Galesek legebiltzar propioa izatea lortu du eta bertako hizkuntzan eman diote izena
Orain arte Galesko Asanblada Nazionala zena, Galesko parlamentu bilakatu da, eta bertako hizkuntzan jaso du izendapena: Senedd Cymru. 21 urteko prozesuaren ostean heldu da parlamentuaren onarpena. Izan ere, legeak eratzeko eta zergak kobratzeko eskubideak lortzeko prozesuan egon da herrialdea azken bi hamarkadetan.
“Legeak egiteko eta zergak kobratzeko eskumenekin, izen berriak Seneddaren estatus konstituzionala islatzen du, parlamentu nazional bezala”, adierazi du Elin Jones parlamentuko presidenteak.
Parlamentu izaera eman dion lege berak aldatu die izena bertako kideei Asanbleako Kide izatetik Seneddeko kide izatera. Horrez gain, Seneddeko hauteskundeetarako bozkatzeko adina 16 urtera jaitsi dute, eta atzerritarrek eserlekua lortzeko aukera izango dute.
COVID-19ak eragindako konfinamenduak eragotzi egingo du Seneddaren inaugurazioa, baita kaleko seinaleak aldatzea ere; baina Jonesek asteazkenean egingo duten ohiko bileran hitz batzuk esango ditu Seneddari buruz.
Mugarri garrantzitsua
Plaid Cymru Galesko alderdi abertzaleko buru den Adam Pricek “mugarri garrantzitsua” edla adierazi du. Legebiltzarrak energia, justizia, komunikabideak eta ekonomian konpetentzia gehiago izatea eskatu du “Galesko jendeak beren bizitzetan eragiten duten erabakietan zeresana izateko”.
1999an eratu zen Galesko Asanblada Nazionala, 1997an egin zen erreferendum baten ondoren –%50,3a lortu zuen soilik–. Ordutik, eskumenak Londresetik Cardiffera transferitu dituzte; 2011an egindako beste erreferendum batek –%63,49arekin– hezkuntza, osasuna eta gobernu propioa izateko eskumenak izatea ahalbidetu zuen.
Egunean Behin jokoaren galesezko bertsioa irten berri da merkatura, 12 asteko denboraldi batekin eta Cwis Bob Dydd izenarekin. Jokoa CodeSyntax euskal enpresak garatu du, Tinopolis ekoiztetxe galestarrarekin batera, bertako S4C galesezko telebista publikoaren enkarguz, eta S4C... [+]
2050. urterako sektore publikoa guztiz elebidundu nahi du Galesko Gobernuak. Milioi bat gales hiztun izatera heldu nahi dute 30 urte barru.
Robert Recorde fisikari eta matematikari galestarrak berdintasunaren ikur matematikoa asmatu zuen. 1557an, ikurra asmatu zuen urte berean, Southwarkeko King’s Bench espetxean sartu zuten konde baten agindua ez onartzeagatik. Hurrengo urtean hil zen, giltzapean eta... [+]
Brexita gauzatzeko aukera eskura du Lehen Ministro eskuindar Boris Johnsonek, Alderdi Kontserbadoreak gehiengo absolutua lortu ostean. Alderdi Laboristak 85 urtean izan duen emaitzarik eskasena eskuratu du. Eskoziako Alderdi Nazionala da hirugarren indarra Erresuma Batuko... [+]
Irlandarrak eta galesak izan dira Euskal Herrian. Galdakao-Usansolo ospitalea, EHUko Medikuntza fakultatea eta UEU bisitatu dituzte. Gaixoak bere hizkuntzan artatzeko bideak ikasten eta praktikara eramaten ari dira. Ahalegin horretan ari da Awen Iorwerth traumatologo eta... [+]
Babestu oraindik dauzkagun ondasunak, berreskuratu mendeotan hondatu ditugunak eta hori guztia egiteko lanak diruz hornitu –ingelesez Protect, Restaure, Fund diotena–. Horiek bederen beharrezkoak dirateke mundua eta mundutarrok klimaren zoratzetik eta izaki bizidunen... [+]
Ez da gauza bera pediatrak umeari zer esaten duen ulertzea eta ez ulertzea. Ez da gauza bera buru gaixotasuna izan eta osasun profesionalek norberaren jatorrizko hizkuntzan ala bigarren hizkuntzan egitea. Euskaldunok bezala pairatzen dituzte horrelako egoerak gales hiztunek.
Wales says yes (Galesek baietz dio) lemapean egin dituzte manifestazio jendetsuak herrialdeko hainbat hiritan.
Joan den larunbatean, maiatzak 11, milaka herritarrek hartu dute parte Cardiffen –Caerdydd galeseraz– Galesen independentzia eskatzeko antolatutako manifestazioan. Brexit-a bozkatu zuenetik britainiarren gehiengoak, indartuz datoz Galesen historikoki ahulak... [+]
Gobernu britainiarrak eta Europar Batasunak negoziaturiko akordioaren aurka mozioa onartu dute, aldi berean, Eskoziako Parlamentuak eta Galeseko Asanblea Nazionalak. Inongo trataturik gabe Europar Batasuna uztea “erabat onartezina” dela dio mozioak.
Galesi buruz umorez aritzeko twitter kontuan (Welsh Bollocks) aurkitu dugu esaldia. Hizkuntza bakarra jakiteak dituen “onurak” deskribatu dituzte.
Ezagutzen den piperrik minena (Capsicum annuum), beroena sortu omen du Tom Smithek. Gizaseme hori landare muintegi bateko jabea da Galesen. Britainia Handian, hemen ez bezala, landareak sortzeko grina berezia dute, baita lan hori saritzeko lehiaketa, txapelketa, zeingehiagoka... [+]