Gaztainadiak eta gaztainaren kultura protagonista
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia berpizten”, azaldu du Xabier Azpiroz Latasa Basaburuko Garapen Batzordeko kideak eta Gaztaina Feriaren antolatzaileak. Gaztainari lotutako asteburua egin dute azaroaren 2an eta 3an.
Eskualdeko adineko jendearekin elkarrizketak egin zituzten hasteko, gaztainondo barietateez eta horien kokalekuez galdetzeko. “Nahiko berandu iritsi gara, gaztainadiekiko jakinduria kasik galduta zegoen ordurako”, dio basozainak. Hala ere, zenbait arbola identifikatu eta horien laginak analizatzera bidali dituzte urteotan. “500 laginetik gora analizatu dira eta horietatik hemezortzi gaztain barietate atera dira, guztiak Nafarroakoak, beste inon oraindik azaldu ez direnak”, gehitu du. Basaburuan bost barietate topatu dituzte.
Bertako gaztain barietateak biltzeko lanari ekin ziotenean, segituan sumatu zuten gaiak herritarren interesa piztu zuela. “Jende asko mugitzen hasi zen, gaztainadiak berreskuratu nahian, horiek mantentzeko kezkarekin”. Cederna Garalur landa garapeneko elkartearekin, INTIA elkarte publikoarekin eta Plazaola Partzuergoarekin elkarlanean zenbait hitzaldi, formazio eta tailer antolatzeko aprobetxatu zuten olatua.
Batzuk nostalgiatik, besteak ekoizpenetik
Basaburuarrak azaldu duenez, herritar batzuk nostalgiatik edo betiko gaztain zaharrak mantendu nahi izatetik hurbildu dira egitasmora, baina badira beste batzuk ekoizpen aukera bat ikusten dutenak. “Alderdi hori ere oso garrantzitsua iruditzen zaigu, ekoizpenaren atea zabaltzeko aukera ikusten dugulako, eta aurrera begira, gaztainondoen kultura mantentzeko gako garrantzitsu izan daitekeelako”. Hain zuzen, hori izan da Basaburuko I. Gaztaina Feria antolatzearen helburu nagusietako bat: Euskal Herrian nahiz kanpoan gaztaina ekoizten diharduten ereduak ekartzea.
Azaroaren 2an, gaztaina ekoizpenarekin lotutako hainbat esperientzia eraman zituzten mahai ingurura. Gilles Texierrek Ipar Euskal Herrian gaztainarekin egiten ari diren lanaz hitz egin zuen, eta Isidro Alvarezek Leongo El Bierzon duten gaztaina ekoizpena aurkeztu zuen. Igandean, berriz, gaztainaren azoka egin zuten Jauntsaratsen. Bertan, gaztainekin egindako produktuen postuak egon ziren.
“Nafarroan ez dugu oraindik gaztainari lotutako ekoizpenik, baina kanpoko esperientziekin erakutsi nahi izan dugu benetan posible dela”. Erantzun ezin hobea izan du ekimenak, eta antolatzaileek nabarmentzen dutenez, hasiera besterik ez da izan hau. “Gaztainari dagokion balioa emateko lanketarekin eta azokarekin segitzea da asmoa”, amaitu du.
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]