Gaza: non dago ezkerra?


2024ko martxoaren 07an - 11:07

Azalpen eta xehetasun gehiegi aurreztuko dizkizut, begirada testu honen gainean jarri duzun irakurle estimatua. Kontua oso erraza da. Zutaz arituko naiz, nitaz, gu guztiotaz. Oraindik ur azalean baina norabiderik gabe eta gero eta eskoratuago doan ontzi honetako bidaiari harrituez arituko naiz. Ezagutzen dugun ezkerrari buruz ere bai, mundu berri, bidezkoago eta berdinzaleago batera eraman beharko gintuzketen balioen gordetzailetzat jotzen dugun ezkerrari buruz, alegia.

Jarri nahi duzun sigla politikoa, zeren, funtsean, uste dut denok ia bizigabe, erdi hilda gaudela. Berdin zait ezkerreko –zentzu zabalean ulertuta– zein erakunde bozkatzen edo babesten duzun, edo zeinetan egiten duzun militantzia. Niretzat bukatu da bazterketen, sektarismoen, tribuen eta klanen garaia, hurbilekoen arteko alferrikako barrikadena, eta herri honetan ondo ezagutzen ditugun beste hainbat banaketa jasanezinena.

Gauza zehatzetara noa. Benetan ezkerrak (zureak, nireak edo gureak) mundua aldatu nahi du? Hori galdetu lezake norbaitek, kapsula espazial batetik gure inguruan gertatzen dena ikusiko lukeen behatzaile inpartzial batek, adibidez. Baliteke baietz, aldatu nahi izatea. Ia seguru baietz, esango nuke, baina horrela bada oso ondo disimulatzen duela gaineratuko nuke. Eta gero eta konbentzituago emango nizuke aurreko erantzuna.

Eta esango dizut zergatik pentsatzen dudan ezkerrak (herri honetakoak eta beste kontinente batzuetakoak) mundua aldatu nahi ez duela ematen duela. Arrazoia izugarri sinplea da. Estugarria, ia gaiztoa. Sistema kapitalistak bere garro ugariekin luzatu dion amarruan harrapatuta ikusi du ezkerrak bere burua. Denoi gertatu zaigun bezala (zuri, niri), herritarren gehiengo handi bati –ez bakarrik eskuinekoari, baita ezkerrekoari ere–, dena akabatzen ari den gizarte kontsumista bati lotuta bizi da ezkerra. Balioak, gizakiak, natura, eta bizitza bera mehatxatzen duen gizarteari lotuta. Gainera, ezkerrak latitude guztietan erabat bananduta jarraitzen du.

Sistema kapitalistak bere garro ugariekin luzatu dion amarruan harrapatuta ikusi du ezkerrak bere burua. Denoi gertatu zaigun bezala (zuri, niri), dena akabatzen ari den gizarte kontsumista bati lotuta bizi da ezkerra

Bai, sistemak bizitzaren urmaelera hainbat amu isurtzen ditu gu despistatzeko, eta guk, espezie eta klase guztietako arraintxoek, horietako bat irentsi egiten dugu, sistemako arrain handiak, arrainontziaren jabea ere denak, banan-banan txiki guztiak jaten dituen bitartean, zaurgarrienak batez ere.

Eta galdetzen dizut: nola demontre aldatuko dugu mundua ez bagara gai gelditzeko Israelgo Gobernuak duela lau hilabete baino gehiagotik Gazan palestinar biztanleen aurka egiten ari den genozidioa?

Egunero telebistan ikusten ari garen genozidio bat da, munduko gobernuen (hegoafrikarra eta gutxi batzuk gehiago izan ezik) eta biztanleriaren zati handi baten nagitasunaren, epelkeria eta gogogabetasunaren aurrean gertatzen ari direna. Mundu kaotiko honetan bizirauteko borrokan ari direnen eta zuzenean eragiten ez dien ezerk kezkatzen ez dituenen artean banatuta dagoen ikusleriaren aurrean. Eta gu ere lekuko izanda, ezkertiarrak, familia politiko desberdinetako seme-alabak, mota guztietako eztabaidetan nahasiak gauden bitartean.

Horren guztiaren eta beste faktore askoren ondorioz, amorragarria da beren burua ezkerrekotzat jotzen duten gizarte zibileko sektore guztien artean ikusten ari garen batzeko borondate eskasa, herri palestinarraren suntsipen horri erantzun sendo bat emateko mugimendu integratzaile eta masibo batean artikulatzeko.

Badakit batzuek esango dutela, beharbada, ezkerrak edo ezkerrek beste hogeita hamazazpi mila zortziehun eta berrogeita sei borroka gai garrantzitsuago dituztela horien indarra bideratzeko –denak legitimoak, noski–. Baina, hori aitzakia al da? Ez al da Gaza eta Zisjordanian gertatzen ari dena beste guztien gainetik merezi duen bultzada, babesa eta indarra emateko bezain larria? Zer gehiago behar dugu egunero bonbak haien buruen gainera erortzeaz gaiz? Utziko diogu Israelgo Estatuari palestinar guztiak akabatzen?

Horrelako genozidio bat onartzeak ekarriko du munduak soberan ordaintzea etorkizunean, sarraski horiek zigorrik gabe geratu daitezkeela onartzea suposatuko lukeelako. Horrelako holokausto bat onartzen badugu, aldaketarako itxaropena ere hil egingo da. Erantzuna ez da gaitzespen-kontzentrazio edo -manifestazioren batetik haratago joan (gure kontzientzia garbitzea bakarrik lortzen duena?) edo gure artean kapital israeldarra duten enpresei boikota egiteko mezuak pasatzera mugatu dugu erantzuna, eta hori guztia, benetan, sarraski hori geldiarazteko nahikoa ez dela frogatu da, inondik ere ez. Izan ere, Gazan eta Zisjordanian ez dago soilik palestinar askoren biziraupena jokoan (hori ere bai, noski); Gazan, gizakiok gizateriaren etorkizuna dugu jokoan, gaur egungo ezker burugabearenarekin lotuta dagoena, giza eskubideak irmotasunez defendatzeagatik erradikaltzat edo terroristatzat jotzeko gero eta beldur handiagoa duelako. Lotsagabekeria maila horretaraino iritsi gara.

Bai, badakit, betikoa da. Zatitu eta irabaziko duzu. Bakoitza bere erara, bestearena, besteena, zerbait desberdina balitz bezala. Une oro ikusten ari gara. Nekazariei interesatzen zaie tomateak zer preziotan erosten dizkieten. Abeltzainei, beren animalien haragiarena. Administrazioetako eta osasun- eta hezkuntza-sistemetako langile publikoei, KPIaren igoera eta beste lan-hobekuntza batzuk. Enpresa pribatuetako langile askori prekaritatetik eta ordainsari baxuetatik ateratzea... eta guztiei opor onak hartu ahal izatea. Bai, dena bidezkoa da, baina Ekialdera begiratzearekin bateragarria ere, Palestinako lurralde txiki horretara eta bertako biztanleengana, eguneroko bonba etengabeen artean desagertzen ari dena, gaixotasunek edo goseak hiltzen ez dituenean.

Ezkerrak erronka handia du aurretik. Berez, esango nuke gai hori bere su-froga dela, ultraeskuineko indarren gorakadari korridore bat irekitzen ari baitzaio, dagoeneko mundu osoan zehar hazten ari direnak. Eta uste dut ez dela denbora asko geratzen joera hori iraultzeko.

Hala ere, eta orain arte egindakoa gutxi dela uste duenarentzat, Gernika-Palestina Herri Ekimenak eta "Yala, Nafarroa Palestinarekin" plataformak egindako lana nabarmendu nahi dut, datozen asteetan bultzatuko dutenarekin batera, epe laburrean genozidio horri emandako erantzunaren irismena nabarmen handituko duena, ahalik eta zeharkakoena eta bateratuena izateko helburua erdigunean jarri dutena.

Une zail eta erabakigarriak dira batez ere inertziaz egiten denaren gidoia aldatzeko momentuak. Beraz, bi ekintza iradokitzea besterik ez zait geratzen, bata txikiagoa eta bestea handiagoa, orain arte egiten ari den guztiari laguntzeko, eta uste dut ez datorrela bat Palestinako herriak jasaten duen eraso izugarriarekin.

Lehenengoa da hiri handietan eta biztanle gehien dituzten herrietan egiten diren kontzentrazioak konbinatzea beste formula batzuekin, bihotzetan eta buruetan sartzen den tragedia horri agerikotasun handiagoa emango dietenak. Hau da, Arriagaren aurrean edo Bilboko udaletxearen aurrean edo Euskal Herriko beste herrialde batzuetan kontzentratzeaz gain, orain arte erabili ez diren beste aukera batzuk probatzea pentsatu behar dugu.

Bururatzen zait hurrengoa: astean bi egunez (adibidez, asteartea eta ostirala), ordubetez, arratsaldeko zazpietatik aurrera, herri honetako herritarrok aulki batekin jaistea gure etxeko atariaren aurrera edo gure kaleko espaloira, goiburu argia duen bandera palestinarrarekin batera ("Ez da gerra bat, genozidioa da"), eta hamar minutuz zutik eta isilik egon, sarraskia gaitzesteko. Jarraian, hamar minutuko beste tarte bat, gure auzokideei adierazteko ezin garela geldirik egon herri palestinarraren aurkako eraso krudel honen aurrean.

Dispertsio horrek eragin dezake Arriaga Antzokitik eta Bilboko Udaletik igarotzen ez diren beste pertsona askok ere ikustea salaketa hori haien auzoraino ere iristen dela, jende gutxiagorekin bada ere, neurri horren helburua salaketaren ikuspen-erradioa zabaltzea baita. Badakit hau talde bakar batean kontzentratzea baino gehiago kostatzen dela, baina balio duten gauzek bakarrik erakusten dute eraginkortasunik handiena. Edo ez al da zaila mundua aldatzea? Aldatu nahi dugu?

Dena hobeto antolatzeko komenigarriena litzateke, noski, Palestinako herriarekiko elkartasunez lanean ari diren erakundeek beraiek eman diezaiotela forma proposamenari, edo beste batzuei, eta ziur nago proposamen horiek sortuko direla, eta alderdi, sindikatu, gizarte zibil, auzo-kolektibo, mugimendu ekologista eta abarrak modu irmoagoan inplikatu behar direla.

Eta, azkenik, erronka nagusia litzateke ahalik eta epe laburrenean herri hau altxatzea eta bere jarduera gelditzea, greba orokorrera deituta. Nahiz eta horretarako "baldintza objektiborik" ez egon, ez dut beste kausa hoberik ikusten ezkerrak bere autoestimua berreskura dezan, egiten duen horretan berriro sinetsi dezan eta bere burua berrasmatzen has dadin, lotsati edo etsituta egoteari usteko. Beraz, jaitsiko gara kalera aulki batekin edo egingo dugu dinamika sumingarri horretatik aterako gaituen beste zerbait? "Ez geratu eserita. Mugitu. Genozidioa da eta".

Txema García, idazlea eta kazetaria

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Irakurleen gutunak
Izan, badira salbuespen legeak, bai horixe!

Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.

Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]


Zedarriak, armagintza, zoru etikoa eta langileok

Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]


Asko gara, etorri gurekin euskal eskola publikora

Heldu zaigu EAEn 2025-26 ikasturterako ikastetxeetan matrikula egiteko garaia, eta etxe askotan etxeko txikienak urrats berria emango du hemendik gutxira, irailean, eskolaratzea, alegia. Euskal Eskola Publikoaz Harro Topaguneko kideok apustu sendoa egiten dugu eskola publikoaren... [+]


Kuotak, ikastoletan

Araba, Bizkai eta Gipuzkoarako Hezkuntza Lege berria onartu zenetik, aurrerantzean hezkuntza doakoa izango dela behin eta berriro entzuten/irakurtzen ari gara. Eragile desberdinei entzun diegu, baita Hezkuntza Sailari ere, eta hedabideei eskaintzen dizkiegun elkarrizketatan... [+]


2025-02-20 | Manex Gurrutxaga
EH Bilduren barne kongresuaz: behin betiko integraziorako bidea

Hilabetearen hasieran egin zuen EH Bilduk III. Kongresua, Iruñean. “Ez ohiko ondorioak” ateratzeko balio duen “ohiko kongresua” omen da, edo horrela jaso dute behintzat Zutunik ponentzian, zuzendaritzak proposatu eta militantziak aho batez onartu... [+]


Eta hemen gaude berriro, erlijioa eskolan

Otsailaren 3an hasi da gure umeak eta gaztetxoak eskoletan aurre-matrikulatzeko garaia, eta urtero bezala gogoratu nahi genizueke zergatik ez zaigun ideia ona iruditzen erlijioan matrikulatzea. Iaz artikula bukatzen genuen esanez “askori idazki hau ezaguna egingo zaizue,... [+]


Pantailen erabileraren inguruko hausnarketak

Tranbia txiki Arratia Institutuko Guraso Elkartetik pantailen erabileraren inguruko hausnarketa bultzatu nahi dugu ikas komunitatean.

Azkenaldian kezka handia dago ume eta nerabeengan pantailek duten eragina dela eta. Ardura hori etxeko erabileratik eskola eta institutuetako... [+]


Guggenheim Urdaibai: nork nori entzun eta zertarako?

2021ean hasi ginen Guggenheim Urdaibai proiektuaren inguruko lehen oihartzunak entzuten…Bai ala bai egingo zela esan zigun orduko Unai Rementeria ahaldun nagusiak. Bere esanak indartzeko, 40 milioi euro utzi zituen “blindatuta” museoak eraikitzen zirenerako... [+]


Labrazaren defentsan
"(Oiongo osoko bilkuraren) helburua argia da, legez legitimatzea tramitazioan irregulartasun nabarmenak dituzten megaproiektu energetikoak"

Joan den asteazkenean egun gogorra eta desatsegina bizi izan genuen, ez bakarrik Labrazarentzat, baita zentral eoliko,... [+]


Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Atzoko filosofoen oraina hausnartuz

Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]


Erakundeen erantzukizuna haurrak babestean

Getxoko Epaitegiak Europa ikastetxeko 4 urteko haurren kasua artxibatu izanaren berri izan dugu aste honetan. Horrek zera galdetzera garamatza: instantzia judizialak,  polizialak… prest al daude haurren eskaerei erantzuteko? Benetan babesten al dira gure adingabeak... [+]


EITBko Euskara Batzordearen adierazpena

Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]


Kaldereroak: ‘blackface’ bat donostiar erara?

Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]


Lanaldia astean 37,5 ordu baino are gehiago laburtzearen erronka

Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.

Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]


Eguneraketa berriak daude