Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo argitaratu dituzte irakasle beraren aurka, irakaslearen izena eman gabe, baina Filologia Hispanikoko irakaslea dela zehaztuta. ARGIAk gradu hori urte desberdinetan egin duten hiru ikasle ohirekin hitz egin du, eta kasua aspalditik ezagutzen duen laugarren pertsona batekin ere bai. Laurek eman dute irakasle berberaren izena, laurek berretsi dituzte salaketetan deskribatzen diren hainbat portaera, eta batek salatu du irakasleak sexu eraso bat egin ziola. Hainbat salaketaren arabera, irakaslearen aurkako salaketa formala aurkeztu zen unibertsitatean, baina ez da aldaketarik izan.
“Bada irakasle bat Gasteizko Letren Fakultatean, Filologia Hispanikoko karreran, ikasleriari mota guztietako jazarpenak egiten dizkio, bereziki psikologikoa”. Hori da Denuncias Euskal Herria kontuan agertutako lehen salaketaren hasiera, otsailaren 3koa. Salaketaren arabera, irakaslea, besteak beste, “beti ari da ikasleengana hurbiltzen, eskuetatik heltzeko, eskua gerritik pasatzeko eta beste. Baina kezkagarriena da ikasleak bulegora deitu eta txekeo oso bat egiteko ohitura duela, 'birjina zara? Nola duzu autoestimua?' moduko galderekin". Ordutik eta otsailaren 9a arte, irakasle beraren aurkako beste lau salaketa argitaratu dituzte Instagrameko kontuan.
Hirugarren salaketa gizonezko batena da (salaketa guztiak gazteleraz idatzita daude, eta honek maskulinoan idazten du salatutako irakaslearen “ikasle” izan zela). “Ni neu gizon honen bulegora joan naiz, 'ikasgaiaren lanaren gaia zehaztera', eta galdetu dit ea harreman sexualak kondoiarekin nituen, inoiz abusuak pairatu ditudan edo ea ze nota jarriko niokeen nire autoestimuari. Poema bat irakurri bitartean eskua heldu arazi zidan”, dio, besteak beste.
Lekukotasunetan, irakaslearen ustezko hainbat portaera errepikatzen dira: ikasleei bizitza pertsonal eta sexualaz galdetzea, laztanak eta ukituak egitea, gazteen zaurgarritasuna bilatu eta horren aurrean jarrera lagunkoia erakustea, edo harreman oso estuak bilatzea
Instagrameko laugarren salaketak irakaslearen bulegora eginiko lehen bisita deskribatzen du. “Kontsulta akademiko bat egitera joan nintzen, baina laster birbideratu zuen elkarrizketa gai pertsonaletara (familia harremanak, bikotekoak, ardura bitalak...). Oso lausengaria izan zen, oso azkarra eta berezia nintzela esan zidan. Poema bat irakurri zidan uneoro eskua laztantzen zidan bitartean”. Ikasleak irakaslearekin harremana izaten jarraitu zuen: “Bulegotik irtetean edo sartzean musua eskatzen zidan masailean, edo besarkada bat. Nik hori guztia onartu nuen, baina une batean iruditu zitzaidan dena tokiz kanpo zegoela eta distantzia hartu nuen”. Denborarekin bizi izandakoa beste modu batera ulertzen du ikasle ohiak: “Oso larria iruditzen zait irakasle bat etengabe bere 19-20 urteko ikasleengana hurbiltzen saiatzea, bere bizitzaz gauzak jakin nahi izatea, harekin zaurgarri izan daitezen saiatzea, bere bulegoan egitea, beti bakarrik, kontaktu fisikoa bilatzea, besarkadak eskatzea, musuak, masailetan bada ere, gerria ukitzea...”.
Bosgarren salaketak antzeko bilakaera azaltzen du, baina amaiera gatazkatsuagoarekin. “Hasiera batean sakon miretsi” zuen irakaslea “denborarekin larritasun askoren iturri bilakatu zen”, dio. “Askotan joan nintzen bere bulegora, behin gradua amaituta ere. Bat egin zuen arazo pertsonal larria izan nuen garai batekin eta dena eman zuen nire alde. Astean hainbatetan deitzen zidan, bere bulegora joan nendin esaten zidan behin eta berriz, askotan inbadituta sentiarazten ninduten galdera pertsonalak egiten zizkidan, nire erabaki pertsonalak auzitan jartzen zituen... Bere etxean asteburu bat pasatzera gonbidatzera heldu zen, ni laguntzeko”, dio ikasle ohiak. Gero eta “deserosoago” bere “mugak ez zirela errespetatuak izaten ari” sentitzen zuelako, une batean “distantzia” hartzea erabaki zuen, baina, ikaslearen esanetan, irakasleak tematuta jarraitu zuen mezuak bidaltzen, “eta bidali zidan azkenarekin, zeinean esker txarreko deitu zidan, gainezka egin zuen egoerak”. Irakaslea blokeatu zuen orduan. “Denbora luzean errudun sentitu naiz, antsietatea sentitu dut bizi den hiria bisitatzen nuenean... baina denborarekin nik ere ikusi dut portaera horiek ez zirela ez egokiak ez normalak”.
Instagrameko lekukotasunetan, hortaz, irakaslearen ustezko hainbat portaera errepikatzen dira: ikasleei bizitza pertsonal eta sexualaz galdetzea, laztanak eta ukituak egitea, gazteen zaurgarritasuna bilatu eta horren aurrean jarrera lagunkoia erakustea, edo harreman oso estuak bilatzea, espazio akademikotik kanpo ere.
“Denek dakite”
Bost salaketetatik lauk irakaslearen portaera orokortua zela ematen dute aditzera. Jazarpena “ikasleei” egiten ziela dio lehenak. “Nire ikaskideek gizon honekin izan zituzten hainbat anekdota ezagutzen ditut, nire esperientzia propioa barne”, bigarrenak. “Karrera Gasteizen ikasi duen edozein pertsonarekin hitz egiten duzun aldiro bere izena agertzen da eta honetaz guztiaz hitz egiten da”, hirugarrenak. “Badakit ikaskide gehiagok antzeko bizipenak izan zituztela, batzuk bulegotik pixka bat beldurtuta irteten ziren eta ez ziren gehiago bueltatzen”, laugarrenak.
Aurretiko salaketa?
Bi ikasleren arabera, irakaslearen aurkako salaketak eta kexak aurkeztu zituen norbaitek edo norbaitzuek, baina horrek ez zuen ezer aldatu. “Salaketa izan zuen, denek dakite zer egiten duen, beti jasotzen ditu kexak eta hor jarraitzen du”, dio bigarren salaketak. “Kexa formala jarri zen eta dena ezerezean geratu zen”, hirugarrenak.
EHUk ARGIAri baieztatu dio hainbat salaketa formal jaso dituela eta genero indarkeriaren aurkako protokoloa aktibatua duela. "Berehalako erantzuna ematen ari da Gobernu Taldea, Berdintasun Zuzendaritzarekin elkarlanean. Beharrezko neurriak hartuko dira, protokoloak zehazten dituen urratsak jarraituta", adierazi dute. EHUk errektoretza berria du urtarrilaren 27tik, Joxerramon Bengoetxea buru.
ARGIAk beste lau pertsonarekin hitz egin du. Bertan deskribatzen diren portaerekin bat datozen lekukotasunak eman dituzte. Horietako batek pertsonalki jasandako sexu eraso bat salatu du
Lekukotasun gehiago jaso ditu ARGIAk
ARGIAk Filologia Hispanikoa egin duten hiru ikasle ohirekin hitz egin du, eta kasua ezagutzen duen laugarren pertsona batekin, bakoitzarekin aparte. Laurek eman dute izen bera kazetariak aurrez aipatu gabe: Juan de la Cruz Ramos. Laurek eman diete erabateko sinesgarritasuna salaketei, eta hiruk adierazi dute ezagun dela unibertsitatean irakaslearen aurkako salaketa bat behintzat jarri zela duela urte batzuk.
2010eko eta 2020ko hamarkadetan izan dute irakasle De la Cruz ARGIArekin hitz egin duten ikasleek, ia hamar urteko aldearekin. Nahiago izan dute beren bizipen pertsonala ez argitaratzea, baina sinesgarritasun osoa eman diete Instagrameko salaketei, eta bertan deskribatzen diren portaerekin bat datozen lekukotasunak eman dituzte. Horietako batek pertsonalki jasandako sexu eraso bat salatu du. Hiru ikasleetako bik adierazi dute entzuna dutela ikasle batzuek irakaslearen aurkako salaketa jarri zutela urte batzuk direla.
Filologia Hispanikoko ikaslea edo irakaslea ez den baina kasua ezagutzen duen pertsona batekin ere hitz egin du ARGIAk. Ziurtatu du kasua “vox populi” dela fakultatean “urte asko direla” (irakaslea 2002an hasi zen Gasteizko Letren Fakultatean klaseak ematen). Ziurtatu du De la Cruzen aurkako salaketa 2019an aurkeztu zutela ikasleek, baina ez dela aldaketa esanguratsurik egon.
ARGIA salatutako irakaslearekin harremanetan jartzen saiatu da, informazioa gezurtatzeko edo bere hitzak jasotzeko aukera emateko. Astelehen goizean mezu bana helarazi zitzaion bere e-posta pertsonalera zein lanekora. Momentuz, ez da erantzunik egon.
Salaketa edo lekukotasun bat eman nahi izanez gero: salaketak@argia.eus
Haurreskolara beharrean, 0-3 urte bitarteko umea zuzenean ikastetxera bidaltzea, Haur eta Lehen Hezkuntza osoa (12 urtera arte) hartzen dituen zentro berera. Hori da Nafarroako Hezkuntza Sailak Burlatako Hilarion Eslava ikastetxean martxan jarriko duen proiektu pilotua eta... [+]
1960ko martxoaren 21ean, Hegoafrikako Poliziak 69 lagun hil zituen apartheidaren kontrako manifestazio baketsu batean. Ordutik, egun hori Arrazakeriaren eta Xenofobiaren Nazioarteko eguna ospatzen da, aldarrikapenez beteta. SOS Arrazakeriak urtero gai ezberdin bat lantzeko... [+]
Lau turistak eraso zieten jatorri pakistandarreko hainbat langileri, Lekeitioko Gazte Asanbladak salatu duenez.
"Pornografiaren aurrean nola esku hartu. IKTen erabilera nerabeen eta gazteen sexualitateen arretan: errealitateak eta aukerak" ikastaroa emango du Ane Ortiz Ballesterosek (1989, Bilbo). Sexologoa da bera, Training sexologia klinikoan, Genero Berdintasun Teknikaria eta... [+]
Institutuko giza baliabideak hobetzeko eskatu dute irakasleek, ikasleei kalitatezko arreta eman ahal izateko. Kartelekin eta pankartekin itxaron diete irakasleek lehendakariari. Jaurlaritzako ordezkariek ikastetxeko zuzendaritzari esan diote ez zutela "horrelakorik... [+]
Gasteizen egin duten ekitaldian ireki dute izen ematea, laugarren edizioa hasteko bi hilabete falta direla. Erakundeetako ordezkariak, herritarrak eta entitateetako kideak agertu dira, besteak beste. Euskaraldiaren koordinazioa Euskal Herriko erakunde publikoen eta Taupa... [+]
Duela astebete, martxoaren 8an Osinaldeko Erribera kalean dagoen goi-tentsioko dorrera igo eta bertan elektrokutatu ostean, osasun egoera larrian zen gaztea hil da azken orduotan.
Frantziskok "Franciscomanía" zeinuarekin hasi zuen bere Aitasantutza. Fenomeno soziologiko horri esker, Vatikanoko boterearen zirrikituak aldez aurretik ezagutzen ez zituen gaztetasunaren ikono eta Elizako aldaketa-haizeen intsuflatzaile bihurtu zen.
Era berean,... [+]
34 edo 35 urteko gizonezkoa, gasteiztarra eta alaba baten aita, ostegunetik ostiraleko gauean hil zen, Salhaketak jakinarazi duenez. Elkarteak gogoratu du Jaurlaritzak espetxe eskumena hartu zuenetik hiltzen den bederatzigarren presoa dela, eta egiturazko aldaketak eskatu ditu... [+]
Ongi etorria eman digu Unai Mendizabalek A eredutik D eredura aldaketa egitea erabaki dugulako Judimendi auzo eskolan. Bidea malkartsua izango dela ere ohartarazi digu Armentia Ikastolako guraso eta Arabako Ikastoletako lehendakariak. Gure esker ona adierazi nahi diogu eman... [+]
Azken asteetan zenbait unibertsitatetako ate irekien jardunaldietara joateko aukera izan dut. Semea aztertzen ari da zer ikasiko duen datozen urteotan eta, erabakia hartu aurretik, komeni da aukera guztiak begiratzea. Unibertsitate bakoitzak badu bere misioa, bere izaera, bere... [+]
Ez dira gutxi azken boladan euskara bere onenean ez dagoela eta bere transmisioa bermatuta ez dagoela ohartarazten ari diren ahotsak. Bestetik, inork ez du ukatzen hezkuntzak ezinbesteko betebeharra duenik euskara eta euskal kulturaren biziraupenerako. Erronka estrategikoa... [+]
Bost urte igaro dira pandemiaren hasieratik. Pandemia horrek ekarri zuen denok zaintza eredua ezagutzea, inondik inora ere behar bezala ez zebilena. Egoitzetako kutsatzeen eta hildakoen datuak, batez ere pribatuetan, zifra hutsak baino askoz gehiago izan ziren.
2020ko... [+]
Duela aste batzuk, gurean egon ziren El Salvadorko eta Kanarietako emakumeen eskubideen aldeko hainbat aktibista. Sexu- eta ugalketa-eskubideez eta eskubide horiek urratzeak emakumeengan dituen ondorioez aritu gara; hala nola El Salvadorren berezko abortuak izanda homizidio... [+]