DSBErekin salatzen den “iruzur” zati handiena bere tramite akatsak direla aitortu du Jaurlaritzak
Eusko Jaurlaritzako Enplegu sailak emandako datuek erakusten dutenez, Diru Sarrerak Bermatzeko Errenta (DSBE) gaizki jasotzen duten herritarren artean apenas dago iruzurrik, eta gehien gehienean administrazioaren tramitazio atzerapenek eragindakoak dira. Ordainketa horiek gero itzuli egin ohi dira. 2023an 55 milioi euro ordaindu ziren gaizki modu horretan. Hala eta guztiz ere, zerga iruzurrean egiten dena baino hamar aldiz txikiagoa da kopurua, EAEn iaz 616 milioi euro atzeman zituzten foru ogasunek.
DSBE jasotzen duten herritarrak jo-puntuan jarri izan dituzte zenbait alderdi eta hedabidek, iruzur kasu ugari daudela haizatuta. Baina Eusko Jaurlaritzak emandako azken datuek erakusten dute guztiz kontrakoa dela. Are gehiago, gaizki jasotako errentak administrazioaren erruz dira gehiengo handi batean.
Laura Garrido Alderdi Popularreko Eusko Legebiltzarreko bozeramailearen galdera bati erantzun dio Jaurlaritzako lehendakariorde eta Ekonomia, Lana eta Enpleguko sailburu Mikel Torresek. Honen arabera, Lanbidek 55,5 milioi euro ordaindu zituen gaizki 2023an –aurreko urtean 28,4 milioi euro izan ziren–. Konparaziorako, iaz zerga iruzurrean soilik, 616 milioi euro atzeman zituzten foru ogasunek.
DSBEren aurrekontu osoa 365 milioi eurokoa izan zen iaz, beste partida batzuetara bideratutakoa baino askoz gutxiago. Segurtasun sailak, esaterako, horren bikoitza gastatzen du bakarrik ertzainentzako: 710 milioi euro.
Pasa den urtean DSBEren lege berria onartzearekin, murrizketez gain, sarrera hori jasotzen duten herritarren gaineko kontrol zorrotzagoak ezarri dira. Gainera, 2022tik Bizitzeko Gutxieneko Diru-Sarrera (BGDS) ere Jaurlaritzaren eskumena izatera pasa da.
Hala, Torresek azaldu duenez, gaizki ordaindutakoen kopuruaren igoera batez ere BGDS eta DSBE batera kobratzeagatik izan da; baina hori ez da izan herritarrek iruzur egin dutelako, baizik eta “pendiente” zeuden BGDS eskaerak ebatzi eta onartu direlako. Alegia atzerapenek, eta ondorioz Lanbideren tramite akatsek, eragin dute duplizitate hori.
“Bidegabeko ordainketak pixkanaka berreskuratzen dira hainbat formularen bidez”, dio kontseilariak bere erantzunean, besteak beste DSBEren nominan konpentsatuta edo borondatezko itzulketekin, eta beraz, “zorrak denboran zehar berreskuratzen dira”.
DSBE gaizki jasotzeko beste arrazoien artean nagusiena (%60) da herritarra lanean hasten dela eta hori komunikatu eta tramitatu bitartean egiten dela azken ordainketa, gero itzuli egiten dena
Eskuina eta hedabideak, irudi desitxuratua haizatzen
DSBE gaizki jasotzeko beste arrazoien artean, nagusiena (%60) da herritarra lanean hasten dela eta hori komunikatu eta tramitatu bitartean egiten dela azken ordainketa, gero itzuli egiten dena. Heriotza, unitate familiarra ez osatzea, familia batean bi lagunek jasotzea diru-sarrera, Araba, Gipuzkoa edo Bizkaitik kanpo bizitzea... eta antzekoek, apenas dute intzidentziarik, %1 baino gutxiago dira.
Hala eta guztiz ere behin baino gehiagotan piztu da eztabaida DSBEren iruzur susmoen inguruan, kasu askotan eskuinak nahita zabalduta kalean zein hedabideetan. PPk azkeneko EAEko hauteskundeetan kontrol neurri gehiago eskatu ditu, baita polizialak ere "iruzurra" saihesteko, eta orain Eusko Legebiltzarrean Garridok egindako galderak ere norabide berean doazela dirudi.
Vocento taldeko egunkariek sakon jorratu dute gaia berriz ere. El Diario Vasco-k bere azalean nabarmendu du "kontrol neurri berriekin" azaleratu den dirua bikoitza dela, eta El Correo-k "iruzurra bikoitza" dela zabaldu du.
Honakoa dio Arartekoak argitaratu duen ikerlanak. Jarrera matxisten inguruko azterketak Euskadiko nerabe eta gazteetan jarri du fokua. Diskriminazio gehien gertatzen diren espazioak kalea eta sare sozialak dira.
Iruñerriko Laneko Autodefentsa Sareak The Champions Burger jardunaldian langileek pairatzen dituzten lan-baldintza kaxkarrak salatu zituen aurreko astean The Champions Bugerrek langileak esplotatzen ditu lelopean.
Aldarri eta kanpaina, lege, arau, plan eta aurrekontu, babes-mekanismo eta zigor-makinaria oro gorabehera, etenik gabe jarraitzen dute kasu gogorrek eta jokabide zitalek betetzen albistegiak, tantaka zein zaparradan, eta gizon-desmasiak salatzeko protesta-ekintzek,... [+]
Gisèle Pélicot-en kasuak bortxaketetatik haratago dagoen arazo bat erakusten du: gizonezkoon konplizitatea indarkeria matxistaren aurrean. Kezkagarria ez da soilik erasoa, baizik eta, gertatutakoa jakinda, egoera ez salatzea erabaki zuten gizonen isiltasuna... [+]
Ikasturte honetatik aurrera, Hego Euskal Herriko Lanbide Heziketako ikasleak lehenengo mailatik arituko dira enpresetan, enpresek eurek hezkuntza-curriculumeko edukiak irakatsi eta ebaluatuko dituzte, eta ikasleen ezagutza tekniko eta espezifikoak murriztuko dira, Xabier Jimenez... [+]
Maule, 1892. Zaraitzu ibarreko zortzi emakume espartingile Zuberoako hiriburutik etxera abiatu ziren, baina bidean, Larrainen, elurteak harrapatuta, hotzak hil omen zituen denak. Zortzietatik zazpiren izenak iritsi zaizkigu: Felicia Juanko, Felipce Landa, Dolores Arbe, Justa... [+]
Sortzez Hazparnekoak (Lapurdi) ez badira ere, berrogei urte baino gehiago daramatzate Étienne Arburua haltsuarrak eta Cathy Arrotcarena hoztarrak Hazparnen bizitzen, eta urteak dira elkar ezagutzen dutela. Itsuak dira biak, eta larunbatero Angelura (Lapurdi) joaten dira... [+]
Hendaiako komisarian deklaratu dute asteazken goiz honetan, eta segidan atxilotu dituzte, martxoaren 14an Korrika Irundik Hendaiara iragan zen egunean “talde antolatuan migratzaileak Frantziako Estatuan sartzen laguntzea” leporatuta. Zazpi herritarren aldeko... [+]
Egun alokairuak hipotekak baino 60 euro garestiagoak dira, eta gazte askok euren diru sarreren %40 baino gehiago bideratzen dute errenta ordaintzeko, Jaurlaritzaren azken txostenaren arabera. Honen aurrean, etxebizitza-premia duten gazteen gehiengoek Gobernuak babesturiko... [+]
Sarak 14 urte ditu eta txikitatik ikasle eredugarria izan da, baina DBHko hirugarren mailan arreta galtzen hasi da, emozio festa betean. Matematikekin ez atzera ez aurrera dabil. Etxean, aitak komentatu du familian inoiz ez direla zenbaki-zaleak izan, eta Sarak bere buruari... [+]
Hainbat saio zuzenduko ditu Col·lectiu kooperatibak urriaren 1, 2 eta 3an, eta espazio publikoetako segurtasun-pertzepzioan eragina duten elementu fisikoak eta sozialak identifikatzea izango dute helburu.
Hondarribiko Alardearen harira herrian aurten bizi izan den tentsioa garbi islatu du Igor Enparan alkateak, hondarribiar guztiei bidali dien eskutitzean. "Gezurrez eta gorrotoz betetako kanpaina pairatu dut. Zurrumurruak eta gezurrak zabaldu dira herritar guztion arteko... [+]
Geroz eta zailagoa da Errenterian etxebizitza eskuratzea. Etxe gutxi daude, eta garesti, gainera. Horregatik abiatu zuen Udalak gune tentsionatu izateko prozesua, eskaera Eusko Jaurlaritzari luzatuta. Asteazkenean egingo dute ofizial izendapena. Horrek aukera emango du... [+]
Hainbat poliziak aitortu dutenez, gazte magrebtarrak erreprimitzeko eskatu izan die udaltzain buruak. Algortako 'Ez Irentsi Arrazakeriaren Amua' plataformak udan salatu zuen gora egin dutela "magrebtarren aurkako jazarpen polizialak eta kontrolak",... [+]