Frantziako Tourra Bilbotik hasiko da: oro ez da urre
2023ko Frantziako Tourra abiatzeko 100 egun falta direnean, horren atzerako kontaketa egingo duen erlojua aktibatuko dute Bilbon, ekitaldi distiratsu batean. Hala ere, Frantziako Tourrak badu kameren fokuetatik aparteko beste alde ez hain dotore bat ere. Besteak beste, lasterketaren aitzakian prezioak igoko dira, milaka boluntariok doan lan egitea galdegin dute eta oinarrizko kirolak dituen hutsuneak azaleratu dira.
1. Milioika euro bideratu dute instituzioek
El Saltok otsailaren amaieran eman zituen datuen arabera, 14,2 milioi euro bideratuko dituzte Frantziako Tourrera EAEko instituzio publikoek. Eusko Jaurlaritzak eta Bilboko Udalak 3,2na milioi euroko inbertsioa egingo dute, eta Bizkaiko Foru Aldundiak 2,4 milioikoa. EAEko gainontzeko aldundiek eta hiriburuek ere jarriko dute beren partea: Gipuzkoako Foru Aldundiak 1,1 milioi, Donostiako Udalak 850.000 euro, eta Arabako Foru Aldundiak eta Gasteizko Udalak 525.000 euro bakoitzak.
2. Gehiegizko prezioak, bereziki Bilbon
Bilbotik hasiko den Frantziako Tourra ikuskizun turistikoa izango da Euskal Herri osorako, bereziki Bizkaiko hiribururako. Bilbo bisitariak erakartzeko gune bihurtu da, eta ekitaldiak izan ditzakeen eraginak kezka sortu du. EH Bilduk mozio bat erregistratu du martxoko Bilboko Udaleko Osoko Bilkuran eztabaidatzeko, “beharrezkoak diren mekanismoak” ezartzeko etxebizitza turistikoen “legezkotasuna kontrolatzeko” eta prezioen igoera “indiskriminatua” saihesteko.
Berriak jaso duenez, koalizioko kide Jone Goirizelaiak eta Asier Gonzalezek azaldu dute gehiegizko prezioak ordaindu behar direla Tourraren bezperan Bilbon: “2022ko azaroan gaueko 6.200 euroren truke alokatzen ziren apartamentuak, eta aurtengo otsailean ere pisu turistiko asko 4.000 eurotik gorako prezioetan eskaintzen zituzten, baten bat 8.251 eurora arte helduz”.
Hotelen bilaketa kudeatzen duen Trivago plataforman bilaketa azkarra eginda ikus daiteke, adibidez, Bilboko Bed4U hotelean 3.072 euro balio duela gaua pasatzea Tourraren lehen egunean. Konparazio gisa, larunbat honetan, martxoaren 25ean, gehienez 140 euroren truke eskaintzen da logela.
3. Doako boluntario-lanak
“Ez da onargarria doan lan egingo luketen 1.000 boluntario eskatzea”, zioen Arabako Txirrindularitza Federazioko presidente Julia Liberalek, El Correo egunkariaren martxoaren 6ko zenbakian. Izan ere, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako federazioei egin die dei Frantziako Tourrak, orotara 3.000 boluntario “bilatzeko”. Deiak, baina, ez du inolako “ordainsaririk” aipatzen, eta federazioak kexu dira horregatik. Azaldu dutenez, ez dute eskatzen 3.000 boluntarioek dirua jasotzea, baizik eta oinarrizko kirolarentzat materiala edota bestelako baliabideak ematea. “Urte batzuetara, Tourrak gure ziklistentzat ondarea utzi zuela ikusi nahiko genuke”, adierazi du Gipuzkoako Federazioko presidente Santo Osorok, Diario Vasco-k jaso duenez.
ASOk, Frantziako Tourra antolatzen duen enpresak, ia 60 milioi euro irabazi zituen 2020an. Berria egunkariko kazetari Imanol Magrok txio batean dioen moduan, "lanarengatik ordaintzen ez duzunean, normala da 59,5 milioi euro irabaztea".
4. Oinarrian, geroz eta hutsune handiagoak
Oinarrizko kirola aipatuta, urak harro datoz Gipuzkoan. Martxoaren 2an jakin genuen Aiztondo Klasikoa bertan behera geratuko zela, lasterketan lotura lanak egiten dituzten motozaleen egoera dela-eta, besteak beste. Langintza hori ez dago onartuta, ezta araututa ere, eta horrek bultzatuta, denboraldiaren hasierarekin batera, presio modura, lasterketak eten egin ziren, Aiurri agerkarian Jon Ander Ubeda kazetariak azaldu moduan. Ertzaintzak lasterketei aurre egiteko zailtasunen aurrean, federazioak moto bidezko loturak egiten dituzten boluntarioekin lan egiten du. Hauek ordea euren burua eta motoa aseguratuta egotea eskatzen dute. Hori lortzeko egin diren eskaerek fruiturik eman ez dutenez, lasterketak etetea erabaki du Gipuzkoako Txirrindulari Federazioak.
"Arazoak ez dira guri dagozkigunak, oinarrizko ziklismoak oro har sufritzen dituenak baizik eta horren aurrean ezinezkoa zaigu dauden oztopo guztiak gainditzea", zioen Aiztondo Klasikoaren batzorde eragileak plazaratutako oharrak. Gipuzkoako Federazioak ere oharra argitaratu zuen: "Gipuzkoako Errepideko lasterketak bertan behera geratzen dira antolatzaileek gutxieneko segurtasun hori lortzen ez duten bitartean. Ez dugu ahaztu behar ezta ere Frantziako Tourrean ikustea izango dugun txirrindulari profesional horietako askok beraien hasierak txirrindulari eskoletan, kadete, junior eta 23 urte azpiko lasterketetan izan dituztela. Hau da, orain antolatzeko zailtasunak ditugun horietan!".
"Arazoak ez dira guri dagozkigunak, oinarrizko ziklismoak oro har sufritzen dituenak baizik eta horren aurrean ezinezkoa zaigu dauden oztopo guztiak gainditzea". Aiztondo Klasikoaren batzorde eragilea.
Astebetera, iragarri zuten "partxe" bati esker denboraldia has zitekeela, baina motozaleen aferak oinarrizko txirrindularitzak bizi duen egoerari buruzko beltzune gehiago azaleratu du, Federazioak nabarmendu duen moduan: N1 errepidea ezin ukitzea, astean zehar lasterketarik ezin antolatzea, ertzain nahikoa ez izatea...
Gaiarekin lotuta, otsailaren 28an txio zorrotza idatzi zuen Arritxu Iribarrek: "LARRIA. Euskal Herriko Itzulia Eibarren bukatuko da eta igandean jubenilen txirrindulari karrera ezin da egin Eibarren. Tourrak bi etapa Gipuzkoan izango ditu eta Gipuzkoan ezin ditugu neska mutilen kadete, junior, sub23 eta elite mailako lasterketak egin .LATZA".
5. Tourra eta Vuelta ez bezala, Itzulia ez da Ipar Euskal Herritik pasako
Iribarren hitzak ekarri ditugu, ez soilik erreferentzia egiten dietelako bertan behera geratutako lasterketei, baita Tourraz gain Euskal Herriko Itzuliaren ibilbidea aipatzen duelako ere.
Eta horrek lotura du, hein batean, kirol ekitaldi handiak "erakusleiho" izan eta hiriak "mapan kokatzearen" mantrarekin. Duela bi urte idatzi zuen Jon Tornerrek horri buruz blogean:
"Bilbo edo dena delakoa zehazki zein mapatan kokatu nahi dugun kontuan hartu beharko litzateke. Alferrik ari baikara Tourra Bilbora erakartzen (berez, niri, neurekoiki, ongi iruditzen zaidana, ziklismozale amorratua naizenez), inguruko lasterketak bizirauteko larri dabiltzanean, harrobia bultzada baten beharrean, Bilbok ez duenean bizikletan ibiltzeko azpiegitura egokirik eta Bizkaiak belodromo estalirik –Eneko Garatek nabarmendu bezala–, Euskal Herriko Itzuliaren ibilbidEAE hau denean… Mapa, ze mapa? Zein da kirol ekitaldi ponposo hauen bidez sendotu nahi dugun lurraldea, sendotu nahi dugun herria?".
Bada datu kuriosoa honen guztiaren inguruan, Mikel Irastorza kazetariak nabarmendu duenez:
Aurtengo Vuelta Xiberoatik pasako da, Frantziako Tourra ere, Lapurdiz gain. Aldiz, Euskal Herriko Itzulia ez da Ipar Euskal Herrian sartuko. Esanguratsua #euskalherria
— Mikel Irastorza (@mikel_irastorza) January 10, 2023
"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.
Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]
EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]
Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.
Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]
Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.
Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]
Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.
Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.
Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.
Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]
96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.
Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]