Gasteizko LGTBI mugimenduaren historia jaso dute dokumental batean

  • Bide zuzenak, ibilbide okerrak lana abenduaren 28an aurkeztuko dute, Jimmy Jazz aretoan.

Artikulu hau CC BY-SA 3.0 lizentziari esker ekarri dugu.

2018ko abenduaren 19an - 09:28
Dokumentalaren grabaketaren une bat (argazkia: Lumagorri).

Gasteizko LGTBI mugimenduaren azken 25 urteetako historia biltzen duen dokumentala landu dute Lumagorri taldeak eta HalaBideok elkarlanean. Hurrengo abenduaren 28an aurkeztuko dute Jimmy Jazz aretoan, 18:30ean.

Amets Martinez de Hereditak Aleari azaldu dio Bide zuzenak, ibilibide okerrak tituluan bildu dituztela 1994. urtetik kolektibo desberdinetan lan egin duten hamaika lagunen testigantzak. "Elkarrizketatu ditugu 1994tik hirian lan egin duten kolektibo eta ekimen guztiak, ALA, Gaytasuna, EHGAM, 7menos20, Lesgaytegia eta Sukubo. Jose Angel Cuerdak sustatutako bikoteen erregistroaren sorrerarekin hasten da historia, eta Sukuboren itxierarekin amaitzen da".

Dena dela, dokumentalak 70eko hamarkadako gora-beherak ere bildu ditu. Hala, urte horietan hirian egon zen lehen EHGAMeko militante Kepa Mariakaren bizipenak jaso dituzte. Mariakak azaldu du garai horretan "armairua itzela zela", eta kalean ez zituztela inolako ekimenik egiten. Taldera hurbiltzen ziren homosexualei medikuek elektroshock tratamendua gomendatzen zietela kontatu du ere, eta oso ikusgaitasun gutxi zutela.

Martinez de Heredita Luma Gorriko kideak azaldu duenez, hamarkada horietan homosexualek Gasteiztik kanpo alde egiten zuten, "hiri handietan bizitza errazagoa zelako". Gainera jazarpen handia izaten zuten; dokumentalean jasotzen den moduan,  1979. urtean Francis Vadillo trabestia hil zuen polizia batek Errenteriako Apolo diskotekan.

Ondoren, Cuerda alkateak bikoteen erregistroa sortu ondorengo garaia jaso du dokumentalak. "LGTBI mugimendua loratu zen, sortu ziren ALA lesbianen mugimendua eta Gaytasuna, eta kaleko ekimenak egiten hasi ziren, hasiera batean administrazioaren laguntzarekin eta gero laguntzarik gabe". Beranduago sortuko dira Gaztelesboz, 7menos20, Las Trans… "Esperientzia hauei esker, Gasteiz erreferente bilakatu zen, oinarrizko eskubideen eta sexu askatasunaren defentsan. 

Halaber, Martinez de Hereditaren esanetan, dokumentalak jaso du Gasteizko LGTBI mugimenduak egin duen ekarpen garrantzitsua: "Erresistentzia egon delako beste leku batzuetatik etortzen diren diskurtso kapitalisten eta baztertzaileen aurrean".

Albiste hau Arabako Aleak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: LGTB mugimendua
Eraso matxistak eta LGTBI+fobikoak salatzeko telefonoak aurkeztu dituzte Gasteizko jaietarako

Eraso LGTBI+fobiko eta matxistak espazio publikoan ematen direla gehien adierazi dute mugimendu hauek urtero ateratzen dituzten txostenen arabera. Gasteizko Mugimendu Feministak eta Lumagorri elkarteak guztien plazera erdigunean jarriko duen jai eredu bat nahi dute, eta neurri... [+]


Zuriketa arrosa, indarkeria medikoa eta psikiatrikoa eta Palestinako genozidioa salatu ditu LGTBIAQ+ mugimenduak

Kaleak bete dituzte LGTBI Komunitatearen Nazioarteko Egunean. Salatu dute erakundeek aurpegia garbitzen dutela keinu sinbolikoekin. 


2024-06-19 | June Fernández
Irantzu Varela, komunikatzaile feminista
“Erreparazio zein mendeku ariketa bat da nire eleberria”

Lo que quede (euskaraz 'geratuko dena', Continta me tienes argitaletxea) liburuan bere senar ohiaren tratu txarrak eteteko prozesua harilkatu du eguneroko indarkeria matxisten kontakizunekin, eta bere bizitzako emakumeekin batera eraiki duen orainaldi gozagarriaren... [+]


Askatasunerako dantzalekua

Zaintzan oinarrituriko gau aisialdi “askeagoa” eta “seguruagoa” sortzeko asmoz sortu da Harrika kolektiboa. Bi urte daramatzate Gasteizen tekno besta kuir eta feministak egiten. Uztailaren 26tik 28ra Harrikada Festibala izanen da Izarran (Araba).


2024-06-07 | Uriola.eus
Bilbao Bizkaia Harro-k erakunde publikoetatik 400.000 euro jaso izana gaitzetsi du Ehgamek

Diru publikoa LGBTI+ kolektiboaren problematikak merkantilizatu eta administrazioaren “pinkwashing-a” egiteko soilik erabiltzea egotzi die erakundeei.


Alemaniako futbolari gay-ak zergatik ez dira azkenean ausartu armairutik ateratzera?

Alemaniako gizonezkoen futbol profesionalean ari diren hainbat futbolari armairutik ateratzekoak ziren maiatzaren 17an. Sekretuan eta kluben bizkar biltzen ari ziren jokalariak, baina espektatiba altuak ezerezean geratu dira, ez da inor armairutik atera. Futbol maskulinoaren... [+]


2024-05-17 | ARGIA
LGTBIfobiaren aurka egingo dute ostiral arratsaldez manifestazio ugaritan

LGTBIfobiaren aurkako eguna da maiatzaren 17an eta arratsaldez mobilizazio ugari izango dira Euskal Herrian barrena. Albistearen bukaeran ematen dizuegu horietako batzuen berri.


Nola landu desirak, aniztasun sexuala edota identitatea 12-18 urteko ikasleekin?

Gorputzak, identitateak, desirak, justizia soziala, ahalduntzea eta memoria: sei arlo horien bueltako unitate didaktikoak kaleratu dituzte, DBH eta Batxilergoko ikasleekin lantzeko. LGBT+ pertsonen testigantzak, diskriminazioa eta aldarrikapenak oinarri, “armairuan... [+]


Bizipoza: aniztasun funtzionala, kulturala eta sexuala bistaratzen eta lantzen

Izaera berezia duten elkarteak eta behar bereziak dituzten haurren familia-elkarteak biltzen ditu Bizipozak, 38 denera. Familia horien errealitatea ikusarazi eta bertatik bertara ezagutzeko asmoz, jaia egingo dute apirilean. Unitate didaktikoak eta material pedagogiko ugari ere... [+]


LGTBI pertsonak armairutik ateratzeko beldur dira lantokian

LGTBI kolektiboko hamar lagunetik bederatzik sekretuan mantentzen du bere sexu-joera laneko nagusien aurrean, eta lautik hiru ez da armairutik ateratzen lankideekin. Zergatiez, beldurrez eta arriskuez hitz egin dute Espainiako LGTBI+ Federazioak egin duen ikerketan.


Sexu bereko pertsonen arteko ezkontza onartu du Greziak

Berdinen arteko ezkontza legeztatzen duen lehenengo herrialde kristau ortodoxoa da.


2024-02-13 | Leire Artola Arin
Trans legea onartu eta urtebetera, 227 pertsonak egin dute aldaketa EAEko erregistroan

Polemika artean atera zen aurrera Espainiako Estatuko Trans Legea, 2023ko otsailean. Erregistro Zibilean izena eta sexua aldatzeko prozesua erraztea zen helburuetako bat. Urtebetean 227 pertsonaren aldaketa burutu dute Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan.


Tefia, homosexualak zigortzeko eremua

Fuerteventura (Kanariar Uharteak), 1954ko otsailaren 11. Tefiako Nekazaritza Kolonia abian jarri zuten uharteko aireportu abandonatuan, basamortuaren erdian. Nekazaritza kolonia eufemismoaren atzean, praktikan, kontzentrazio eremua izan zen Tefia, nagusiki LGBTI komunitateko... [+]


Bi homofobok sudurra apurtu diote Asierri Bilbon: “Kikilduta nahi gaituzte, erantzun egin behar zaie”

Mutil-lagunari eskua emanda zihoan Asier; atzetik bi gizon gazte agertu eta muturreko bat eman zioten, hain bortitz, ezen sudurra apurtu zioten eta lurrera bota zuten. Sudurreko ebakuntza egin berritan hitz egin du ARGIAk berarekin: "Diskurtso faxista indartzen eta... [+]


Eguneraketa berriak daude