DSBErekin salatzen den “iruzur” zati handiena bere tramite akatsak direla aitortu du Jaurlaritzak
Eusko Jaurlaritzako Enplegu sailak emandako datuek erakusten dutenez, Diru Sarrerak Bermatzeko Errenta (DSBE) gaizki jasotzen duten herritarren artean apenas dago iruzurrik, eta gehien gehienean administrazioaren tramitazio atzerapenek eragindakoak dira. Ordainketa horiek gero itzuli egin ohi dira. 2023an 55 milioi euro ordaindu ziren gaizki modu horretan. Hala eta guztiz ere, zerga iruzurrean egiten dena baino hamar aldiz txikiagoa da kopurua, EAEn iaz 616 milioi euro atzeman zituzten foru ogasunek.
DSBE jasotzen duten herritarrak jo-puntuan jarri izan dituzte zenbait alderdi eta hedabidek, iruzur kasu ugari daudela haizatuta. Baina Eusko Jaurlaritzak emandako azken datuek erakusten dute guztiz kontrakoa dela. Are gehiago, gaizki jasotako errentak administrazioaren erruz dira gehiengo handi batean.
Laura Garrido Alderdi Popularreko Eusko Legebiltzarreko bozeramailearen galdera bati erantzun dio Jaurlaritzako lehendakariorde eta Ekonomia, Lana eta Enpleguko sailburu Mikel Torresek. Honen arabera, Lanbidek 55,5 milioi euro ordaindu zituen gaizki 2023an –aurreko urtean 28,4 milioi euro izan ziren–. Konparaziorako, iaz zerga iruzurrean soilik, 616 milioi euro atzeman zituzten foru ogasunek.
DSBEren aurrekontu osoa 365 milioi eurokoa izan zen iaz, beste partida batzuetara bideratutakoa baino askoz gutxiago. Segurtasun sailak, esaterako, horren bikoitza gastatzen du bakarrik ertzainentzako: 710 milioi euro.
Pasa den urtean DSBEren lege berria onartzearekin, murrizketez gain, sarrera hori jasotzen duten herritarren gaineko kontrol zorrotzagoak ezarri dira. Gainera, 2022tik Bizitzeko Gutxieneko Diru-Sarrera (BGDS) ere Jaurlaritzaren eskumena izatera pasa da.
Hala, Torresek azaldu duenez, gaizki ordaindutakoen kopuruaren igoera batez ere BGDS eta DSBE batera kobratzeagatik izan da; baina hori ez da izan herritarrek iruzur egin dutelako, baizik eta “pendiente” zeuden BGDS eskaerak ebatzi eta onartu direlako. Alegia atzerapenek, eta ondorioz Lanbideren tramite akatsek, eragin dute duplizitate hori.
“Bidegabeko ordainketak pixkanaka berreskuratzen dira hainbat formularen bidez”, dio kontseilariak bere erantzunean, besteak beste DSBEren nominan konpentsatuta edo borondatezko itzulketekin, eta beraz, “zorrak denboran zehar berreskuratzen dira”.
DSBE gaizki jasotzeko beste arrazoien artean nagusiena (%60) da herritarra lanean hasten dela eta hori komunikatu eta tramitatu bitartean egiten dela azken ordainketa, gero itzuli egiten dena
Eskuina eta hedabideak, irudi desitxuratua haizatzen
DSBE gaizki jasotzeko beste arrazoien artean, nagusiena (%60) da herritarra lanean hasten dela eta hori komunikatu eta tramitatu bitartean egiten dela azken ordainketa, gero itzuli egiten dena. Heriotza, unitate familiarra ez osatzea, familia batean bi lagunek jasotzea diru-sarrera, Araba, Gipuzkoa edo Bizkaitik kanpo bizitzea... eta antzekoek, apenas dute intzidentziarik, %1 baino gutxiago dira.
Hala eta guztiz ere behin baino gehiagotan piztu da eztabaida DSBEren iruzur susmoen inguruan, kasu askotan eskuinak nahita zabalduta kalean zein hedabideetan. PPk azkeneko EAEko hauteskundeetan kontrol neurri gehiago eskatu ditu, baita polizialak ere "iruzurra" saihesteko, eta orain Eusko Legebiltzarrean Garridok egindako galderak ere norabide berean doazela dirudi.
Vocento taldeko egunkariek sakon jorratu dute gaia berriz ere. El Diario Vasco-k bere azalean nabarmendu du "kontrol neurri berriekin" azaleratu den dirua bikoitza dela, eta El Correo-k "iruzurra bikoitza" dela zabaldu du.
Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.
Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.
Zestoan (Gipuzkoa), 2024ko irailaz geroztik, baliabide ekonomiko urriko haur eta gazteak bost kultur eta kirol ekintzen artean bat aukeratu, eta horretan doan aritu daitezke. Udalak dirulaguntzen araudia berritu du, haurren aisialdia eskubide bat dela argudiatuta. Aldaketarako... [+]
.jpg)
Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]
EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]
.jpg)
Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]
Genero-indarkeriaren biktima den emakume bat eta haren bost seme-alabak, horietatik hiru hemezortzi urte beherakoak, etxetik bota nahi izan dituzte ostegunean. Erabakia aurrera eramateko baldintzarik ez zegoela argudiatuta ez dute kaleratzea burutu, baina beste data bat... [+]
Kar Kar Car auto elektrikoen erabiltzaileen kooperatiba ibilgailuen flota handitzen eta bere zerbitzua Iruñerriara zabaltzen ari da.
Bizieskola ekimenaren bitartez Gasteizko Eraman kooperatiba ikastetxeetako umeak trebatzen hasi da ikasturte honetan, hirian bizikletaz segurtasunez eta modu independentean ibiltzeko. Gasteizko Udalarekin batera parte hartzen du ekimenean, eta kooperatibako kideek ikastetxeetako... [+]
Gure bizitzetan pantailen inbasioa azkartu da azken urteotan. Euskal Herrian, alde batetik, “pantailak euskaraz” nahi ditugula diogu ikus-entzunezkoen eskaintza handitzeko, eta bestetik, antolatzen gara eskoletan askotariko pantailek irabazi dituzten eremuak... [+]
Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.
Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]
Astearte honetan Baionan egitekoa zen zazpi herritarren aurkako epaiketa zortzi hilabetez atzeratu dute. Iazko Korrikan, Irun eta Hendaia arteko Santiago zubia zeharkatuz, 36 migratzaileri Ipar Euskal Herrian sartzen lagundu izana egotzi die Frantziako Justiziak. Defentsak... [+]
Zalantza asko izan ditut, meloia ireki ala ez. Ausartuko naiz, zer demontre! Aspaldian buruan dudan gogoeta jarri nahi dut mahai gainean: ez da justua erditu den emakumearen eta beste gurasoaren baimen-iraupena bera izatea. Hobeto esanda, baimen-denbora bera izanda ere, ez... [+]
Hirietako egunerokoa interesatzen zaio Sarah Babiker kazetariari; ez, ordea, postaletako irudia, baizik eta auzoetan, parkeetan, eskoletan, garatzen den bizitza; bertan dabilen jendea. Lurralde horretan kokatzen dira bere artikuluak, baita iaz argitaratu zituen bi lanak ere... [+]
Gaur egun, Gazan su-etena dago, eta ez dakigu noiz arte iraungo duen; bitartean, sarraskiak, anexioek, kolonizazioak eta era guztietako giza eskubideen urraketek bere horretan diraute gainerako lurralde okupatuetan. Jarraian irakurriko dituzunak ez dira kasu isolatuak,... [+]