GALek eraildako Xabier Galdeano oroitu dute Algortan 40. urteurrenean
Egin egunkariko zuzendaritzako kide eta langilea Donibane Lohizunen erail bazuten ere, Algorta jaioterrian egin diote oroimen ekitaldia, igande eguerdian. Bertaratutako lagun zein senitartekoek presente izan dute estatuaren indarkeriak hil zuela.
40. urteurrenaren oroimen ekitaldia egin diote Xabier Galdeanori Sortuk antolatua. Ekitaldia lore eskaintza batekin abiatu da, bere herrian, Algortan, Txiki eta Otaegi plazan. Galdeanoren alaba Karmen eta Bego eta biloba Larraitz eta Irati bertan izan dira, baita Sortuko zenbait kide ere, haien artean ekitaldiari itxiera eman dion Oihana San Vicente.
San Vicentek adierazi duenez, ezker abertzaleak gatazka politikoaren testuinguruan "sorturiko min eta sufrikarioak aitortzeko eta arintzeko urratsak" eman dituen bitartean, Espainiako Estatuan badira "inpunitate osoz erabilitako indarkeria hori ukatu eta bortxakeria hori ontzat eman eta zuritzen dutenak". Adierazpenak amaitu ditu dei eginez "estatuari eta haren estamentuei euren biolentziaren ondoriozko biktima guztiak aitortzera".
Xabier Galdeanoren erailketa
Egin egunkariaren Ipar Euskal Herriko kontseilari eta delegatua zen. 1977an egunkaria nabarmendu zen ezker abertzalearen ildoan mantentzen zein kapital zabalkunderako funtsak biltzen. Hainbat atxiloketaren ondoren, Donibane Lohizunera joan zen bizitzera emaztearekin eta bere etxetik ENAMeko hainbat buruzagi pasa zen.
1985eko martxoaren 30ean erail zuten Donibane Lohizunen GALeko zenbait mertzenariok, bertan errefuxiatuta zegoela. Bezperan Baionako Café des Pyrenées tabernan izan zen atentatua salatzeko manifestaziora joan zen. Helburua mobilizazioaren albistea egin eta zenbait argazki ateratzea zen. Hernaniko erredakziora heldu baino lehen, bere alaba Karmen eta Begoñarekin karretea bukatzeko azken argazkiak egin ondoren erail zuten, autora ziohala. Citroen BX markako kotxe bateko bi gizonek tirokatu zuten, Naizek jaso zuenez.
GALek hartu zuen bere gain hilketa eta ondorioz, Guy Cantavenera, Alain Parmentier, Jacky Pinard eta Bernard Foucher mertzenarioak atxilotu zituzten. Frantziako Estatuan hogei urteko kartzela zigorra ezarri zioten bakoitzari eta haietako batek adierazi zuen Espainiako Poliziak kontratatu zituela. Espainiako Gobernuak, bere aldetik, GAL eta BVEren biktimei aitortutako kalte-ordainak ukatu zizkieten 2018an, ondorioz Europako Auzitegietara jo behar izan zuten.
.jpg)
Alabek aitaren oroimen bizia dute
Bego eta Karmen Galdeano alabei elkarrizketa egin die Naizek. Karmenek horrela kontatzen ditu urte haietako bizipenak: "Niri esaten didate hogei urte izan zirela eta sinesten dut, baina ez ziren hiru urtera iritsi. Nire bizitzako urte bizienak izan dira, baina alde handiarekin. Esperientzia oso onekin. Etxekoa zen Josu Muguruzarekin ere egon ginen asko. Egoera txarrenean ere barre egiten genuen, bizipen gogorrei buelta ematen genien, bizirauteko espirituz: ez gaituzte mendean hartuko. Gure etxean, errefuxiatu gazte askok baino baliabide gehiago genituenez, erortzen ari ziren guztien omenaldiak antolatzen genituen. Hala, berea ere etxean egin genuen, Josu Muguruzaren eta beste batzuen laguntzarekin, edonondik indarra ateraz".
Familia memoriaren etengabeko borrokaren inguruan ere aritu da; Begok zera adierazi du: "Betidanik jakin izan dugu nor zegoen GALen atzean, estatuko botereek asmatu, finantzatu eta babestu baitzuten. Beti jakin izan dugu horma bat genuela aurrean, baina, horregatik, ahal izan dugun aldi guztietan salatu dugu, norbaitek adierazpen bat egin duelako edo Felipe González Bilbora etorri delako, publikoki ahanzturan eror ez dadin".
Karmenek azaldu du "asko" geratzen dela Galdeanok imajinarioan zuen "Euskal Herri independente eta euskalduna" lortzeko. Begok "asko" horri erantzunez, Independentzia egunerako Santirekin (Brouard) gordeta zeukan ardo botila edatea geratzen zitzaiola gehitu dio, eta edateko esperantzarekin gordeta dutela azaldu du.
GALeko biktima talde batek eman du kereilaren nondik norakoen berri Bilbon egindako prentsaurrekoan, Egiari Zor fundazioak eta Giza Eskubideen Euskal Herriko Behatokiak lagunduta. GALen aurkako eta, zehazki, José Barrionuevoren aurkako kereila aurkeztuko dute.
Felipe Gonzálezen garaian Espainiako Barne ministroa zen José Barrionuevoren aurkako kereila aurkeztuko dute, Ipar Euskal Herriko errefuxiatuen aurka abiatu zuen estrategiagatik. ZEN Zona Especial Norte Planaren barruan egindako ekintzen erantzule nagusietako bat... [+]
Donostiako La Cumbre Jauregian bizi ziren orduan Juan Mari Jauregi senarra eta bera, lehena Gipuzkoako Gobernadore Zibila zen garaian, 1990eko hamarkadaren erdialdean. Jauregi 2000. urtean hil zuen ETAk Tolosan.
La Cumbre Jauregia biktimen aitortzarako, erreparaziorako eta dibulgaziorako gune bilakatzeko proposamena egin dute memoriaren inguruan dabiltzan hainbat taldek eta Joxean Lasa eta Joxi Zabalaren senideek. Memoria Demokratikoaren Legearen arabera, eraikina Donostiako Udalaren... [+]
Datorren igandean, urriaren 15ean, beteko dira 40 urte GALek Joxean Lasa eta Joxi Zabala Baionan bahitu zituela. Guardia zibilek torturatu eta hil ondoren, oraindik ez dituzte terrorismoaren biktimatzat hartu.
1993an Barne Ministro ere izendatu zuten Juan Alberto Belloch ordura arteko Justizia Ministroa zena. Orduan Guardia Zibilaren buruzagia deitu zuela esaten du El Periódico de Aragón-en egindako elkarrizketan, eta agindu zuela “sarera ihes egitea” bukatu... [+]
Juan Alberto Belloch Espainiako Barne eta Justizia ministroa izan zen Felipe Gonzálezen agintaldiko azken urteetan. Elkarrizketa batean adierazi du Galindo "onena" zela "terrorismoaren aurkako borrokan", eta bere ideia izan zela Guardia Zibilaren... [+]
Prentsaurrekoa egin berri du Espainiako eta Frantziako Estatuen indarkeriaren biktimak biltzen dituen Egiari Zor fundazioak. GALek hildako Santi Brouarden alaba Edurne Brouardek eta Xabier Galdeanoren alaba Begoña Galdeanok egin dituzte adierazpenak. Espainiako Gobernuak... [+]
Espainiako Gobernuak gerra zikina egin zuela aitortu du José Barrionuevok, Felipe Gonzálezen PSOEren gobernuan Barne ministro izan zenak (1982-1988), El País egunkariari emandako elkarrizketa batean. Zenbait agintarik eta elkartek larritzat jo dute... [+]
Urriaren 16an 39 urte bete dira GALek bi gazte tolosarrak Baionan bahitu zituenetik. Foro Sozial Iraunkorrak gogorarazi du erreparaziorako urratsak eman behar direla; hala nola Espainiako Gobernuak gerra zikina aitortzea eta berdin babestea ETAren zein Espainiako Estatuaren... [+]
Xanti Zapirain Elizalde “Kaiku” hil dela jakinarazi du Antxeta Irratiak asteazken honetan. Altzan (Gipuzkoa) jaioa 1953an, 20 urte zituela Hendaiara (Lapurdi) ihes egin zuen Frankismoaren jazarpen politikotik ihesi eta errefuxiatu-bizitzaren alderik garratzenak... [+]
Javier Chicote eta Juan Fernández-Miranda kazetariek El jefe de los espías (Espioien burua) liburua argitaratu berri dute. ABC espainiar egunkariko kazetariak dira biak, lehena ikerketa taldekoa eta bigarrena ABCko zuzendariaren albokoa. Hamalau urtez Espainiako... [+]
Maixabel Lasa elkarrizketatu ondoren bururatu zitzaion Álex Romaguera kazetariari Espainiako Estatuko ekintza armatuen inguruko liburu bat idaztea. Hamarkada bat geroago kaleratu du Victimes en so de pau (Biktimak bake asmoz). Katalunian errepresioaren ikurra den La Model... [+]
Nafarroako Hezkuntza Departamenduak inkesta bat egin du gazteek talde armatuei buruz dakitena neurtzeko. Galdekatutakoen %38k ez daki ETA zer den.
GALek hildako Joxi Zabalaren arreba Pili Zabalak eta ETAk hildako Juan Mari Jauregiren alaba Maria Jauregik manifestua aurkeztu dute ostiral honetan Madrilen, Espainiako Gobernuari eskatuz, GALen jarduera dela eta, “bere erantzukizuna eta eragindako mina onar... [+]