German Agirreren hilketa, argitu gabeko krimena
Aurreko artikuluan aztertu genuen Araban gertatutako gerra zikinaren lehenengo atentatua, orain, aldiz, urte berean gertatutako beste ekintza lazgarriago bat gogoratuko dugu, German Agirre Irasuegi taxilari arrasatearraren hilketa Legution. Barne Ministerioa eta Biktimen Elkarteen zerrendetan ETAko biktimatzat hartzen badute ere, errealitatea bestelakoa da, eta Guardia Zibilaren itzala bere hilketaren atzean omen da.
German erail zuten 1975eko urriaren 12an Legutioko Guardia Zibilaren kuarteletik 300 metrotara. Arratsaldeko zortziak aldera deitu zioten gaixo bat eramateko Arrasatetik Legutioraino, eta ordu batzuk geroago hilik agertu zen urtegiaren ondoan. Diario Vascoren kronikaren arabera bizilagun batek 23:30ak aldera hainbat tiro eta autoen mugimendua entzun zituen. Orduan, Guardia Zibilak eremua hartu zuen, eta hurrengo egunean bertaratu zen orduko Arabako Guardia Zibilaren komandantea, Antonio Tejero Molina, 1981ean tiroka sartu zena Espainiako Kongresuan. Bere esku geratu zen ikerketa poliziala, eta noski, ez zen ezer argitu.
Bere hilketarekin batera, egiletzaren inguruko nahasmendua hasi zen, izan ere, gaur egun Biktimen Elkarteek (COVITE, AVT…), Barne Ministerioak, Memorial de Victímas del Terrorismo-k eta zenbait egilek ETAko biktimatzat hartzen dute. Esate baterako, Florencio Dominguez, Rogelio Alonso eta Marcos Garcíaren “Vidas Rotas” liburuan ETAren autoretza azpimarratzen dute, horretarako, 1992an ETAri antzemandako paper batzuk erabiltzen dituzte.
Gure ustez, manipulazio hutsa da, beste pasarte batean paper berberak erabiltzen baitute, eta “Euskadi eta Askatasuna” entziklopediaren testua dela aipatzen dute. Entziklopedia horretan Agirreren kasua agertzen bada ere, talde parapolizialekin lotzen da bere hilketa.
Gure ustez, talde parapolizialen egiletzaren hipotesi seguruena da. Dena hasi zen bere hilketa baino aste bat lehenago, urriaren 5ean, goizean ETAk 3 guardia zibil hil zituen Arantzazuko bidean, eta badirudi zigor gisa gau horretan 3 pertsonak Iñaki Etxabe, Juan Jose Etxaberen ETAkidearen anaia, hil zuten Kanpazarren zuen jatetxean. Iturri batzuen arabera egileak guardia zibilak ziren, zehazki Gernikako kuartelekoak.
2000. urtean German Agirreren semeak eta alargunak Eusko Legebiltzarreko Giza Eskubideen Batzordean parte hartu zuten. Beraien ustez, Germanen hilketaren atzean Guardia Zibila zegoen, eta bi hipotesi aintzat hartzen zituzten. Bata, guardia zibilen aurkako atentatua egin zuten etakideak bere taxian ihes egin zezaketen; bestea, eta zabalduena, German Iñaki Etxaberen hilketaren lekukoa izan zitekeen, eta hiltzailearen bat ezagutu omen zuen.
Dena dela, familiaren bertsioari jarraikiz, egun horretatik aurrera Aramaioko guardia zibila bere atzetik ibili zen. Gobernu Zibilak familiari ETAk hil zuela esan zion, eta gainera hiletaren egunean Arrasaten ETAri hilketa leporatzen zioten panfletoak agertu ziren. Hala eta guztiz ere, ETAk gutun bat bidali zion familiari bere egiletza ukatzeko.
Aipatu genuen bezala, 1975ean gerra zikina zabaldu zen, eta aurreko hilabeteetan hainbat eraso izanda ere, Etxabe eta Agirre lehenengo hildakoak izan ziren. Badirudi gerra zikinaren hasieran guardia zibilak izan zirela egile zuzenak, baina bi erailketak eta gero, Estatua mertzenarioak erabiltzen hasi zen.
Berriki Arrasateko udalbatzak aho batez German Agirre eta Iñaki Etxabe gogoratu eta “indarkeriaren injustizia pairatu duten pertsona guztien sufrimendua” aitortu du. Era berean, Argituz-ek “Arrasate. Memoria partekatu baterantz” txostena plazaratu du. Hala ere, 40 urte baino gehiago pasa eta gero, argi-ilun ugari daude.
Zaila izango da justizia lortzea, baina behintzat beraien senitartekoek egia ezagutzeko eskubidea dute. Hortaz, bada garaia Estatuaren estolderietan gertatutako guztia ezagutzeko.
Albiste hau Hala Bedik argitaratu du eta Creative Commons lizentziei esker ekarri dugu ARGIAra.
Altsasuko Iortia Kultur Guneko Areto Nagusiaren harmailak jendez beteta zeudela egin da asteazkenean Arg(h)itzen dokumentalaren estreinaldiko emanaldia. Torturak Sakanan utzi duen aztarnaren kontakizuna da film hau, eta egun aproposa aukeratu dute lehen aldiz publikoki... [+]
Jose Miguel Etxeberria Naparra 1980ko ekainaren 11n ikusi zuten azken aldiz Ziburun eta bere heriotzaren nondik norakoak ez dira argitu gaur arte. Lizartzako Igarolabekoa baserrian egin diote oroimen ekitaldia eta desagerpena argitzea eskatu du familiak aurten ere.
Jose Miguel Etxeberria, Naparra, aurkitzeko bigarren saioak porrot egin du Landetako Mont de Marsan herriko inguruetan. Iruñean ostiral honetan egindako agerraldian horren berri eman dute Eneko Etxeberria Naparra-ren anaiak eta Iñaki Egaña Egiari Zor... [+]
Duela hamabost urte desagertu zen euskal militantea. Baionan Tolosarako (Okzitania) trena hartu eta ez zen berriz agertu. Hortik hamaika hilabeteetara atzeman zuten bere gorpua Tolosako (Okzitania) gorputegian. "Egia jakiteko eskubidea" aldarrikatu dute Anza zenaren... [+]
Datorren igandean, urriaren 15ean, beteko dira 40 urte GALek Joxean Lasa eta Joxi Zabala Baionan bahitu zituela. Guardia zibilek torturatu eta hil ondoren, oraindik ez dituzte terrorismoaren biktimatzat hartu.
Gaur 30 urte Espainiako Poliziaren eskuetan hil zen Xabier Kalparsoro Golmaio militante zumaiarra. Anuk.eus webgunea zabaltzearekin batera ekitaldia egingo dute gaur, irailak 26 . Ekimena bultzatu duen Hegiak elkarteak dioenez, urteak beste zalantza daude Anuken heriotza... [+]
1993an Barne Ministro ere izendatu zuten Juan Alberto Belloch ordura arteko Justizia Ministroa zena. Orduan Guardia Zibilaren buruzagia deitu zuela esaten du El Periódico de Aragón-en egindako elkarrizketan, eta agindu zuela “sarera ihes egitea” bukatu... [+]
Larunbatean 49 urte beteko dira Espainiako poliziak eta Guardia Zibilak Jose Luis Mondragon eta Roke Mendez Asturiaga hondartzan hil zituztenetik. Omenaldia egingo dute hondartzan.
Joseba Merinoren familiak eta defentsak eskatu dute hilketen garaiko argazkiekin izan dadila hurrengo identifikazio saioa. Deituta zeuden hiru polizietatik bakarra agertu da, beste biak hilda baitaude polizien defentsaren esanetan.
“Ikertzen ez bada, ezinezkoa da ebazpen judizialik egotea eta norbait inputatzea". Hitz horiexekin erantzun zion Lourdes Zabalza Mikel Zabalzaren arrebak Fernando Grande-Marlaska Espainiako Gobernuko Barne Ministroari, honek Senatuan Arturo Espejo Guardia Zibila inoiz... [+]
Mikel Zabalzaren atxiloketa eta heriotzarekin lotura izan duen Arturo Espejo Guardia Zibila teniente jeneral izendatzeagatik azalpenak eman ditu Barne Ministroak Senatuan. Grande Marlaskak erabakia defendatu du, EAJ-k eta Geroa Baik Mikel Zabalzaren familia berriz ere... [+]
Luzaz iraunen du euskaldun askoren oroimenean 1973ko Ostegun Santu hark. Euskal erresistentzia armatuan ordurako mito bihurtua zen Txikia hil zuten eguna. Eustakio Mendizabal Benito Polizia espainolaren tiropean erori zen Euskadi Ta Askatasunako Fronte Militarreko bururik... [+]
Mikel Zabalza Gogoan ekimenak Espainiako Estatuari leporatu dio tortura saritzea. Arturo Espejo Intxaurrondoko tenientea zen orbaizetarra torturatu eta hil zutenean, eta gaur egun Guardia Zibileko teniente jenerala da.
Arturo Espejo Teniente Jenerala 2022an Laguntza Aginteko buru izendatu zuen Marlaskak. Guardia Zibilaren buruzagitzako lau kideetako bat da.