G7ren mundua datutan

  • Datorren abuztuaren 24, 25 eta 26an Miarritzen G7ak burutuko duen gailurra dela eta, herriz herri “G7 EZ Plataformak” antolatzeko eskaintzen ari garen hitzaldi xortan behin eta berriz atera da eztabaidarako datuen beharra. Iritzi artikulu honen helburua datu batzuk eskaintzea da, argumentu gisa erabiliak izan daitezen. Inork zalantzarik izan ez dezan, kapitalismoak mundua dominatzeko osatu duen Mundu Bankoak (BM) bere 2018 urteko balantzean erabilitako datuak dira gehienak, beraienak beraz. Eta, halere, beldurgarria da erakusten diguten munduaren argazkia.   

     


2019ko uztailaren 03an - 16:52

Pobrezia endemikoa eta lurraldekako desoreka: azken 30 urteetan, pobrezian bizi den pertsonen kopurua da handitu dena eta ez bizimodu duina dutenena. 1.000 milioi lagun pobrezia larrienetik atera omen dituzte, baina pobrezian bizi direnen poltsa gizenduz. Halere, egun beste 736 milioi pertsonak pobrezia larrian jarraitzen dute oraindik, eguneko 2 dolar baino gutxiagorekin. Gehienak Sahara azpiko Afrikan daude, munduko 28 Estatu pobreenen artean, horkoak baitira. Munduko pobreziaren banaketa desorekatzen ari da beraz, zonalde osoak miseriara kondenatuz. Ezin dugu ahaztu, gainera, pobrezia larria bizi duten lurralde horiek direla normalean gatazka, gerra, gosetea eta hauen ondorio larriak pairatzen dituztenak. Lurralde horiek %34.4 ziren 2011n eta % 36 ziren 2015ean. Azken urteetan zifra hori handitu da, zalantzarik gabe.

Migrazio fluxuaren indartzea: pobrezia edota gerraren ondorioz, 68,5 milioi lagunek indarrez bere lurraldea utzi behar izan dute. Gatazkak, gerrak, klima aldaketak eta goseteak eragindako populazioaren desplazamendu hau, inoiz eman den handiena da. Horien artean 40 milioik bere Estatu barruan mugitu dira, baina beste  24.5 milioik atzerrira jo behar izan du. Eta hauetako milaka eta milika atzerriratze bide horretan hil dira, asko eta asko Europar Batasunaren atarian, Mediterraneoan, edota Estatu Batuetako mugan. Emigranteei ateak ixten dizkiete Estatu aberatsek. Horretan adierazle dira Sarvini eta Trump, besteak beste.

Desastre ekologiko itzuli gabeari muga jarri zaion 1.5ºC-ko berotze klimatikotik gero eta gertuago gaude eta, okerragoa dena, ez da noranzkoaren aldaketarik aurreikusten

Aldaketa klimatikoaren areagotzea: desastre ekologiko itzuli gabeari muga jarri zaion 1.5ºC-ko berotze klimatikotik gero eta gertuago gaude eta, okerragoa dena, ez da noranzkoaren aldaketarik aurreikusten. C02ren isurketari jarri  zaizkion mugak ez dituzte errespetatu. 2030 urterako karbono dioxidoaren jaurtiketak %45 gutxitu behar dira, 2050 urtean hutsean uzteko. Baina ez da horretarako behar den neurririk hartzen. COP21eko akordioak Trumpek ez ditu onartzen eta besteek ez dituzte betetzen. Lehen ondorioa da, gauzak aldatu ezean, beste 100 milioi lagun pobrezia larrian sartuko direla datozen bi hamarkadatan. Migrazio klimatikoa hasi da eta indartuko egingo da etorkizunean. Dagoeneko Afrikaren hegoaldean, Asian eta Latinoamerikan 140 milioi migratzaile klimatiko aurreikusten dira.

Airearen eta uraren pozoitzea: munduko biztanleriaren %91k ez du kalitatezko airerik arnasten, kutsadura munduko bazter guztietara zabaldu delako. Beste era batean esanda, munduko 10 pertsonetatik 9k aire kutsatua arnasten du. Estatistikek azaltzen dutenez, egun munduan 7 milioi lagun hiltzen dira urtero arnasten duen aire kutsatuaren ondorioz. Hori bai, hildako kopuru horren %90a ez da G7ak biltzen dituen Estatuetan ematen. Nola ez, kutsadura honetan ere zer ikusi zuzena du munduan ia inon egiten ez den hondakinen behar bezalako birziklatzeak eta errauste politikek. Azken hilabete honetan zer esan handia ematen ari den plastikoen itsasoaren kutsadura ere horren lekuko da.

Emakumearen bazterketa integrala: egun 2.700 milioi dira gizonek dituzten eskubide eta baldintzak ez dituzten emakumeak. Maila guztietako oztopoak jasaten dituzte emakume hauek, oztopo sozialak, ekonomikoak, sexualak... 104 Estatuetan emakumeek ez dute nahi duten lanean aritzeko eskubiderik. 59tan eraso sexisten aurkako legezko babesik ez dute eta 18tan, senarrek emazteek ezin dutela lan egin erabaki dezakete. Nola ez, lan beraren truke gizon eta emakumeen soldataren berdintasuna ez da ia inon ematen, baina arrakala handia da, bereziki Estatu pobreenetan. Toki askotan, gainera, hezkuntza ere ukatzen zaie neskei, emakumean analfabetoak bihurtuz. Jabego eskubidearen azterketa oraindik eta okerragoa da, Estatu askotan emakumea ezin baita benetan ezeren jabe izan, ezta kredituak eskuratu ere. Kapitalismo heteropatriarkala da G7ko estatuek munduan demokrazia gisara saltzen duten eredu soziala.

Urtero 1.6 milioi haur hiltzen da bere lehen urteetan izandako hazkundean atzerapenak direla medio. Eta beste 150 milioik atzerapen seinale argiak ditu, lehen urte horietan izan duten elikatze eta zaintza desegokiaren ondorioz pairatu dituzten gaixotasunengatik

Haurrak ezin hazi eta hezi: urtero 1.6 milioi haur hiltzen da bere lehen urteetan izandako hazkundean atzerapenak direla medio. Eta beste 150 milioik atzerapen seinale argiak ditu, lehen urte horietan izan duten elikatze eta zaintza desegokiaren ondorioz pairatu dituzten gaixotasunengatik. Nola ez, haur horien gaztetako atzerapenek ondorio larriak dituzte haur horien ondorengo bizitza osoan, bai afektiboan, zein profesionalean. Nahikoa ez balitz, egoera hori pairatzen duten haurrak nagusiki Estatu pobreetakoak izanik, ez dute dagokien benetako hezkuntza proiekturik ere. Hazkunde  atzerakadari, hezkuntza mailako atzerapena gehitu behar zaio. Egun, gutxienez 260 milioi dira inolako hezkuntzari jasotzen ez duten eta miseria gorrian bizi diren eta kondenatuak dauden haur eta gazteak.

Urbanizatze neurrigabea: adituek diotenez, 2050 urtean munduko biztanleria %70a inguru zonalde urbanizatuetan biziko da. 1960An, %30 ziren eta 2018an, %55. Baina urbanizatze tasaren %90a Estatu pobreenetan edota hazkunde prozesuetan murgilduta daudenetan emango da, Afrikan eta Asian nagusiki. Ondorio nabarmenenak bi dira: lehena, nekazaritza eremuaren hustuketa larria ekarriko du, hiriarekiko desoreka areagotuz. Eta, bestalde, urbanizatze hori Estatu pobreenetan emango denez, beste 1000 milioi lagun bizi baldintza duinik gabe, auzo pobre edota fabelatan bizitzera kondenatuak izango dira, horrek dakartzan ondorio larriekin arlo familiarrean, sozialean, ekonomikoan, laboralean...

Aniztasunaren aurkako uniformizazioa: Nazio Batuetan 200 Estatu inguru daude, baina UNESCO aitortzen duenez, 6.000 inguru dira munduko hizkuntzak. Ondorioa argia da, munduko ia hizkuntza guztiak Estatuaren defentsarako mekanismorik gabe dago. Gauzak aldatzen ez badira, eta ez dirudi hala izango denik, datozen 100 urteetan ehunka hizkuntza, kultura, herri desagertuko dira, asimilazio prozesu bortitzaren ondorioz. Nola ez, G7ko Estatuen hizkuntzak izango dira milaka hizkuntza horiek ordezkatuko dituztenak, batez ere, ingelesak, frantsesak eta alemanak. Bioaniztasuna ekosistemarako beharrezkoa den neurri berean da beharrezko hizkuntza eta kultura aniztasuna. Tamalez, G7ren eskutik munduaren kultur eta hizkuntza uniformizazio basatienean indartzen ari da. Unibertsitatera iristen diren jatorrizko herrietako kide oso gutxien artean, %2ak soilik gordetzen du bere ama hizkuntza ikasketen amaieran. Kultur genozidio argia.

Gauzak horrela, bi dira Miarritzeko G7ren gailurraren aurrean egin behar ditugun lanak. Lehena, Euskal Herrian, mundu beste tokietan bezalaxe, bestelako mundu baten alde lanean ari garela erakustea da, Irun-Hendaian abuztuaren 21, 22 eta 23an Europako eragile alternatibo eta ezkerrekoekin antolatutako kontra gailurrean parte hartuz. Eta, bigarrena, munduaren aurrean G7 salatzeko abuztuaren 24an, 25ean eta 26an antolatuko diren mobilizazio ezberdinetan parte hartzea da. Bitartean uztailaren 13an Miarritzen dugu hitzordua manifestaldi nazionalean. Informazioa osoa duzue g7ez.eus web orrian.

Joseba Alvarez
G7 EZ Plataformako kidea
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Etorkizunean ere mendien alde

Orain dela hogei bat urte izandako mehatxuak datoz Gipuzkoako mendietara berriro ere, eta ez nolanahiko neurrian, gainera; tamaina eta kantitate handiagoan baizik. Proiektuok –bakarren bat jadanik eraikia; Zubietako erraustegia, kasu– landa-eremuan edota mendian dute... [+]


2024-09-25 | Aingeru Epaltza
Zenbatek?

"Zenbatek egingo du euskaraz 2075. urtean?”. Izenburu asaldagarria du Kike Amonarrizek prentsan berrikitan argitaratu duen artikuluak. Euskal Herrian baino lehenago, galdera halakotsua egin dute Katalunian. Joan M. Serraren L’ús parlat del català... [+]


Ekin eta jarrai

"Ekin eta jarrai" da Euskaltzaindiaren goiburua. Ez dakit Akademia zergatik ez zuten ilegalizatu, hiru berba horiek agertuta bere logotipoan. Gutxiagorekin egin dira salaketak-eta (adin batekook La orquesta Mondragón-en kasetearena gogoan dugu, Martxoaren 11ren... [+]


Zergatik lotsatu?

Lotsa ahitzen ari ote zaigu? Horixe da egungo hainbat autoreren diagnostikoa. Ez da existitzen, jada, lotsarazi ahal gaituen begiradarik? Bestelakoa zen Jean-Paul Sartrek, 1943an, lotsaren inguruan deskribatutakoa: sarrailaren beste aldean, begia giltzaren zirrikituan itsatsita,... [+]


2024-09-25 | Bea Salaberri
Toponimoak ezabatzen

Euskal Herriko lekuen izenen frantsestearen arazoa ez da bakarrik seinale paneletan hizkuntza ez kontutan hartzearengatik izaten, duela zenbait urte hartu helbideratzeari buruzko erabaki baten gauzatzearen ondorioa ere bada.

Azal dezagun, administrazioko hainbat arlo... [+]


Salamiren taktikaren arriskuak

Potentzientzat salamiaren taktika erakargarria da. Xerrak apurka-apurka era finean moztean datza. Horrela AEBek NATOren zabalkundearekin, nazioarteko legediaren hausturekin, erregimen aldaketekin eta nazioartean bere base militarren ugalketarekin errusiarren segurtasuna eta... [+]


Teknologia
Zoritxarrak

Domeka euritsu honetan, arduraz bizi dugu munduan dauden gatazka askotarikoak direla ezinegonean bizi diren pertsonen zoria. Urrunetik, badirudi boterera jokatzen duen hainbat agintariren eskuetatik ezin garela askatu. Beti bere burua babestu behar duen susmoarekin bizi da... [+]


2024-09-25 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Klaseko zerrenda

Irailaren lehenetan, hasierak, nobedadeak eta estreinaldiak: estutxe eta koaderno berria, izena emandako ikastaro edota ekintzetarako taldekideekin lehen enkontrua, aktibitate emanaldi eskaintza oparoa publizitate orrietan edonon, ikasturtearen agenda betetzeko, nork berea... [+]


Materialismo histerikoa
Ezin dute euskara ikasi

Ama da, Perukoa, eta ezingo luke euskara zerotik ikasten doan hasi, egunkarietan irakurri dugun moduan (gezurra zen): hemen agian bai, gurean udalak bermatzen duelako eskubide hori (Hernani). Etortzen bazait ikasturtea amaitutakoan (etorri zaizkidan moduan), alabarekin udan zer... [+]


Eguneraketa berriak daude