Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Azaroan Palestinako Nekazaritza Lan Komiteen Batasuna (UAWC siglak) sindikatuko kide batek Euskal Herria bisitatu zuen. Nekazari palestinarren egoera azaldu zuen, nola sindikatuko kide asko erailak izan diren eta nola debekatzen zaien Gazan elikagaiak sartzea, gosea genozidioaren dispositibo nagusitzat hartuta. Hona heltzen zaigun informazioak ez omen du errealitatearen gordintasunaren hamarren bat ere erakusten.
Kolono israeldarrek urteak daramatzate Palestinako nekazaritza hondatzen. Israelgo nekazaritza Palestinako lurraldearen okupazio militarrean sustengatzen da, bereziki Jordan haranean: Israelek palestinarren lurrak eta baliabide naturalak arpilatzen ditu eta Palestinako eskulana ustiatzen du. Palestinako landa-komunitateen biziraupena mehatxatzen duen desjabetze-estrategia zabalago baten parte dira kolonoen indarkeria, lurren lapurreta, zuhaitzen suntsitzea, uztak hondatzea, hazien bereganatzea eta asentamenduak zabaltzea. Palestinarrek beren lurrarekin duten lotura hausteko eta elikadura-burujabetzan atzerapausoak emateko mugimendu kalkulatuak dira.
Urteroko oliba bilketa palestinarren bizimoduaren eta ondarearen oinarri da. Uzta biltzeko garaian kolonoen erasoak areagotzen dira, nekazariak egoera jasanezinean aurkitzen dira: ezin dituzte beren lursailak segurtasunez zaindu edo beren uztak bildu. 2023ko azken bilketan, oliba gehienak jaso gabe geratu ziren Israelgo neurri zapaltzaileen ondorioz. Testuinguru horretan, UAWCko kideak adierazi zuen oliba uztaren garaian atzerriko boluntarioak egotea oso garrantzitsua dela, Israelen erasoetatik babestuago daudelako. Baina, noski, egungo egoerak ez du atzerriko jendearen presentzia errazten.
UAWC irmo mantenduko da nekazari palestinarren defentsan eta elikadura-burujabetzaren defentsan, askatasunaren oinarrizko ardatz gisa, sindikalista palestinarrak azaldu zuenez.
Gaur bi eskaera ditugu. Alde batetik, gabonetako bazkarietan tokiko eta sasoiko produktuak kontsumitzera gonbidatzen zaituztegu, baina etxean datilak jateko ohitura baduzue, adi non eta nola ekoiztu diren. Kolonoek lantzen dituzten datil gehienak esportaziorako dira; %80 Europar Batasunera esportatzen dira, eta Israelek Europara egiten dituen esportazio guztien %15 dira. Beraz, datilei boikota egiteak (besteak beste), oztopatu egiten du palmondoen bideragarritasun ekonomikoa okupatutako lurretan.
Bestetik, Bizilurrek eta UAWCk sustatutako gosetea Gazan geratu kanpaina (#StopGazaStarvation) babestea. Elikagaiak, ura eta bizitzarako funtsezkoa dena bermatzeko kanpaina da, horrela, potentzia okupatzailearen krimenak gogorrak izan arren, lurraldean mantentzeko herriaren erresistentziari lagunduko diogu.
Elikadura-burujabetzaren garrantziaz jabetuta, jarrai dezagun 2025ean ere ortzi muga horri eusten.
Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]
Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]
Kolore morez margotu dut urteko lehen hilabetea, sormena, irudimena, jakintza eta espiritualitatearen kolorez.
Lagun txiletar batek bere herriko istorio bat kontatu dit, eta ahoa bete inplante utzi nau. Han “quintral” esaten dioten landare batena da, Tristerix corimbosus. Txile eta Argentina hegoaldeko baso epeletan bizi da, eta gure lurralde epeletan hazten den mihuraren... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Koloretsuak, distiratsuak, forma xelebre bezain ederrekoak diren heinean, nudibrankioek beste planeta batetik iritsitako izakiak dirudite. Itsas hondoko izaki biluzi hauek 1980ko hamarkadako gandorretako kolore biziak eta Parisko joskintzako izen handien moda arkitektonikoa... [+]
The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]
Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.
Euskal Sagardoa Jatorri Deiturak erronka ezarria dio bere buruari: Euskal Herri osoko sagar eta sagardogileak biltzea. “Sagardoaren kultura lurralde osoan dago, eta lurralde osoan mantendu dira sagardotarako sagarrak”, esan digu Unai Agirrek, sor-markaren... [+]
“Aterako dut sagar zuku bat?”. Galdera horrekin hasi da Barrundiako Ekonomatoko kide Koldo Lopez Borobia, Susana Lopez de Ullibarri eta Santi Txintxurretarekin izandako elkarrizketa. Sagar zukuaren bueltan eta sagarrondoz inguratutako lorategian elkartu gara. Hau ez... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Txokolatea kakaotik sortzen da. Kakaoak Theobroma cacao du izena; Theobroma hitzak “jainkoen janaria” esan nahi du. Aspaldikoa da txokolatearen gurtza; jainkoena zena azkar asko egin genuen geure. Euskal Herrian, azukrearekin eta kafearekin batera elikagaien... [+]
Badira hainbat espezie arrandegietan beti egotera derrigortuak diruditenak. Haien arteko arrain batek dirdira berezia du, urrezko koroarekin begiratzen baikaitu: urraburuak (gazteleraz ere, ezaugarri berari men eginez, dorada-k). Ondoan haien artean anaiak diruditen sorta dago,... [+]