Kanada salbu, gainontzeko herrialdeak atzeraldian edo horren mugan daude. Gerra komertzialak, mundu mailako tentsio geopolitikoak edo Brexit-a jotzen dira errudun nagusitzat. Arrazoi egiturazkoagoak seinalatzen dituzte beste batzuk. Krisi berri bat datorrela dioten ahotsak gero eta ugariagoak dira.
Mendebaldea kolpatuko lukeen krisi berri baten mamua gero eta presenteago dago ekonomialari eta politikarien ahotan. Mendebaldeko ekonomia garatuenen kluba da G7a, eta datu kezkagarriak agertzen dituzte herrialde horien ekonomia adierazle nagusiak.
AEBetako ekonomia %2a hasi zen azken hiruhilekoan, baina Wall Street-eko hainbat bankuk okertzea aurreikusten dute hurrengo hilabeteetarako. Japonen %0,7ko hazkunde helburua jarri dute urterako, eta betetzeko ere zailtasunak izango dituzte. Kanada da G7ko herrialdeen artean salbuespena. Azken hiruhilekoan %0,9 igo da BPG, urteko hazkundea %3,7an ezarriz. Baina bere akuilu nagusia esportazioak dira, eta hortaz gerra komertzialen aurrean arrisku handiak ditu.
Europa kinkan
Alemania, “Europako lokomotorra”, atzeraldi teknikoan sartzeko arriskuan dago: Bundesbank-ak kontrakzioa iragarri du hirugarren hiruhilekorako, eta gertatzekotan hazkunderik gabeko bigarrena litzateke jarraian. Erresuma Batuan uztailean adierazle ekonomiko kapitalistek zer edo zer egin dute hobera, baina Brexit-ak dakarren ezegonkortasuna handia da eta ez da epe motzean desagertuko. Frantziaren BPG bi hamarrenetan soilik hasi da azken hiruhilekoan, eta Italian azken hiruhilekotik lautan ez da hazkunderik izan.
“Oraindik uste dugu atzeraldiaren aukera txikia dela euroaren eremuan. Baina handitzen doa”, adierazi du ostegunean Europako Bankuko presidente Mario Draghik. Prentsaurreko berdinean, ekonomia “suspertzeko” hainbat neurri ohiz kanpoko iragarri ditu, berriz ere. Zorra erosten hasiko da Europako Bankua, eta aurreikusita zuen mailegu interesen igoera eperik gabe atzeratu du.
Zergati koiunturalak eta egiturazkoak
Ekonomiaren atzeraldia eta krisiaren arriskua aztertzean, hiru faktore errepikatzen dituzte etengabean ekonomialari, politikari eta komunikabide nagusiek. Trumpen gobernuak pizten ari dituen gerra komertzialak lirateke horietako bat. Nagusia Txinarekin, baina ez bakarra, eta munduko gainontzeko ekonomia askori eragiten diena edonola ere. Bigarrena mundu mailako tentsio geopolitikoek sortzen dituzten ezegonkortasunak lirateke. Azkenik, Brexitaren prozesu luze eta zalantzagarria dago.
Beste ahots batzuek, horien eragina ukatu gabe, kapitalismoaren egiturazko krisialdi zikloetan jartzen dute arreta, eta begirada zabalagoa proposatzen dute. Santiago Niño Becerrok, esaterako, krisi berri bat piztear dagoela ziurtatzen du, horren jatorria 2008an ezarriz. Egitura Ekonomikoko katedratiko katalanaren esanetan, adabakiak eta errealitatea izkutatzen zuten dopatze neurriak hartu dira azken hamarkadan, baina egiazki inoiz ez gara 2008ko krisialditik irten.
Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]
Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.
Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.
Garraio publikoaren prezioa handitzea eta deskontuak kentzea “onartezina” dela kritikatu dute dozenaka pertsonak, Jauzi Ekosozialak eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak deituta. Langile klasearentzako “zama gehigarri bat” izango litzatekeela eta... [+]
Duin bizi ahal izateko prestazio ekonomikoa jasotzen dutenak lupapean ditu, berriro ere, Eusko Jaurlaritzak: postontzia jarri du martxan, herritarrek modu anonimoan “jardun irregularren edozein susmo” jakinarazi dezaten, eta Lanbideko Kontrol Unitatea indartu du,... [+]
Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.
Valentziako Generalitateko presidentearen aurka salaketa jarri du CGT sindikatuak, heriotzak saihesteko neurriak hartu ez izana leporatuta. Hogei bat eragile sozial eta sindikalek berriz, haren dimisioa eskatzeko manifestazioa antolatu dute hiriburuan, datorren larunbaterako.
Amurrioko anbulatorioko Etengabeko Arreta Gunean ez zen medikurik egon joan den igandean, Aiaraldeak informatu duenez. Hain justu, hainbat bizilagunek sinadura bilketa abiatu dute eskualdean: “Erabat normalizatu da Laudioko zein Amurrioko Etengabeko Arreta Guneetan mediku... [+]
Iberdrolak 5.472 milioi euroko etekinak izan ditu aurten irailera arte, eta bere aurreikuspenen arabera 2024an errekor berria jarriko du irabazietan: iaz baino %14 gehiago. Repsolek uztailerako 1.626 milioi euro zeuzkan poltsikoan, eta 2023an irabazitako 3.168 milioiak aurten... [+]
Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]
2023ko urtarriletik indarrean da oinarrizko elikagaiei –duela hiru hilabetetik, oliba olioa talde horretan dago– BEZik ez aplikatzeko neurria.
Europar Batasuneko Justizia Auzitegiak Apple eta Irlanda kasua ebatzi, eta Googleren aurkako zigorra berretsi du, nagusitasunezko posizioaz abusatzeagatik.
Aparteko ordu boluntarioekin betetzen ari dira medikurik gabeko zerbitzuak Elizondon. Xabi Zarandona medikuak salatu du ezinezkoa dela gaixoen jarraikortasuna bermatzea.
Kalera atera dira salatzeko Bortziri eta Baztanen mediku eta pediatren falta, itxaron zerrenda amaigabeak eta hitzorduen atzeratzea jasaten ari direla, besteak beste. “Landa eremuan bizi garenok ere merezi dugu behar dugun bezala artatuak izatea”.
Etxebizitzen eta alokairuen prezioek mugarik gabe jarraitzen dute gorantz eta milioika lagun egoera oso prekarioan utzi ditu horrek: gazteek ezin dute emantzipatu, herritar asko euren auzotik ostikoka bota dituzte, eta beste askorentzat infraetxeak partekatzea da irtenbide... [+]