Frantziako lehendakaritzarako lehen itzulia: Macronek bi muturrak dauzka parean
Orotara hamabi hautagai aurkeztu dira, tartean Emmanuel Macron gaur egungo presidentea. Macronen, eskuin muturreko Marine Le Pen-en eta ezker muturreko Jean-Luc Melenchonen artean aurreikusten da lehia.
Izan COVID-19ak eragindako neurriengatik zein Ukrainako gerragatik, hauteskunde-kanpainaren giroa epela izan da eta beste bost urterentzat Frantziako presidentea bozkatzeko uneak ez ditu solasaldiak eta karrikak berotu. Baina heldu zaigu momentua eta igandean eginen da bozketa horren lehen itzulia. Bigarren itzulia, berriz, apirilaren 24an eginen da boto gehien bildu duten bi hautagaien artean.
Orotara, hamabi hautagai aurkezten dira: Emmanuel Macron (LREM) –gaur egungo lehendakaria–; eskuin muturrean, Marine Le Pen (RN) eta Eric Zemmour (REC); eskuinean, Valérie Pecresse (LR), Nicolas Dupont-Aignan (DLF); zentro eskuinean Jean Lassalle (RES); ezkerrean, Anne Hidalgo (PS), Yannick Jadot (EELV ekologistak); eta ezker muturrean, Jean-Luc Melenchon (LFI), Philippe Poutou (NPA), Nathalie Arthaud (LO) eta Fabien Roussel (PCF).
Zundaketei fidatuz gero –eta kontziente izanik eragiten dutela bozketarako eztabaida eta hautuetan–, balio du datu horiei begiratzeak. Emmanuel Macronek jasotzen du boto asmo gehien –%26– eta bigarren kokatzen da Marine Le Pen –%22–, hirugarren, berriz, Jean-Luc Melenchon –%17–. Ikusirik, Anne Hidalgo hautagai duen Alderdi Sozialista izugarri ahuldu egin dela azken urteetan eta Errepublikarrak eskuineko alderdi klasikoa ere ez doala azkar, aurreikusi daiteke hiru horien artean izanen dela lehia: gaur egungo presidentea eta parean eskuin muturra edo ezker muturra.
Ikusteke dago hala ere eskuin muturreko Eric Zemmour hautagai ospetsuak nola eraginen duen Marine Le Penen aldeko botoetan. Botoak kenduko dizkio, duda gabe. Baina galdera da "zenbat?": bigarren itzulirako saltoa huts eginaraziko dio ala ez? Igande gauean ageriko da.
Nola ez, parte-hartzeak ere ukanen du eragin handia. Duela bost urteko lehen itzulian %22,23koa izan zen abstentzioa Frantziako Estatu mailan.
"Boto eraginkorra" lehen itzulitik
Orain arte batez ere bigarren itzulirako hitz egiten zen "boto eraginkorra"-z: bozkatzen dena gogoko/gogokoen ez bada ere, bere alde bozkatzea, parekoari bidea mozteko. Klasiko bat, Le Penen eskuin-muturra bigarren itzulira pasatzen den hauteskunde horietan.
Kontua da, aurten, lehen itzulitik ari dela jendea kalkulu horietan. Ezkerreko hautagaietan aniztasuna egonda ere, askok dute Jean-Luc Melenchon bozkatuko lehen itzulitik –aukeran beste baten alde eginen bazuten ere–, ezkerra bigarren itzulian kokatzeko "aukera bakarra" delako.
Gauza bera, eskuin muturrarentzat: badirudi Eric Zemmourrentzat bozkatzeko gogoa duten askok dutela Marine Le Peni botoa bideratuko, eskuin-muturra bigarren itzulira pasatzeko aukera delako.
Bozkatzeko joera hori ez dute begi onez ikusten bestelako hautagaiek eta iritzi politikoari segi bozkatzeko deia luzatzen die herritarrei.Gainera, komunikabideetan leku gutxi jasotzen dute, "alderdi txiki" gisa ikusiak eta sailkatuak izanik.
Eskuin muturreko RN alderdia da Frantziako Legebiltzarrerako hauteskundeen lehen itzuliko garaile handia. RN alderdiak %33,15 jaso du, ezkerreko Fronte Herritar Berriak %27,99 eta Macronen Ensemble alderdiak %20,04.
Asteazken goizean eskainitako ohiz kanpoko prentsaurrekoan eman du erabakiaren berri Frantziako presidente Emmanuel Macronek. Kanaken haserrea piztu zuen legeak, errolda horren eguneratzeak kanaken pisua gutxitzeaz gain, 1998ko Noumeako Bake Akordioen muinaren errespetu-eza... [+]
Ekainaren 30eko eta uztailaren 7ko Frantziako Legebiltzarrerako hauteskundeetan eskuin muturrak garaipena lortu dezake, eta hori gertatzekotan Le Penen RN eta Macronen Renaissanceren arteko koalizio gobernua osa liteke. Arrisku errealaz kontziente, eskuin muturraren gorakada... [+]
Batasun Nazionaleko buruak, Macronek Frantziako Asanblea Nazionala disolbatu eta hauteskundeak deitzeko harturiko erabakia jakin eta berehala hitz egin du, alderdi ultraeskuindarrak Europako hauteskundeetan emaitza ikusgarriak izango zituela baiezkotzat emanda.
Urgentziazko prentsa agerraldia egin du Emmanuel Macronek, inkesta emaitzak jakin eta ordubetera. Izan ere, inkestaren arabera, Le Penen alderdi ultraeskuindarrak bikoiztu egingo lituzke bere botoak.
Laborantza lizeoetan tokiko hizkuntzetako irakaskuntza sailen sortzea eztabaidatua izan da frantses legebiltzarrean. Legearen zuzenketa proposatu du Iñaki Etxaniz legebiltzarkideak.
Astelehenaz geroztik Kanaky uharteetan protestak eta istiluak ari dira izaten. Gutxienez lau hildako izan dira Frantziako Gobernuaren arabera, baita zauritu ugari eta dozenaka atxilotu ere. Frantziako Asanblea Nazionalean Pazifikoko uharte hartako hauteskunde-erroldari buruzko... [+]
Ongi doazen ikasleak talde batean, zailtasunak dituztenak, bestean; maila akademikoaren arabera banatuko dituzte ikasleak datozen ikasturtean, Frantziako Estatuan. Ikasleak sozialki eta akademikoki sailkatu eta bereiztea, desoreka areagotzea eta egoera okerragoan daudenak... [+]
Espetxe zigor arinak eskatu ditu Frantziako fiskaltzak Parisen epaitzen ari diren Jean Noel Txetx Etcheverry eta Beatrice Mollerentzat, ETAren helburuen arabera jardutea egotzita. Hala, zigor horiekin bakegileek ez lukete espetxera joan beharko. Maiatzaren 16an emango dute... [+]
ETAren armagabetzea bideratzeko, bakegileekin lankidetzan aritu ziren Frantziako autoritateak. Hala adierazi du Matthias Fekl Barne ministro ohiak asteartean, Parisko Zigor Auzitegiko 16. ganberan, Beatrice Molle-Haran eta Jean-Noël Txetx Etcheverry-ren aurka egiten ari... [+]
Guillaume Kasbarian Etxebizitza ministroa eta Bruno Le Maire Ekonomia eta Finantza ministroa Baionan egonen dira ostiral honetan. Etxebizitza eskubidearen aldeko elkarretaratzera deitu du Herrian Bizi plataformak.
Euskal Herriko 16 ikasle Parisen dira astearte honetan, euskaraz ikasteko eskubidea aldarrikatu eta horretarako neurriak har ditzatela eskatu diete diputatuei, Frantziako Legebiltzarrean. “Urduri gaude, baina badakigu zer erran nahi dugun”, adierazi diote goizean... [+]
Lege egitasmoak jasotzen dituen 86 neurrietatik 32 indargabetu ditu, hala nola familia batzeari jarritako oztopoak eta egonaldi irregularraren delitua. Eskuin muturraren bultzadarekin onartu zen legea.
