Duela 35 urte desagertu zen Popo Larre jendarmeekiko tiroketa batean
Gaur bezalako egun batez duela 35 urte, 1983ko abuztuaren 7an, desgertu zen Jean-Louis Larre, Popo ezizenez ezaguna, Landetako Leon herrian Frantziako poliziarekin izandako tiroketa baten ostean eta inoiz ez da haren berri gehiago izan. Haren adiskide eta burkideek uste dute poliziak atxilotu eta hil ondoren desagerrarazi egin zutela.
Popo Larrek (1962an Nafarroa Behereko Heletan sortua) elektronika ikasketak egin, lanean hasi eta Heletan gurasoekin bizi zen. Gaztetik kirol, dantza eta antzerki taldeetan jardun zuen, Baigorriko Arrola taldean eta gero Xirristi Mirristi taldean. AEKn euskarazko eskolak ematen ere ibili zen. Herri Taldeetan hasi zen politikan militatzen.
1983ko abuztuaren lehen egunetan Iparretarrak erakundeak hainbat ekintza burutu zituen turismo egituraren aurka. Horien harira Poliziak atxiloketa batzuk egin zituen. Ihes egindako beste zenbait ekintzaile Landetako Leon herriko kanpalekuan babestu ziren eta poliziak haien berri jakin zuen arduradunek ohartarazita. Jerndarmeen eta militante euskaldunen artean tiroka hasita, Yves Guimmarra jendarmea hilik gertatu zen eta beste bat arin zaurituta gelditu ziren.
Horren ondorengoa Filipe Bidartek kontatua du: "Tiroketa hasi baino lehen, dudazko memento bat izan zen, militanteak eta jendarmeak parean gertatu zirelarik. Dudazko memento hartan, Popok ihes egin zuen, konsigna zen bezala. Landetako oihanean barna sartu zen. Gero, jendarmeek tiroketa hasi zuten eta militanteek ihardetsi zuten. Baina arte horretan, Popo desagertu zen. Tiroketaren ondotik, jendarmeei armak kendu ondoan, militanteek ihes egin zuten. Orduan ziren ohartu Popo ez zela han. Entseatu ziren aurkitzen, baina ez zuten atzeman, beraz beren bidetik segitu zuten, ez baitzuten han gelditu behar".
IKk geroago publikoki salatu zuen bere ikerketen arabera poliziek atxilotu eta hil zutela Popo Larre militantea. Aldiz, jendarmeek hainbat bertsio ezberdin zabaldu zituzten, Ameriketara ihesi joana zela tartean. 2000. urtean tiroketaz Parisen egindako epaitegian ez zen argirik azaldu. Ordukoa da Mikel Asurmendik ARGIAn plazaratutako kronika hau: "Leongo tiroketaren auzia edo lau militanteen ohorea".
Aldiz, handik gutxira Poporen desagerketa nahastu zen beste desagerketa bitxi batekin: inguruko hondartza batean itota hil zen Pascal Dumont 15 urteko gaztea jendarmeek lurperatzera eraman zutenean Carbon-Blanc herriko hilerrira, haren gorpua ikusita gurasoek ukatu egin zuten hura izan zitekeenik beren semea, hilotza adin handiagoko gazte batena izaki. Carbon-Blancen ehortzia Popo Larreren hilotza izan ziteela eta miaketak egin behar zirenean, ikerlariei aurrea hartu zieten ezezagunek, hilobia arakatu eta hezurrak ebatsiz.
35 urte geroago, Iparraldeko militanteek mila bider galdetu duten arren "Nun da Popo?", egirik ez da azaldu. Euskal Memoria fundazioak oroitarazi du gaurko efemeridea.
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Egun hartan Espainiako Poliziak bost langile hil zituen eta dozenaka zauritu. Orain, identifikatu gabeko beste zazpi zauritu aurkitu dituela iragarri du Martxoak 3 elkarteak. Oraindik, alabaina, ez dute lortu zauritutako beste 20 pertsona identifikatzea.
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]
“Gaur eguerdiko albistegian, zuen hiriburuko alkatea ikusiko duzue, torturatu gintuen gorputz militarrari hiriko plaza nagusia eskaintzen. Gaur eguerdiko albistegian, gure lagun eta senideak hil zituen egitura ikusiko duzue gure kaleetan desfilatzen. Eta guk, beste egun... [+]
La Cumbre Jauregia biktimen aitortzarako, erreparaziorako eta dibulgaziorako gune bilakatzeko proposamena egin dute memoriaren inguruan dabiltzan hainbat taldek eta Joxean Lasa eta Joxi Zabalaren senideek. Memoria Demokratikoaren Legearen arabera, eraikina Donostiako Udalaren... [+]
1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.