“Gasolinazoaren” ondoren errepresioa Mexikon: dozena erdi hildako eta 1.500 atxilotu
Urte berriarekin batera Mexikon protesta eta mobilizazioak zabaldu egin dira “gasolinazo” izenez ezagun egin den prezio igoerari aurka egiteko. Gobernuak gasolinaren eta beste hainbat produkturen prezioa %20 garestitzearen ondorioz egindako protestetan poliziak sei pertsona hil ditu eta 1.500 inguru izan dira atxilotuak.
Gizarte eragile ugarik protestetarako deia egin dute eta Enrique Peña Nieto presidenteari erabakia bertan behera uzteko eskatu diote. Estatu guztietan eta Mexiko Hirian egin dira martxak, errepide mozketak eta bestelako ekintzak. Manifestariek azaldu dute, autoen erabiltzaileei ez ezik, “gasolinazoak” garraio publikoa erabiltzen dutenei edota oinarrizko produktuei eragiten diela.
Laborarien kolektiboek ere parte hartu dute protestetan eta neurriek gizarte osoari eragiten dietela azaldu dute. Chihuahuako estatuan, esate baterako, Garapen Sozialerako Idazkaritza (Sedesol), Uraren Batzorde Nagusia (Conagua) eta Nekazaritza, Abeltzaintza, Landa Garapen, Arrantza eta Elikadurarako Idazkaritza (Sagarpa) hartu zituzten urtarrilaren 9an. Bertan lanean ari ziren hainbat langile kanporatu zituzten.
Manifestarien artean igoeraren oinarria ustelkeria dela zabaldu da eta Peña Nietoren administrazioaren erantzukizun falta kritikatu dute.
Erabakia berretsita
Bere aldetik, Peña Nieto presidenteak erabakia berretsi du, beste aukerak ziren “programa sozialak murriztea edo gasolinaren prezioa artifizialki mantentzea”. Presidenteak adierazi du kanpo faktoreek baldintzatu dutela igoera. Petrolioaren prezioaren igoera, dolarraren balio-irabaztea eta Mexikok inportatutako gasolinarekin duen dependentzia (%54)aurkeztu ditu arrazoi nagusi gisa.
Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]
Donald Trumpek agindutako muga-zergak indarrean sartu dira: Kanadak eta Mexikok %25ekoak izango dituzte eta Txinak %10ekoa. Kanadak zifra bereko arantzelekin erantzungo du. Mexikok arbuiatu du AEBko Gobernuak esan izana organizazio kriminalekin loturak dituela herrialde horrek... [+]
Mexikoko bi emakume hauen bizitzak indarkeriak eta desplazamenduak zeharkatzen ditu. Haien familiako edo komunitateko kideak hiltzen ikusi dituzte, eta krimen antolatuak zabaltzen duen terrorea azalean sentitu dute; mehatxuak, jazarpena... ohiko dituzte. Baina horrek guztiak... [+]
Goiburu hori soilik irakurri eta ezinezkoa nor den edo nor zen asmatzea, baina bazen nor!
Ángel González Olvera, Mexikon ezagutu genuen duela 11 urte bertsolariok hango inprobisatzaileekin jardunaldi batzuetara gonbidatu gintuztenean. Mendi gain batean bizi zen,... [+]
Mexiko Hiria, 1968ko urriaren 2a. Hilabete batzuk lehenago, ekainaren 22an abiatutako ikasle mugimenduak mitin bat antolatu zuen Hiru Kulturen Plazan, hiriko Nonoalco-Tlatelolco unitatean. Mexikoko ejertzitoak eta Batallón Olimpia talde paramilitarrak bildutako ikasleei... [+]
Mendebaldeko herrialde aberats gehienetan ultraeskuina etengabe eztenka ari da migratzaileekiko gorrotoa eta arrazismoa akuilatzen. Deportazio planei ekitea izan da gobernu askoren erantzuna, izan afganiarrak talibandarren eskutan uzteko, Alemania pentsatzen ari den moduan, edo... [+]
1994ko urtarrilaren 1ean, ehunka indigenak aurpegia estali zuten, Mexikori eta munduari esateko: “Nahikoa da!”. Ordutik mundu osoan eredu bihurtu da EZLN, autonomiaren eraikuntza helburu, herri indigenak bizi daitezen, kapitalismotik at. Egungo egoera, ordea, inoiz... [+]
Mexikoko Coahuila basamortuan, Bilbaoko dunak izeneko parajean, giza eskeleto baten arrastoak topatu dituzte. Arkeologoek aztertu ondoren, ondorioztatu dute 950-1250 urte artekoak direla eta Candelariako kulturarekin lotuta daudela.
Aurkikuntza berri pozgarria izan da... [+]
Pilotari famatua izan zen, munduko txapelduna, baina tartean behin baizik ez zuen Euskal Herrian jokatu, Mexikon jaio, hazi eta hantxe bizi baitzen, gurasoak haraxe joanda 1936ko gerratik ihesi. Abertzalea, Mexikoko euskal etxeko presidentea, Jaurlaritzaren aholkularia,... [+]
Morena Nazioa Onbideratzeko Mugimenduko hautagaiak 26,6 eta 28,6 puntu arteko aldea atera dio Xochitl Galvez hautagai kontserbadoreari. Egungo presidente eta alderdikide Andres Manuel Lopez Obrador-en bidetik jarraitzeko asmoa agertu du Sheinbaumek. Mexikoko lehenengo... [+]
Bilbora etorri zen apirilean, idazketa sendatzaileei buruzko hitzaldi bat ematera, EHUko Ikerketa Ereduak eta Arloak Gizarte Zientzietan masterrak gonbidatuta. Bazuen zer esanik: soziologia eta historia ikasitakoa, artxiboa baliatzen du idazteko, eta bere ahizparen bizitza eta... [+]
Estatu batek bere lurraldean dagoe enbaxada baten aurka horrelakorik egiten duen lehenengo aldia da. Mexikok enbaxada itxi eta iragarri du Ekuador salatuko dutela Nazioarteko Justizia Auzitegian nazioarteko eskubideak urratu izanagatik.
