Galesezko oinarrizko ezagutza eskatuko die gobernuak funtzionarioei
2050. urterako sektore publikoa guztiz elebidundu nahi du Galesko Gobernuak. Milioi bat gales hiztun izatera heldu nahi dute 30 urte barru.
Galesaren gutxiengo ezagutza izan beharko dute hemendik aurrera Galesen postu publikoetan lan egingo duten beharginek. Gobernuak 2050. urterako aurkeztu duen planean bildu ditu aldaketok: funtzionarioek lanpostura aurkezten direnean edo handik sei hilabeteko epean lortu beharko dute “kortesiazko” hizkuntza maila, elebitasuna bermatzeko asmoz. Bost urterik behin ebaluatuko dituzte sektore publikoan egindako hikuntza aurrerapenak.
Galesa herrialdeko “kulturaren, ondarearen eta egunerokotasunaren oinarria” dela bildu du gobernuak 2050. urterako planean. Hizkuntza herri moduan duten “identitatearen parte" denez, bere erabilera babestea beharrezkoa dela azaldu dute, eta gobernutik “etsenpluaren bidez predikatuko” dutela, sektore publikoan bere erabilera sustatuz. Egun, funtzionarioen %23,6 baino ez dira gai galesez lanari lotutako elkarrizketa bat ulertzeko; herritarren artean, %75ek ez dauka hizkuntzaren ezagutzarik. 2050. urterako, ordea, sektore publiko osoa elebidundu eta herrialdean milioi bat hiztun izatera heldu nahi dute aplikatuko duten planari esker.
Langile guztiei zein herritarrei eskainiko dizkiete erraztasunak zerbitzuak galesez eman eta jaso ahal izateko. Aurrez aurreko hizkuntza klaseak eta klase telematikoak emango dizkiete langileei, elkarrizketarako taldeak izango dituzte eta, momentuoro, sareko laguntza jaso ahal izango dute beren eginbeharretan. Gobernua informazio teknologiez baliatuko da, neurria handian, hizkuntza bultzatzeko: langileentzako intraneta elebiduna izango da, eta herritarrek itzultzaile automatikoa izango dute sarean zerbitzu publikoak ematen dituen izapideak galesez egiten laguntzeko.
Zuzeneko zerbitzua emateko, sektore publikoan lan egiten dutenek testu labur eta errazak ulertzeko gai izan beharko dute; eguneroko esamoldeak eta hizkuntza sinplea erabiltzeko gai izan beharko dira; telefono deietan ingelesez zein galesez agurtu beharko dute jendea; eta leku eta pertsonen izenak zuzen ahoskatu beharko dituzte galesez. Bestalde, Gobernuak azken betebehar bat bildu du elebiduntasun planaren dokumentuan: hizkuntzarekiko kontzientzia eta jarrera ona erakustea eskatuko zaie funtzionarioei.
Kontrako iritzia
BBC hedabideak bildu duenez, alde kontserbadoretik heldu dira planaren aurkako lehen kritikak. Hizkuntza baino, beste lehentasun batzuk daudela adierazi dute toriek. Pandemiaren harira sortu diren zailtasunak kontutan hartuta, “nazioaren susperraldia” lortzeko, zerbitzu publikoan “posturako onena den pertsona” kontratatu behar dela esan dute. Galesez hitz egiteko eskatzea, desabantaila modura ulertu dute.
Egunean Behin jokoaren galesezko bertsioa irten berri da merkatura, 12 asteko denboraldi batekin eta Cwis Bob Dydd izenarekin. Jokoa CodeSyntax euskal enpresak garatu du, Tinopolis ekoiztetxe galestarrarekin batera, bertako S4C galesezko telebista publikoaren enkarguz, eta S4C... [+]
Orain arte Galesko Asanblada Nazionala zena, Galesko parlamentu bilakatu da, eta bertako hizkuntzan jaso du izendapena: Senedd Cymru. 21 urteko prozesuaren ostean heldu da parlamentuaren onarpena. Izan ere, legeak eratzeko eta zergak kobratzeko eskubideak lortzeko prozesuan egon... [+]
Irlandarrak eta galesak izan dira Euskal Herrian. Galdakao-Usansolo ospitalea, EHUko Medikuntza fakultatea eta UEU bisitatu dituzte. Gaixoak bere hizkuntzan artatzeko bideak ikasten eta praktikara eramaten ari dira. Ahalegin horretan ari da Awen Iorwerth traumatologo eta... [+]
Ez da gauza bera pediatrak umeari zer esaten duen ulertzea eta ez ulertzea. Ez da gauza bera buru gaixotasuna izan eta osasun profesionalek norberaren jatorrizko hizkuntzan ala bigarren hizkuntzan egitea. Euskaldunok bezala pairatzen dituzte horrelako egoerak gales hiztunek.
Galesi buruz umorez aritzeko twitter kontuan (Welsh Bollocks) aurkitu dugu esaldia. Hizkuntza bakarra jakiteak dituen “onurak” deskribatu dituzte.
Hedd Wyn olerkaria Galesko hizkuntzaren eta tradizioen sinbolo ezaguna da, haren heriotzatik ehun urte igarota ere. Uztailez hil zuten Lehen Mundu Gerran.
Ohe gainean gales hiztunak direla jarriko du, osasun langileek jakin dezaten eta hizkuntza horretan artatu ditzaten.
"Ras yr iaith" Galeseraren aldeko Korrika abiatuko da asteazkenean. 25 herri zeharkatuko ditu iparraldetik hegoaldera, eta ostiralean amaituko da. Bigarren edizioa du ekimenak, aurrekoa orain bi urte 2014an egin zuten.
Orain gutxi jakinarazi dute Galesen ere lehen aldiz egingo dutela "Korrika" ekainean, Ras yr Iaith izenpean (hizkuntzaren lasterketa). Ekainaren 20an izango da, ostiralean eta 22 kilometroko ibilbidean bederatzi herritatik igaroko da.
’Ras yr Iaith’ da galeseraren aldeko lasterketaren izena eta lehen edizio hau behintzat, 3 egunekoa izango da.
"Zergatik txiokatzen dute euskaldunek, galesdunok halako bi?" tituludun artikulua argitaratu du Rhodri ap Dyfrig Aberystwyth Universityko irakasleak bere blogean, euskara darabilten kontuen kopurua eta galesa darabiltenena berdintsuak direla kontuan izanda.
S4C galeserazko telebista kateak 2012ko azaroaren 2an ospatu zituen 30 urte antenan, ETBk baino aste batzuk lehenago.