Frantziako presidentearen agintaldia “sabotaje klimatikoa” izan dela salatu dute
Biarritzeko Herriko Etxetik bahitua izan den Macronen argazkia petrolio faltsutan sartu du Bizi! mugimenduak urtarrilaren 19an, presidenteak bost urteko agintaldian egin duen "sabotaje klimatikoa" salatzeko. Macronek bere kargualdian justizia klimatikoan eta sozialean egin dituen politiken balorazioa egin du Bizi!-k. Tokiko erakundeak ere ohartarazi ditu: "Ezin izanen da metamorfosi ekologikorik burutu herrien eta elkargoen inplikazio masibo, azkar eta konkreturik gabe".
Bizi! mugimenduak Macronen agintaldiko puntu hauek azpimarratu ditu balorazioan:
Garraio saila da Frantziako berotegi-efektuko gas isurketen lehen sektorea, eta bertan "Macronen ikuspegirik eta borondaterik eza argiki ageri dela" adierazi du Bizi!-k: "Ez da neholako aitzinamendurik izan auto indibidualaren, trenaren eta bizikletaren gaietan, eta hegazkin sektorean hartu neurriak ere mugatuegiak dira".
Etxebizitza sailean, Macronek hitz eman zuen kargualdia bukatu baino lehen energia mailan txarrenak diren etxebizitzen erdia berrituko zela. "Oso urrun gelditu da, bai kantitatean bai kalitatean", adierazi du Bizi!-k.
Laborantzan, Macronek agindu zuen 2017an produktu biologikoak, ekologikoak edo zirkuitu laburretatik etorritakoak %50 izanen zirela eskola eta enpresa-jantokietan. "EGAlim legearen bilanak erakusten du helburu horiek ez direla bete, produktu horiek gaur egun jantegi kolektiboetan jaten direnen %5,6 baizik ez baitute biltzen" ohartarazi du Bizi!-k.
Energiaren alorrean, "nuklearraren obsesioa nagusi" dela esan du mugimenduak. "Beti kontsumo eta hazkunde gehiagoren aldekoa izanik, Macronek ez du neholaz ere aztertu energiaren gaia, ez eta ere pedagogiarik pentsatu, eta gibelera egin du nuklearrak gure multzo energetikoan duen lekua murrizteari eta ikatz-zentralak hesteari buruz".
Ipar Euskal Herriko erakunde eta hautetsien ardura
"Frantziak, zoritxarrez, ez du ekintzarik ezaren monopolioa. Ezin izanen da berotegi-efektuko gasen isurketa murriztu, tokiko kolektiboek ez badute beren partea osorik egiten" salatu du Bizi!k. "Hemen ere, Iparraldean, ekintzarik ezaren ustezko errealismotik atera behar da. Lurralde bizigarriak atxikitzeko, beharrezkoa da hautetsiek barnera ditzaten azken 30 urteotan zientzialariek erakusten dizkiguten errealitate fisikoak".
Berotegi Efektuko Gasen %50 lekuko elkargoek (zuzenean edo zeharka) isurtzen dutela oroitarazi du Bizi!-k. "Ezin izanen da metamorfosi ekologikorik burutu herrien eta elkargoen inplikazio masibo, azkar eta konkreturik gabe".
Lekuko hautetsien kargualdiaren lehen urtea baino gehiago pasatu ondotik, Bizi!-k "metamorfosi ekologikoaren" egoerari buruzko datuak eman ditu: "Herri gehienek ez dute hasi 2020an hitzeman metamorfosi ekologikoa. Segitzen ditugun 56 herrietatik (Euskal Elkargoko herritarren %87 bizi da hauetan), herri gehienek (40) geldirik segitzen dute".
Euskal Herriko Hirigune Elkargoak ez dituela 2030erako bere helburuak indartu oroitarazi du Bizi!k: "Europar Batasunak %55eko murrizketa erdietsi nahi badu ere, Klima Plana %19ko ttipitzean mugatzen da. Bada garaia errealitatea argiki ikusteko eta egungo desafioei buru egiteko,
etorkizuneko hondamendiak elikatzen segitu ordez".
"Nahi dugu Frantzia klimaren desafioaren mailan izan dadin"
Bizi!-k sektore guzietan "neurri azkar eta erradikalak" eskatu ditu, klimaren berotzea 1,5 gradu baino txikiagoa izan dadin. Alde soziala ere kontuan hartzeko eskatu du: "Nahi dugu Estatuak justizia soziala berma dezan, gutxiengo bati ematen zaizkion pribilegioak berehala kenduz, eta klimaren desoreka gehien joko dituen pertsonak, ahulenak, laguntzeko neurriak ezarriz".
Diskurtso zuriak gaitzetsi ditu Bizi!k: "Macronen diskurtso berde faltsuak ekintzarik eza baino okerragoak dira: Frantzia bide onetik doalako ilusioa indartzen dute eta klimaren aldeko ekintza estrukturalak baztertzen dituzte. Macronen potreta itxurazko petrolioan murgilduz, haren kargualdia irudikatzen dugu: klimaren kontrako eta energia zikinen aldeko erabakiz beterik, proiektu atzerakoiek markaturik. Badira urteak herritarrek eta zientzialariek hori eskatzen dutela, eta justiziak ere gauza bera eskatzen du: estatuak klimaren alde lan egin behar du, fite eta konkretuki".
Frantzia bi aldiz kondenatua klimaren aurrean ez ekiteagatik
Emanuel Macronen gobernuak bi kondena jaso dituela oroitarazi du Bizi!-k, klima aldaketak eskatzen duen neurrian ez ekiteagatik: "2021ean, Frantziako Estatua klima-ezegitearen hobenduntzat jo zuen justiziak, eta kondenatu 2022ko abenduaren 31a aitzin bere ekintza ezak ekarri kalteak konpontzera. Gisa berean, Grand Synthe-ko auzian, Estatu Kontseiluak erabaki du Frantziak berotegi-efektuko gasen isuriak murrizteko gaur egungo erritmoa atxikitzen badu, ez duela betetzen karbono isurketak ttipitzeko Estrategia Nazionalak finkatu desmartxa, erran nahi baita da, 2030eko, berotegi-efektuko gasen isuriak % 40ez ttipitzea. Frantziako Estatua mugitzera kondenatu dute: 2022ko martxoaren 31n, Estatu Kontseiluari erakutsi beharko dio behar diren neurriak hartu dituela". Bizi!-k salatu du "Frantzia ez dagoela larrialdi klimatikoaren mailan, Parisko Hitzarmena sinatu eta sei urteren buruan".
Ingurumena, bioaniztasuna, uraren gestioa eta haurren beharrak oinarri hartuta, ikastetxeetako patioak aldatzeko proiektu kolektiboa jarri dute martxan Pirinio Atlantikoetan; Euskal Herriko lau herrik hartuko dute parte. Iruñean ere, itzal eta landare gehiago izango... [+]
Zeintzuk dira gure benetako beharrizanak ondo bizitzeko? Zer da ondo bizitzea? Galdera hauei erantzutea funtsezkoa da gehiegikeriaren gizartean, are gehiago larrialdi klimatiko, ekologiko eta zibilizazio krisiaren garaiotan.
Azken urteotan nabaritu den beroketa globalaren emendatzea neurri batean kutsadura murriztearen ondorioa da, hain zuzen, murriztuz doazen aerosol sufredunen isurketek, berez, berotegi efektuaren zati bat konpentsatzen dutelako. Paradoxa horrek egoera berri batean sartzen gaitu,... [+]
Ostegunean hasi da uda. Hartara, udaberriko eguraldiaren balorazioa eta udakoaren iragarpena egin du gaur AEMETek. Apirila 1961az geroztik hilabeterik lehorrena izan den arren, udaberri “arrunta” izan da eta uda ohi baino beroagoa izatea aurreikusi dute.
Elba ibaiaren arroa, 1417. Lehorteak eraginda ibaiaren mailak nabarmen egin zuen behera, eta norbaitek ur maila markatu zuen harri batean, idazkun bat zizelkatuta: “Harri hau berriro ikusten baduzu, negar egingo duzu. Ura maila honetan zegoen 1417... [+]
Ozeano Barean, atoloi apalez osatuak, Marshall uharteak dira klima aldaketaren aurrean herrialde hauskorrenetakoak, itsas mailaren gorakadak zuzenki mehatxatzen dituelako. Bertako gobernuak egokitze plan sakon eta zehatz bat martxan jarri du, biztanleekin elkarlanean, behetik... [+]
Teofanes Aitorlea kronikalariak jaso zuenez, 763-764ko negua inoizko hotzenetakoa izan zen Konstantinoplan. Elurrak eta izotza hartu omen zuten bizantziar hiriburua eta Bosforon iceberg bat ere ikusi omen zuten.
Orain arte klima hoztea, besteak beste, jarduera... [+]
Frantziako Estatuaren menpe segitzen duen Indiako Ozeanoko Mayotte irlan biderkatuz doaz kolera kasuak. Uraren kudeaketa kaskarra izan ohi da eritasun horren zabalpenaren arrazoietan eta, hain justu, uraren krisi gogorrari aurre egin nahian dabiltza bertako herritarrak. Bigarren... [+]
Etiopia, Somalia eta Kenyako hainbat eskualdetan ia hiru urtez euririk gabe egon ondoren, azkenaldian urpetuak izan dira. Sasoi kontrasteak ohikoak izanik ere eskualde hartan, klima aldaketarekin larritzen dira, eta euriak hobeki baliatzeko hainbat tokiko ekimen garatzen ari... [+]
Hauteskunde-kanpainen arteko tarte gero eta estuagoan, komeni da XXI. mendeko urte erabakigarrietan sartu garela gogoraraztea. Adibide bakarra jartzearren, ozeanoen tenperatura-errekorrak etengabe gainditzeak izututa dauzka zientzialariak, eta dagoeneko ez dakite egoeraren... [+]
Munduko Meteorologia Erakundearen (MME) 2023ko txostenak erakusten du beste behin ere markak hautsi direla klimaren adierazle diren hainbat alorretan: berotegi-efektuko gasak, lurrazaleko tenperatura, ozeanoen berotzea eta azidotzea, itsasoaren mailaren igoera, Antartikako itsas... [+]
Jauzi Ekosoziala eragilea aurkeztu dute maiatzaren 4an Eibarren. Bere helburu nagusia "sistema ekozidaren aurrean, eta krisi anizkoitzen kontestu batean, Euskal Herrian justizia sozialean oinarritutako trantsizio ekosoziala bultzatzea da". Horretarako, "borroka... [+]
Ekosistema askok itzulera gabeko puntuak dituzte, hau da, estresa maila berezi bat pairatuz gero –izan klima aldaketa, kutsadura edo kalte fisiko zuzenarengatik– desagertzen ahal dira, eta ekosistemak haien artean konektatuak izanez gero hurrenez hurren elkar... [+]