Ber-bertan duzue epaiketa, zer gorputzaldi duzu?

Urduri egon bagaude: terrorismoa egozten digute, Auzitegi Nazionalera goaz... normala da. Baina kristoren indarrarekin ere bagoaz, azken asteetan jaso dugun babesagatik.

Akusazioaren oinarria Ertzaintzaren txosten bat da. Zer dio txostenak?

Beraiek diote 2018 urtean zulo bat aurkitu zutela eta bertan gure hatz markak zeudela. Teorian hori da txostenaren funtsa. Baina denborarekin ohartu ginen ez zela izan ez dakit zer gauza topatzeak ekarritako operazio bat. Kontu horiek oso espazio gutxi hartzen dute txostenean, aldiz orrialde asko eta askotan epaitzen dena da gure militantzia politikoa: ezker abertzalean zer paper izan dugun, zein ekitalditan egon garen, norekin... Urteetan kozinatu duten operazioa dela erakusten du txostenak. Lotzen gaituzte terrorismoarekin justifikatuz ezker abertzaleko militanteak garela.

2018an atxilotua izan aurretik poliziaren jazarpena salatu izan duzu publikoki.

Herri honetan gazte askok bizi izan dugun jazarpen bera da. Ehunka, milaka gazte antolatu gara ezker abertzalearen baitan urteetan, eta badakigu horrek zer ondorio dakarzkigun: poliziaren jazarpena, epaiketak...

Episodio ezberdinak bizi izan ditut, kontrol arraroak Ertzaintzaren eskutik... Aitorrek ere jasan ditu horrelakoak. Gero jakin dugu ez zela kasualitatea. Urtetan zure historiala osatzen joaten dira, hori guztia jasota dago, eta orain gure aurka erabiltzen ari dira, gure militantzia politikoaren aurka.

Baduzu aurreratzerik zer defentsa mota egingo duzuen Auzitegi Nazionalean?

Gu ez goaz ezer ezkutatzera, gure militantzia politikoa aldarrikatzera goaz Madrilera. Guretzat epaiketa ez da zilegi, ez da zilegi Auzitegi Nazionala, ez da zilegi terrorismoaren pean herri hau kolpatzen jarraitzea. Argi dugu gure militantzia aldarrikatzera goazela.

Zigor eskaera altuak, Auzitegi Nazionala, Altsasuko epaiketaren fiskal bera... zer usain hartzen diozu epaiketari?

Hau loteria bat dela esaten ari gara egunotan. Eta ditugun boletoez... fiskala Altsasuko epaiketako berbera denean, eta epailea Ángela Murillo, zer esango dizut? Segur aski, kolpatu nahi izango gaituzte.

Larunbateko manifestazioaren amaieran, bizitzen ari zaretenaren arduradun zuzenak EAJ eta Ertzaintza direla esan zenuen.

Ukaezina da. Hau ez da Espainiako Estatutik datorren operazio bat. Ertzaintzak eta EAJk kozinatu dute, su geldoan. Oso ezberdin egin zezaketen hau dena, baina dakiten modu bakarrean egin dute: mediatikoki dena kakaztuz hasieratik, erakunde armatu baten estrategiarekin lotuz...

Gu kezkatzen gaituena ez da zuloaren kontu konkretua; kezkatzen gaitu bete dituzten milaka orri horiek nola idatzi diren, non eta zer helbururekin. Hori da beldurgarriena. Gure buruari galdetzen diogu zergatik duen EAJk hainbesteko interesa beste agertoki batzuetara katigatzeko. Zergatik jarraitzen duten kolaboratzen estrategia batekin, badakiguna zer ekarri dion herri honi: sufrimendua, errepresioa.. eta batez ere, disidentzia politikoaren aurka egitea.

28 urte dituzu, borroka armatua ofizialki desagertu zenean 19 zenituen, eta orain ia 10 urte pasata terrorismoa leporatuta epaituko zaituzte Madrilgo salbuespen epaitegi batetan. Nola bizi duzu hori, nola bizi dute zure adineko gazteek?

Batez ere galderak sortzen zaizkit. Zer interes dago terrorismoaren mamu hori bizirik mantentzeko? Gure belaunaldiak ezagutu duen terrorismoa estatuena izan da, ez dugu beste errealitaterik bizi izan. Galderaren erantzuna argia da: aurrera pausoak eman beharrean, gatazkaren korapiloak askatu beharrean, nahiago dute beste interes batzuk defendatzea.

Ezagutu dugun terrorismoaren hainbat hadibide jarri ditzakegu. Atzo bertan [astelehena] ikusi genuen herri honetan merkeago ateratzen zaizula pertsona bat erailtzea disidente politiko bat izatea baino. Ikusi dugu zer ondorio juridiko izan dituen Iñigo Cabacasen erailketak. [Barre egiten du]. Ez dauka batere graziarik, baina zentzu baten barregura ematen du guri terrorista deitzea.

Zentzu horretan, zer iritzi duzu ezker abertzaleari exijitzen dioten zoru etikoaz, autokritikaz, biolentziaren arbuioaz...

Amorru handiz. Ikusten duzu urte luzetan zure jardun politikoa era normalizatu batean garatzen ez uzteko aitzakia erakunde armatu bat izan dela. Orain ez dago erakunde armaturik eta aitzakia agerian geratu da.

Ezker abertzaleak egin du autokritika, pauso asko eman ditu. Espainiako Estatua jarrera berean mantentzen da, eta bertan kokatzen dugu EAJren zati bat ere. Adibidez, nola da posible zoru etikoaz hitz egitea duela bi egun Donostian gazteen aurka txikitzera sartu direnean? Nola hitz egiten dute terrorismoaz argindarraren faktura igotzen dutenean pandemia baten eta izozte baten erdian, drama sozial bat bizitzen ari garenean? Ahoa garbitu beharko lukete gu terrorista deitu aurretik.

Zu eta Aitor bizitzen ari zaretena gogorra da, esan duzu beste askok bizi dutela berbera. Merezi du?

[Barre egiten du] Bai, noski-noski, argi eta garbi. Guk sufrimenduaren parte bat daramagu, orokortasunari begira parte txiki bat. Herri honetan izugarrizko astakeriak bizi izan ditugu. Terrorista deitzen gaituzten horiek ehunka euskal herritar torturatu dituzte Ertzaintzaren polizia etxeetan, eta nik dakidala ez dute ezer esan ez EAJk ez Ertzaintzak. Sufritu dugula? Bai. Sufrituko dugula? Bai. Baina herri hau askatasunera eramateko hautua egin genuen, eta bakean bizitzekoa. Bide horretan jartzen dizkiguten oztopo guztien gainetik askatasun nahi hori gailenduko da.

Militante politikoak ez bagina ez ginateke garen modukoak izango, hau gure bizitza da, bizitzeko era bat da.

Ertzaintzaren torturak aipatu dituzu. Zuek tortura jasan zenuten atxiloaldian?

Ez gintuzten torturatu, baina atxiloketa oso-oso biolentoa izan zen. Ez zegoen beharrik gaueko ordu txikitan sartzeko, armez lepo, laser mirekin, lurrera bota eta ordu erdi bi edo hiru berrozi gainean... Torturatu ez, baina psikologikoki arrastoa uzten dizu. Gau osoan ez ziguten lo egiten utzi, argia uneoro, minutu gutxiro leihotxoa zabaldu... Tortura ez, baina badituzte beste tresna batzuk, eraginkorrak.

Atxiloketa oso bestela egin zitekeen. Zer bilatzen dute horrela jokatuta? Zuk zure militantzia politikoa ondorio horietara lotzea, beldurra gorputzean sartzeko. Maila batean lortzen dute, baina horren gainetik beste gauza asko dago, gailentzen direnak, eta ez dituztenak inoiz ulertuko.

Zuei babesa emateko ANkerkeria Stop ekimena sortu da, larunbatean manifestazio jendetsua egin zen Gasteizen.

Egia esan ez genuen hainbeste jende espero. Harritu gintuen pixka bat, bereziki pandemia egoera honetan dauden zailtasun eta beldurrak kontutan hartuta. Ez dakigu nola eskertu plataformatik eta ezker abertzalearen antolakunde ezberdinetatik egiten ari den lan guztia. Irten ginen handik oso pozik, oso indartsu, babes handia sentituz, hori Madrilera joateko gasolina da.