendakariak udalen garrantzia azpimarratu du ekitaldian, eta "urgentziazkotzat" jo du erabileraren eta ezagutzaren arteko aldea iraultzea.