Gernikako Udalak eta herriko elkarteek, apirilaren 26tik hasi eta hainbat egunez ekitaldi ugari antolatu dituzte duela 85 urteko sarraskia gogoratzeko.
85 urte bete dira Gernika hegazkin faxisten bonbapean kiskali zutenetik. Orduko garrasiak egun ere entzuten dira ordea eta urtero gogoratzen dituzte makina bat ekitaldirekin.
Gernika-Lumoko Udalak aurtengo egitarauan toki berezia egin dio 1937an udalerriko alkate zen Jose de Labauriari egingo zaion omenaldiari, apirilaren 26an, 10:30etan hasita, izen bera daraman plazan. Baina ekitaldi nagusiena arratsaldean izango da, 15:45ean lau minutuz Astra lantegiko sirena berriz ere martxan jarriko dute Gernika Batzordeak eta Lobak elkarteak, Astran eta Gernikako Pasilekuan.
Sartagudako Alargunen Herria elkarteak jarriko du martxan bonbardaketez abisua jotzeko 1937an erabili zen gailua, ikerketa bati esker Sabadellen egina zegoela argitu zuten bera. Ondoren, lore eskaintza egingo diete bonbardaketan hildakoei eta, ohi denez, iluntzean kandelekin ibilbidea egingo dute herritarrek.
Eusko Jaurlaritzak jakinarazi duenez Iñigo Urkullu lehendakaria apirilaren 26an Gernikan izango da lore eskaintzan eta errespontsuan, Ukrainako enbaxadako lehen idazkari Sergii Solovey-rekin batera.
Historia jardunaldiak apirilaren 27 eta 28an
Bonbardaketaren urteurrenaren testuinguruan, Gogora institutuak, EHUk, Nevadako Unibertsitateak eta Gernika-Lumoko Udalak historia jardunaldiak antolatu dituzte, historilari eta aditu ezagunen parte-hartzearekin.
Euskal Herrian abiazio alemaniar eta italiarrak egindako bonbardaketak hobekien ezagutzen dituen Xabier Irujok koordinaturik egingo dira jardunaldiok, eta besteak beste Paul Prestonek hitz egingo du, 1936ko Gerra Zibila ikertu duen britainiarrak. Egitarau osoa hemen kontsultatu daiteke (pdf). Kongresuan, Astrako aterpea balioan jartzeko proiektua ere aurkeztuko dute.
Horrez gain, George Steer kazetariari eta gudariei omenaldi bana, Oraindik ere bonbardatzen gaituzte film laburren zikloa eta kontzertua ere izango dira bonbardaketa gogoratzeko ekitaldien egitarau barruan.
Gernika Memoriaren Lekuko plataformaren salaketa
Gernika Memoriaren Lekuko plataformak salatu du plataforma horrek bonbardaketaren 85. urteurrena dela eta antolaturiko egitaraua iragartzen duten kartelak kendu dituztela "soldatapeko pertsona baten bidez alkatetzatik bideratua".
Plataformak azaldu du "herri-memoria sustatzen" duen taldea dela eta "egia, justizia, aitortza eta memoria" eraikitzeko beharra azpimarratu du: "Antza, ez dira gure alkatearen gustuko, baina errespetatu behar ditu berdin-berdin".
Gernikako bonbardaketaren 85.urteurreneko kartelak kentzen dizkigu kaletik, egunero, @AytGernika k antza denez, soldatapeko pertsona baten bidez. Azalpenen bat Gorroño jauna? #Gernika85 pic.twitter.com/CCKy1u2Tjt
— Guernica Gernikara (@GGernikara) April 22, 2022
Egitarau horren barruan, besteak beste, Gernika 2037 webgunea aurkeztuko dute apirilaren 29an, Lobak elkartearen eskutik.
Espainiako Gobernuari galdera EAJk
Eusko alderdi Jeltzaleak iragarri du astearte honetan Espainiako Gobernuari galdetuko diola gernikarrei egindako kaltea ordaintzeko "ekintzaren bat" egingo duen. Espainiako Senatuko kontrol saioan luzatuko dio galdera Imanol Landa senatari jeltzaleak.
Horrez gain, galdetuko du ea gobernua prest dagoen egungo ordenamendu juridiko espainiarra Justizia Unibertsalera egokitzeko, "berriro ere legea irekitzeko gizateriaren aurkako nazioarteko krimenak ezagutu eta epaitzeari, Errusiak Ukrainaren inbasio militarrean salatutakoak kasu".
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]
Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea bermatzeko... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.
PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.
Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]
Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura... [+]
Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.
Elkarte memorialisten ustetan, Rozalejoko Markesaren Jauregia, Nafarroako Memoriaren Institutua kokatuko litzatekeen tokia, "omenaldi, oroimen eta oroimenerako lokal bat" izan daiteke, eta Maravillas Lamberto izena eraman. Manifestariek adierazi dute ez dela nahikoa... [+]
