“Gau horretan denak gainezka egin zigun, eta egoera jasangaitza iruditu zitzaigun”

  • Jai gogorrak pasa dituzte Maddi Zubillagak (Aiete, 1991) eta Leire Bayonek (Aiete, 1993). Donostiako Piraten Zirgari taldeko kideak dira biak, eta kaiko jaigunean, Puntu Morean, Aste Nagusiko erasoak kudeatzeaz arduratu dira gainerako hainbat kiderekin batera. Aurten, lehen aldiz, jai egun bat bertan behera utzi dute eraso matxistak salatzeko.

     


2019ko irailaren 11n - 08:32
Leire Bayon eta Maddi Zubillaga, Zirgariko kideak. (Argazkia: Malen Aldalur)

Iaz sortu zenuten Zirgari lan taldea. Aurten zein berrikuntza izan dituzue?

Leire Bayon (L.B.): Besoko moreak atera ditugu.

Maddi Zubillaga (M.Z.): Piraten jaiguneko Puntu Morean banatu ditugu, eta hauek janzten zituztenei protokoloa eman eta azaldu diegu. Horrela, presentzia handitzea eta aliatuak areagotzea lortu dugu.

Jaien aurretik, erasoei erantzuteko udalarekin eduki al zenuten harremanik?

M.Z.: Udalaren Festak sailarekin elkartu ginen, baina ez protokoloaren inguruan hitz egiteko. Erasorik gertatuko balitz, elkarretaratzeak iraun bitartean Bulebarreko jarduera bertan behera uzteko baimenak eskatzeko baizik. Guk argi geneukan ez genuela beraiekin elkarlan bat abiatu nahi, izan ere, gu mugimendu autogestionatu bat gara, eta gure helburua da gunearen segurtasuna bermatzea. Dena den, esan genien uste dugula baliabide asko dituztela beraien erantzunkizunak behar bezala betetzeko. Guk ez dugu elkarlanik nahi, baina udalak bere ardurak hartzea nahi dugu.

Izan ere, uste dugu udalak dituen baliabideekin gehiago egin dezakeela. Guk modu autogestionatuan egiten diogu aurre Puntu Moreari. Beraiek, aldiz, Bretxan jarri zuten informazio gunea gauez itxi egiten zuten. Bestalde, argi utzi nahi dugu, jaso genituen eraso guztiak ez zirela piraten gunean gertatu, baina gehienak piraten gunean salatu zirela, izan ere, udalak eskaintzen duen alternatiba bakarra Ertzaintzarengana joatea da.

Zein unetan eta nola erabaki zenuten egitaraua bertan behera uztea?

L.B.: Asteartea izan zen eraso gehien egon ziren gaua. Gau horretan bi asistentzia eduki genituen eta bi emakumeri Ertzaintzararengana eta ospitalera joaten lagundu behar izan genien. Zirgariko kideak eta Donostiako mugimendu feministako aliatu bat aritu ziren horretan, eta Puntu Morean hiru lagun inguru geratu ginen salaketa gehiago jasotzen. Gainera, azken bi eraso horien berri eduki ostean, astearte gauean, ekitaldi moduko bat egitea erabaki genuen, eta oholtzara igo ginen erasoen berri eman eta salatzeko asmoz. Orduan, oholtzatik bertatik neska batzuk eraso bat salatzen ikusi genituen eta mutilak gunetik kanporatzean modu oso biolentoan erantzun zuten.

M.Z.: Gau horretan denak gainezka egin zigun eta egoera jasangaitza iruditu zitzaigun.

Erraza izan zen erabakia hartzea?

L.B.: Zalantza asko izan genituen, Puntu Morean ginenok ez genuen argi ikusten, baina erasotuak izan zirenekin batera ibilbide juridikoa egin zutenek argi zuten kontua ezin zela horrela geratu.

M.Z.: Gainera, jaiegun bezpera zen, eta bagenekien festa bertan behera uzteak kalte ekonomikoak ere eragingo zituela piraten mugimenduarentzat. Dena den, gunearen arduradunekin hitz egin genuen eta handik ordu gutxira Flamenkada deitu zuten. Aho batez erabaki genuen asteazkenean jaia bertan behera uztea.

Jaiak bertan behera utzi eta auzolanera deitu zenuten.

L.B.: Niretzat sorpresa oso polita izan zen piraten erantzuna.

M.Z.: Txosnak plastiko beltzez itxi genituen, pankartak egin genituen, Kijera gaztetxean bazkaria prestatu zen, eta gauean, haserre zeuden herritarrek deituta kazerolada bat ere egin zen. Ikatz kaleko tabernek ere ederki erantzun zuten.

Dena den, udalaren erantzunarekin ez zineten pozik geratu.

M.Z.: Ez. Asteazkenean guk 13:00etan prentsaurrekoa egin, eta eguerdiko albistegian alkateak esan zuen bi eraso egon zirela, eta jaiak normaltasunaren barruan ari zirela igarotzen. Gau osoa ospitalean eta komisaldegian pasa eta gero, amorru handia sentitu genuen. Gogorra izan zen ikustea guk dena ematen genuen bitartean berak festarekin normaltasun osoz jarraitzen zuela.

Kazerolada egin zenutenean tentsio uneak sortu ziren.

L.B.: Gaztelubidek urtero egiten duen festa hori beti errespetatu izan dugu. Urtero kentzen dugu jai guneko musika beraien abesbatzak abestu dezan, baina aurten oso haserre geunden. Alkateak erreakzioren bat izatera behartzeko genuen modu bakarra zen, han bertan baitzegoen. Tentsioak gora eta behera, barruak askatzeko ondo etorri zitzaidan.

Bukaeran Puntu Morean jasotako testigantzak irakurri zenituzten. Zein izan zen jendearen erantzuna?

M.Z.: Eraso ugari izan ziren guztira eta garrantzitsua iruditzen zitzaigun zein eraso izan ziren esatea jendeak egoeraren gordina ikus zezan. Testigantzak irakurtzen ari ginen bitartean isiltasun handia zegoen, jendea adi-adi ari zen testigantzak entzuten. Gainera, salaketa telefonoan jasotako mutil kuadrillen broma deiak ere aipatu genituen eta horien berri ematean jendea txistuka hasi zen.

Jaien ondoren atera zenuten komunikatuan, salaketa prozesuan pasatu beharreko guztia salatu zenuten.

M.Z.: Prozesua oso gogora izan zen. Inpaktu altuko testigantza bat jaso genuen, eta ikusi genuen erasoa jasan zuen emakumea shock egoeran zegoela. Denon artean zituen aukerak aurkeztu genizkion. Harrera goxo bat egiten ahalegindu ginen, eta esan genion berak hartutako erabakia errespetatuko genuela. Salaketa prozesua abiatu nahi zuela erabaki zuen. Behin ospitalean geundela, esan zioten ezin zizkiotela probak egin salaketa judizialik gabe. Harrera oso hotza izan zen eta ez zuten bere egoera kontuan hartu, esku bat apurtu izan balu bezala tratatu zuten. Ondoren, gure kabuz jaitsi ginen komisaldegira. Harrerako emakumeak mikrofonotik eta kristal bat tarteko zela esan zion gertatutakoa kontatzeko. Gero, gainera, ertzainek behin eta berriz galdetu zioten gertatutakoa, hala egingo dute beti, baina bazirudien noiz harrapatu zain zeudela. Prozesu oso luzea eta hotza izan zen.

Udalarekin bildu zarete jaien ondoren?

M.Z.: Jaietako ostegunean bildu ginen berriro Festak sailekoekin. Estropaden ondoren bilera bat egitekotan geratu gara, eta gure salaketa, eskari eta iritziak dagozkien lekura eramatekotan geratu dira.

Hau guztia eta gero, lortu duzue zuen buruak zaintzeko tarterik ateratzea?

M.Z.: Saiatu gara gure artean zaintzen, eta polita izan da denok elkarrekin sortu dugun indarra. Norbanako moduan gogorra izan arren, saretzea ikaragarria izanda.

L.B.: Ni oporretara joan nintzen jaien ondoren, baina ez nuen deskonektatzea lortu. Orain asmoa dugu taldean sentipenak eta bizipenak konpartitzeko, uste dugu on egingo digula.


Azkenak
Lore Lujanbio
“Zaintza lanak ez dira jarduera zehatz bat; produkzio-erlazio patriarkalek ekoizten dituzte”

Tesia amaituta, pozik dago Lore Lujanbio. Militantziarako denbora gehiago du, besteak beste. Mugimendu transfeministaren erronkez galdetuta, hauek identifikatzen ditu: neoliberalismoak mugimenduaz egin duen apropiazioari heltzea, faxismoaren eta erreakzio heteropatriarkalen... [+]


2024-12-26 | Leire Ibar
Nafarroak garraio publikoaren %50eko deskontuak ekainera arte mantenduko ditu

Garraio publikoaren %50eko deskontuak sei hilabetez luzatuko ditu Nafarroako Gobernuak, 2025eko ekainaren 30era arte. Espainiako Gobernuak garraio-txartelaren kostuaren %30 hartuko du bere gain, eta Nafarroako Gobernuak %20. Aurreko urtearekin alderatuta, 2024ean garraio... [+]


‘Prentsa' bereizgarria zeraman autoa jomugatzat hartu eta beste bost kazetari hil ditu Israelek Gazan

Gutxienez 201 dira 2023ko urriaz geroztik Israelek Gazan hildako kazetariak. Abenduaren 26 honetan hildako azken bostak Al-Quds telebista katean zebiltzan lanean.


2024-12-26 | Leire Ibar
10.500 migratzaile baino gehiago hil dira aurten Espainiako Estatuko kostaldeetara iristeko ahaleginean

2024ean batez beste eguneko 30 migratzaile baino gehiago zendu dira Espainiako Estatuko kostaldeetara iristeko ekinean. 10.457 heriotza errejistratu ditu Caminando Fronteras erakundeak eta "arrastorik utzi gabe" desagertu diren beste 131 ontzi zenbatu ditu. Kopuru hau... [+]


Larunbatean ospatuko dute Hatortxu Rock, Atarrabiako azkena

Antolatzaileek iragarri dutenez, ohiko jaialdia eginen dute abenduaren 28an eta 2025eko uztailean lau eguneko jaialdi berezi baten bidez agurtuko dute behin betiko jendea, "erreminta berriei bide emateko". Orotara, hamazazpi taldek eskainiko dute kontzertua larunbatean.


2024-12-26 | Estitxu Eizagirre
Laborari palestinarrek jasaten dituzten indarkerien lekuko izan dira Via Campesinako ordezkariak

Via Campesinako ordezkaritza bat Palestinan izan da abenduaren 8tik 18ra, bere kide den Palestinako Lan Komiteen Batasuna-k (UAWC) gonbidatuta. Bidaia horrekin herri palestinarrari elkartasuna adierazi nahi izan diote, "Gazan egiten ari diren genozidioaren erdian eta... [+]


2024-12-26 | Estitxu Eizagirre
Lesakan izango da 2025eko Bertso Eguna

Urtarrilaren 25ean ospatuko dute bertsozaleek urteroko hitzordua. Honakoa Bortzirietako Bertso Eskolak eta Bertsozale Elkarteak antolatuko dute elkarlanean. Goizeko 10:00etan ibilbide bat eginez hasiko da, arratsaldean XXI mende 25 (H)ilbeltz izenburua jarri dioten bertso... [+]


Orkatz Gallastegi preso politikoak EPPK utzi du

Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.


2024-12-24 | Julene Flamarique
Airearen kutsadurak 1.270 heriotza eragin zituen 2022an EAEn, Europako Ingurumen Agentziaren arabera

NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.


Turkiak 120 argitalpen kurdu debekatu ditu azken hiru asteetan

Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.


Garraio publikoa doan izango da 12 urtez azpikoentzat, duela bi urte bideragarria ez bazen ere

Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.


Amaya Zabarte zauritu zuten ertzainen arduradunak identifikatu nahi ditu epaileak

Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.


Santa Klausen ejertzito antikapitalista

Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]


Eguneraketa berriak daude