Gernikako bonbardaketaren garrasiak, 85 urte eta gero bizirik
Gernikako Udalak eta herriko elkarteek, apirilaren 26tik hasi eta hainbat egunez ekitaldi ugari antolatu dituzte duela 85 urteko sarraskia gogoratzeko.
85 urte bete dira Gernika hegazkin faxisten bonbapean kiskali zutenetik. Orduko garrasiak egun ere entzuten dira ordea eta urtero gogoratzen dituzte makina bat ekitaldirekin.
Gernika-Lumoko Udalak aurtengo egitarauan toki berezia egin dio 1937an udalerriko alkate zen Jose de Labauriari egingo zaion omenaldiari, apirilaren 26an, 10:30etan hasita, izen bera daraman plazan. Baina ekitaldi nagusiena arratsaldean izango da, 15:45ean lau minutuz Astra lantegiko sirena berriz ere martxan jarriko dute Gernika Batzordeak eta Lobak elkarteak, Astran eta Gernikako Pasilekuan.
Sartagudako Alargunen Herria elkarteak jarriko du martxan bonbardaketez abisua jotzeko 1937an erabili zen gailua, ikerketa bati esker Sabadellen egina zegoela argitu zuten bera. Ondoren, lore eskaintza egingo diete bonbardaketan hildakoei eta, ohi denez, iluntzean kandelekin ibilbidea egingo dute herritarrek.
Eusko Jaurlaritzak jakinarazi duenez Iñigo Urkullu lehendakaria apirilaren 26an Gernikan izango da lore eskaintzan eta errespontsuan, Ukrainako enbaxadako lehen idazkari Sergii Solovey-rekin batera.
Historia jardunaldiak apirilaren 27 eta 28an
Bonbardaketaren urteurrenaren testuinguruan, Gogora institutuak, EHUk, Nevadako Unibertsitateak eta Gernika-Lumoko Udalak historia jardunaldiak antolatu dituzte, historilari eta aditu ezagunen parte-hartzearekin.
Euskal Herrian abiazio alemaniar eta italiarrak egindako bonbardaketak hobekien ezagutzen dituen Xabier Irujok koordinaturik egingo dira jardunaldiok, eta besteak beste Paul Prestonek hitz egingo du, 1936ko Gerra Zibila ikertu duen britainiarrak. Egitarau osoa hemen kontsultatu daiteke (pdf). Kongresuan, Astrako aterpea balioan jartzeko proiektua ere aurkeztuko dute.
Horrez gain, George Steer kazetariari eta gudariei omenaldi bana, Oraindik ere bonbardatzen gaituzte film laburren zikloa eta kontzertua ere izango dira bonbardaketa gogoratzeko ekitaldien egitarau barruan.
Gernika Memoriaren Lekuko plataformaren salaketa
Gernika Memoriaren Lekuko plataformak salatu du plataforma horrek bonbardaketaren 85. urteurrena dela eta antolaturiko egitaraua iragartzen duten kartelak kendu dituztela "soldatapeko pertsona baten bidez alkatetzatik bideratua".
Plataformak azaldu du "herri-memoria sustatzen" duen taldea dela eta "egia, justizia, aitortza eta memoria" eraikitzeko beharra azpimarratu du: "Antza, ez dira gure alkatearen gustuko, baina errespetatu behar ditu berdin-berdin".
Gernikako bonbardaketaren 85.urteurreneko kartelak kentzen dizkigu kaletik, egunero, @AytGernika k antza denez, soldatapeko pertsona baten bidez. Azalpenen bat Gorroño jauna? #Gernika85 pic.twitter.com/CCKy1u2Tjt
— Guernica Gernikara (@GGernikara) April 22, 2022
Egitarau horren barruan, besteak beste, Gernika 2037 webgunea aurkeztuko dute apirilaren 29an, Lobak elkartearen eskutik.
Espainiako Gobernuari galdera EAJk
Eusko alderdi Jeltzaleak iragarri du astearte honetan Espainiako Gobernuari galdetuko diola gernikarrei egindako kaltea ordaintzeko "ekintzaren bat" egingo duen. Espainiako Senatuko kontrol saioan luzatuko dio galdera Imanol Landa senatari jeltzaleak.
Horrez gain, galdetuko du ea gobernua prest dagoen egungo ordenamendu juridiko espainiarra Justizia Unibertsalera egokitzeko, "berriro ere legea irekitzeko gizateriaren aurkako nazioarteko krimenak ezagutu eta epaitzeari, Errusiak Ukrainaren inbasio militarrean salatutakoak kasu".
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Egun hartan Espainiako Poliziak bost langile hil zituen eta dozenaka zauritu. Orain, identifikatu gabeko beste zazpi zauritu aurkitu dituela iragarri du Martxoak 3 elkarteak. Oraindik, alabaina, ez dute lortu zauritutako beste 20 pertsona identifikatzea.
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]