George Santos, anekdota eta kategoria
Errepublikanoen gehiengo estu-estuarekin abian jartzear den Ordezkarien Ganbera estatubatuarrak badu bere lehen eskandalu potoloa: George Santos kasua. New Yorkeko 3. Barrutiko hautetsi berriak bere biografia "tuneatu" ez ezik goitik behera asmatu egin zuela gero eta argiago dago, eta aitortu ere aitortu du berak hori.
"Normaltasunean", arerio demokratek dioten bezala, Santosek bere jarlekura ez lukeela heldu behar dirudi, edo berehala dimisioa eman beharko lukeela. Santosek deliturik egin ez badu ere, hautesleei egin zaien iruzurra nabarmenegia delako. Baina AEBko politikagintza aspaldi atera zen normaltasunaren ibilbidetik. Eta errepublikanoek Ordezkarien Ganberan duten gehiengo eskasak ez du errazten jarleku baten kolorea alda lezakeen aparteko hauteskundeetara jotzeko hautua egitea. Santosek, bestalde, arbuioen zaparrada aguantatzeko azala erakutsi du, orain arte behintzat.
Kasuaren berezitasun nagusia izango litzateke ia biografia osoa, eta ez huskeria batzuk, asmatu dituela Santosek, antza denez. Anbizio politikoa adinako eskrupulu gabezia eta dezenteko mitomania ere badu tipoak nonbait. Baina Donald Trump bezalako norbait Etxe Zuriraino heldu eta, bertan lau urte eman ondoren, berriro itzultzeko prest ez ezik aukerekin ageri duen herrialde batean, oso bigarren mailako zerbait litzateke Santos kasua.
Munduko lehen potentziako politikagintzan (gizarteko beste esparru batzuetan ez murgiltzearren) gezurrak hartu duen egunerokotasunaren kategoriara garamatza horrek. Watergate kasuak eta Nixonen dimisioak erakarri zuten katarsiaren ondotik, gure artean salmenta ona aurkitu zuen gogoeta bat hedatu zen: "Nahi duzuna izango dira Estatu Batuak, baina han, gezurretan harrapatzen bazaituzte, akabo".
Hamarkada pare bat behar izan genituen ekoizkin ideologiko hori ere... gezurra zela jabetzeko: Colin Powellek Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluan erakutsi zuen ontzitxoan garbikaria, ez antraxa, zegoela jakin –eta sinetsi– genuen arte edo. Nixon eta Trumpen arteko zubi-lana egin duen Roger Stoneren "langintza ilun" jarraituen berri jakiteak uxatu behar lizkiguke azken ametsak. Hortik aurrera, ikusi besterik ez dago nolako "egitateekin" elikatzen den AEBek duten gatazka geopolitiko bakoitzaren aurrean Estatu Idazkaritzatik kudeatzen den "orkestra mediatikoa".
Bekatuak bekatu, edozein drogak bezala funtzionatzen duen pozoi soziala da, ordea, gezurra: unean uneko arazoren bati iskin egitearen truke, informazioaren kudeaketa biziro aldrebesten duen zerbait. Eta informazioaren gizartean, horren eragina inoiz ez bezalakoa da, ezinbestez.
Horren zaila ote da hori ulertzea?
Agintariek ez dute baztertu bi gertaerak elkarren arteko loturarik izatea. New Orleansen, kamioneta baten gisari batek jendetzaren aurka egin du hamabost hildako eta 35 zauritu eraginda. Ordu batzuk geroago, Las Vegasen, Trump International Hotelaren parean auto bat lehertu da,... [+]
.jpg)
AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]
Tennessee (AEB), 1820. Nathan Green esklaboa jaio zen, Uncle Nearest edo Osaba Nearest ezizenez ezaguna. Ez dakigu zehazki zein egunetan jaio zen eta, oro har, hari buruzko oso datu gutxi dauzkagu 1863. urtea arte, orduan lortu baitzuen emantzipazioa. Dakiguna da 1850eko... [+]
20 urte zituela, Alberto Flores-Uranga Mutrikutik Idahora (AEB) joan zen artzain. Bakardadean, mendietan galduta, maiz koiote eta hartzak begira zituela."Berriro egingo nuke, zalantzarik gabe", dio, garai haiek gogoratuta.
Gero eta bideragarritasun handiagoa hartu du –eta hartuko du– Israelen planak, palestinar herria beraien lur martirizatuetatik kanporatzeko. Iraganean Far West amerikarreko etnia indiarrekin gertatu zen bezalaxe da. Iranen aurkako gerra inoiz baino gertuago dago.
2018ko martxoaren lehena zen, bere lehen agintaldiaren lehen laurdena burututa, Donald Trumpek pentsaera politiko-ekonomikoaren lagin gardenena utzi zigunean: “Merkataritza-gerrak onak dira, eta irabazten errazak”. Orduantxe abian jartzear zituen altzairu eta... [+]
Ipar hemisferioan ikasturtea hastearekin batera izan ohi den albiste-zaparradan argitaratu zen duela astetxo batzuk: aspaldiko urteetan ez bezala, txinatar jatorriko ikasleak (275 milatik gora) ez dira jada ugarienak Estatu Batuetako unibertsitateetako atzerriko ikaslerian;... [+]
Craig Thompson kultuzko eleberri grafikoen egile estatubatuarra Europan izan da bere azken lana aurkezten, Raíces de ginseng (Astiberri, 2024). Bilbon bi aurkezpen egin ditu eta artista atsegina, hurbila eta azkarra dela erakutsi du –euskaraz “mila... [+]
AEBetako agintaldi berriak ekonomiaren esparruan ekarriko duena zehaztea ez da lan erraza. Estrategia ekonomiko berriaren ardatza liberalismoaren eta kanpo sektorerako protekzionismoaren arteko uztarketa bitxia izango da. AEBetan aldian-aldian halakorik gertatu den arren,... [+]
Ari da mundu guztia kontuak ateratzen Trump 2.0 aldian norberari gerta dakiokeenaren eta munduan gerta daitekeenaren inguruan. Subjektuaren mudakortasuna ezagututa, ziur samartzat eman daitekeen aurreikuspen bakanetakoa da Estatu Batuen Txinarekiko harremanak, ekonomikoak... [+]
Argazkia bai, ala argazkia ez? Oraintxe bertan, ez dago argi Rio de Janeiron hasi berri-berria den G20aren goi bileran argazkia izango ote dugun ala ez. Bertaratu diren agintari gorenen “familia-argazkia”, alegia. Horrelakoetan arauzkoa bihurtu dena: turista... [+]
Urtarrilaren 20an utziko du AEBko presidente kargua Joe Bidenek, lekukoa Donald Trumpi emanda –zeinak AEBen norabide aldaketa marka dezakeen Ukrainako gerran–. Agintaldia amaitu aurretik, baina, irakurri dugu Ukrainari baimena eman diola Errusiako Kursk eskualdean... [+]
Munduko pertsonarik aberatsena da Musk, Forbes-en azken sailkapenaren arabera. Vivek Ramaswamy politikari eta enpresa-buru kontserbadorea izanen du bere ondoan, kargua betetzeko. "Erreforma estrukturala" bideratzekoa dute, gobernuarentzat "inoiz ikusi gabeko... [+]
Argi eta garbi irabazi dio Donald Trump presidente errepublikano ohiak Etxe Zurirako lehia Kamala Harris egungo presidenteorde demokratari. 312/226-eko aldea izango du urtarrileko bozketan Hautesle Kolegioan. 2016an Hillary Clinton galtzaile izan zen, baina herritarren boz... [+]