Gabonetan tokikoa eta sasoikoa kontsumitu eta, bide batez, Israelgo produktuak boikoteatu
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Azaroan Palestinako Nekazaritza Lan Komiteen Batasuna (UAWC siglak) sindikatuko kide batek Euskal Herria bisitatu zuen. Nekazari palestinarren egoera azaldu zuen, nola sindikatuko kide asko erailak izan diren eta nola debekatzen zaien Gazan elikagaiak sartzea, gosea genozidioaren dispositibo nagusitzat hartuta. Hona heltzen zaigun informazioak ez omen du errealitatearen gordintasunaren hamarren bat ere erakusten.
Kolono israeldarrek urteak daramatzate Palestinako nekazaritza hondatzen. Israelgo nekazaritza Palestinako lurraldearen okupazio militarrean sustengatzen da, bereziki Jordan haranean: Israelek palestinarren lurrak eta baliabide naturalak arpilatzen ditu eta Palestinako eskulana ustiatzen du. Palestinako landa-komunitateen biziraupena mehatxatzen duen desjabetze-estrategia zabalago baten parte dira kolonoen indarkeria, lurren lapurreta, zuhaitzen suntsitzea, uztak hondatzea, hazien bereganatzea eta asentamenduak zabaltzea. Palestinarrek beren lurrarekin duten lotura hausteko eta elikadura-burujabetzan atzerapausoak emateko mugimendu kalkulatuak dira.
Urteroko oliba bilketa palestinarren bizimoduaren eta ondarearen oinarri da. Uzta biltzeko garaian kolonoen erasoak areagotzen dira, nekazariak egoera jasanezinean aurkitzen dira: ezin dituzte beren lursailak segurtasunez zaindu edo beren uztak bildu. 2023ko azken bilketan, oliba gehienak jaso gabe geratu ziren Israelgo neurri zapaltzaileen ondorioz. Testuinguru horretan, UAWCko kideak adierazi zuen oliba uztaren garaian atzerriko boluntarioak egotea oso garrantzitsua dela, Israelen erasoetatik babestuago daudelako. Baina, noski, egungo egoerak ez du atzerriko jendearen presentzia errazten.
UAWC irmo mantenduko da nekazari palestinarren defentsan eta elikadura-burujabetzaren defentsan, askatasunaren oinarrizko ardatz gisa, sindikalista palestinarrak azaldu zuenez.
Gaur bi eskaera ditugu. Alde batetik, gabonetako bazkarietan tokiko eta sasoiko produktuak kontsumitzera gonbidatzen zaituztegu, baina etxean datilak jateko ohitura baduzue, adi non eta nola ekoiztu diren. Kolonoek lantzen dituzten datil gehienak esportaziorako dira; %80 Europar Batasunera esportatzen dira, eta Israelek Europara egiten dituen esportazio guztien %15 dira. Beraz, datilei boikota egiteak (besteak beste), oztopatu egiten du palmondoen bideragarritasun ekonomikoa okupatutako lurretan.
Bestetik, Bizilurrek eta UAWCk sustatutako gosetea Gazan geratu kanpaina (#StopGazaStarvation) babestea. Elikagaiak, ura eta bizitzarako funtsezkoa dena bermatzeko kanpaina da, horrela, potentzia okupatzailearen krimenak gogorrak izan arren, lurraldean mantentzeko herriaren erresistentziari lagunduko diogu.
Elikadura-burujabetzaren garrantziaz jabetuta, jarrai dezagun 2025ean ere ortzi muga horri eusten.
Sare sozialen kontra hitz egitea ondo dago, beno, nire inguruan ondo ikusia bezala dago sare sozialek dakartzaten kalteez eta txarkeriez aritzea; progre gelditzen da bat horrela jardunda, baina gaur alde hitz egin nahi dut. Ez ni optimista digitala nauzuelako, baizik eta sare... [+]
Bada Borda bat ilargian. Bai, bai, Borda izeneko krater bat badu ilargiak; talka krater edo astroblema bat da, ilargiaren ageriko aldean dago eta bere koordenadak 25º12’S 46º31’E dira; inguruan 11 krater satelite ditu. Akizen jaiotako Jean Charles Borda de... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ugaztunei eskainitako azken artikuluaren amaierako hitzak hurrengo animalia aurkezteko aitzakia paregabea dira. Bertan esaten genuen muturluzeak erreka “garbi eta txukunak” behar dituela, kutsadurarik gabeak baina elementu natural anitzekin. Animalia txiki horren... [+]
Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan zitekeen, orain arteko oihanak zainduta eta bioaniztasuna... [+]
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, beste batzuk nekazaritzan egiten diren erreketetatik, eta, azkenik, beste batzuk duela zenbait... [+]
Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko handitasunaren menpeko sentitzen naiz urtero.
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Antxoa, bokarta edo albokartia, gure arrain komertzialen artean txikiena, euskal kostaldera hurbildu da.
Katalanen ustetan artzainak engainatzen omen ditu hegazti honek: “enganyapastors”. Espainiar eta latindarrek, aldiz, ahuntzari esnea kentzen diola diote, hortik datorkio hain zuzen ere izen zientifikoan (Caprimulgus europaeus) islatzen den caprimulgus (capra... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Noizbait. Noiz izan ote zen? Noizbait landareren batek lorea egitea erabaki zuen. Bai, bai, landareek ere erabakiak hartzen dituzte, eta guk maiz ez bezala, erabakiak bete egiten dituzte. Eta loreak sortu zituzten.
Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Udaberri aurreratua ate joka dabilkigu batean eta bestean, tximeletak eta loreak indarrean dabiltza. Ez dakit onerako edo txarrerako, gure etxean otsailean tximeleta artaldean ikustea baino otsoa ikustea hobea zela esaten baitzen.