‘The Lancet’ aldizkariak Gazan Israelek hildakoak zenbat izan daitezkeen kalkulatu du: ia 200.000 pertsona
"Zaila da, baina beharrezkoa". Hala azaldu du The Lancet zientzia aldizkariak Gazako hildakoak kontatzeko hartu duen lanaren berri. Hildakoen kopurua, gaixotasunak eta bestelako zeharkako faktoreak kontuan hartuta, gutxienez 186.000 pertsona hil dituztela kalkulatu dute, eta Gazako biztanleriaren ia %10 dagoela hiltzeko arriskuan.
Gazako genozidioaren ondorioak ikertu ditu The Lancet aldizkariak, eta heriotza kopuruaren estimazioa egin. “Aurreikuspen zuhurra” eginda, 186.000 palestinar baino gehiago hil daitezkeela ondorioztatu du aldizkariak. Gazako biztanleriaren 2022ko datua aintzat hartuta, 2.375.000 pertsona ingurukoa, biztanleriaren %8 hil daiteke genozidioaren ondorioz.
Ikerketan azaltzen dute nola gatazka armatuek zeharkako kalte ugari sortzen dituzten, zuzeneko indarkeriaz gain. Gatazkak amaitu ondorengo hilabete eta urteetan zeharkako heriotza ugari izaten dira gaixotasunen eta bestelako arazoen ondorioz. Gazak jasandako oldarraldien tamaina ikusita, gainera, espero da heriotza tasa “oso handia” izatea, sionisten erasoak orain amaituko balira ere. Faktore ugari aipatu ditu Lancet-en ikerketak. Osasun sistema suntsituta dago, ia ezinezkoa bilakatu da elikagaiak, ura eta babeslekua lortzea, Gazako biztanleek ezin dute leku seguruetara joan, ez baitago halakorik, eta finantzazioaren zati handia galdu du UNRWAk, Gazan aktibo jarraitzen duten erakunde humanitario bakanetakoa denak.
Azken urteetako gatazketan, ikerketaren arabera, zeharkako heriotzak askoz gehiago izan dira zuzenekoak baino. Hiru aldiz gehiago, gutxienez, eta zuzeneko heriotzak baino hamabost aldiz gehiago, kasu larrienetan. Gazako genozidioa ikertzean “estimazio zuhurra, kontserbadorea” erabili dute ikertzaileek, eta zenbatu dute lau aldiz gehiago izango direla zeharkako heriotzak zuzenekoak baino. 37.396 hildakoren kopurua erabili dute ikerketarako (38.153 dira azken datuen arabera), eta ondorioztatu 186.000tik gora hil daitezkeela Gazako genozidioaren ondorioz. Gehiago ere aurreikusi daitezke, esan bezala, estimazio gogorragoak eginez gero. Izan ere, epidemia larriak sortzeko arriskua dago Gazan, osasun arazoei aurre egiteko gaitasuna suntsitu duelako Israelek.
38.000 hildakoen kopurua motz gelditzen da, ikerketan ohartarazi dutenez, identifikatu gabe dauden gorpu guztiak ez dituelako zerrendan gehitzen Gazako Osasun Ministerioak, eta asko zaildu delako hildakoen jarraipena egitea. Hala ere, gogorarazi dute datuak ontzat eman dituztela NBEk, Osasunaren Mundu Erakundeak, eta baita Israelgo inteligentzia zerbitzuek ere. Bestalde, eraitsitako eraikinen azpian harrapatuta daude milaka palestinarren gorpuak, eta horiek ez daude zenbatuta. Estimazioen arabera 10.000tik gora dira aurkitu ez diren hildakoak.
Gazako eraikin gehienak suntsitu ditu armada sionistak, %70 eta %85 artean, iturri ezberdinetako datuen arabera. The Lancet aldizkari zientifikoko ikerlariek adierazi dute ezinbestekoa dela erasoak etetea, eta neurri indartsuak hartzea sendagaiak, janaria, ur garbia eta beste oinarrizko baliabide batzuk banatu ahal izateko.
Israelek Gazarako su-etenaren urraketa ugari egin ditu urtarrilaz geroztik: zerrendako palestinarrak oinarrizko laguntzarik jaso gabe egon dira ia astebetez, eta Netanyahuk azken egunetan mehatxu egin ondoren, argindarrik gabe utzi ditu orain. Dohan ordezkari estatubatuarrekin... [+]
Asteburua baino lehen lau gatiburen gorpuak itzuliko ditu Hamasek. Horrela, Gazarako su-etenaren lehen faserako adostutako preso truke guztiak gauzatuko dituzte Israelek eta talde palestinarrak.
Yala Nafarroak deitutako manifestazioan 2.000 pertsona inguruk hartu dute parte eta Iruñeko hainbat kale zeharkatu ditu Gaztelu plazan amaitzeko. Azken irakurketan adierazi dutenez, "erokeria distopiko hori geldiarazi daiteke, askoz gehiago garelako kapital handiak... [+]
Jenin hiriaren aurkako oldarraldia duela hilabete bat baino gehiago abiatu zuen Israelek, geroztik 26 palestinar hil ditu gutxienez, eta milaka beren etxeetatik kanporatu. Israelgo armada Zisjordania iparraldean pasabideak eraiki nahian ari dela salatu dute, kanporatutako... [+]
Berlinale zine jaialdian gertatu da joan den asteburuan. Jun Li zuzendariak, Queerpanorama lan berria aurkeztu zuenean, printzipio ideologikoengatik Alemaniara ez joatea erabaki zuen Erfan Shekarriz aktore irandarraren testu bat irakurri zuen oholtza gainean: "Ibaitik... [+]
Yala Nafarroak bat egiten du Israelek nazioarteko zuzenbidea sistematikoki urratzen duela salatzeko mundu osoan zehar egiten ari diren mobilizazioekin, eta iragarri dute mobilizazioei eutsiko dietela Mendebaldeko gobernuek Israelgo erregimenarekin duten konplizitatearekin amaitu... [+]
Su-etena hitzartu eta hilabete bete denean, lehen faserako adostutako 33 bahituetatik 25 askatu ditu Hamasek. Israelek, berriz, 985 preso utzi ditu aske. Bigarren fasea martxoaren 2an da indarrean sartzekoa, baina bi aldeek jarraitu beharreko urratsak zehazteko daude... [+]
Kulturatik elkarteak antolatuta, Musika eta dantza Palestinarekin ekitaldia egin dute Alderdi Ederren gaur eguerdian. Palestinako herriari elkartasuna adieraztea eta jasaten ari diren genozidioaren bukaera eskatzea izan da helburua. Donostiako Udalaren Musika eta Dantza... [+]
Su-etena hausteko arriskua erreala izan bada ere aste guztian zehar, adostasun batera iristeko bidean dira bi aldeak: bahitu gehiago askatuko lituzke Hamasek, laguntza Gazara sarrarazteko bidea ez oztopatzeko "promesa" egin duelako Israelek. Arabiar Ligako herriek... [+]
"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]
Erakunde islamistak Israelek urratu dituen neurrien artean aipatu ditu Gaza bonbardatzen jarraitzea eta aske utzitako preso palestinarren egoera. Trumpek mehatxatu du, preso trukea egin ezean, Gaza "infernu" bihurtuko duela.
Ehunka pertsona mobilizatu ziren Maccabi Tel Aviv talde israeldarrak Gasteizen jokatu duela gaitzesteko. «Israelgo Estatuaren normalizazioari» ekarpena egiten diola kritikatu diote Baskoniaren zuzendaritzari.
AEBetako presidentearen Gazako palestinarrak kanporatzeko asmoak aurkako erreakzio ugari eragin ditu nazioarteko nahiz herrialdeko politikan, baita Alderdi Errepublikanoan ere. Gehienek "garbiketa etnikoa" sustatzea egotzi diote, baina Trumpek bere asmoa berresten... [+]
Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroaren bisitarekin batera egin ditu adierazpenak AEBetako presidenteak, Etxe Zurian. Zerrendan bizi diren 1,8 milioi palestinarrak Egipto edota Jordaniara lekualdatzea proposatu du.