Biktima frankisten memoriaren aldeko elkartea sortu dute Nafarroan
Memoria y Concordia Elkartea joan den maiatzaren 19an aurkeztu zuten Iruñeko Kondestable Jauregian. UPNko parlamentari Iñaki Iriarte da lehendakaria eta aurkezpenean izan zen baita ere Iruñeko UPNko lehendakari ohi Román Luzán.
Frankismoaren bandoko biktimen memoriaren aldeko elkarteak aurkezpen gisa atera duen manifestuan dioenez, 80 urte iragan dira 36ko Gerra Zibila bukatu zenetik eta 44 “diktadorea hil zenetik”, eta bada ordua Espainian “memoriaren politikak beste era batera kudeatu daitezen. Espainiarren artean begirunea, bizikidetza eta elkarrizketa bilatuko dutenak”.
Elkarte berriaren esanetan, frankismoak ahaztu egin zituen talde galtzaileko biktimak, baina ondoren, “gobernu demokratikoak agintaritza errepublikarraren eta milizien errepresaliatuen” biktimez ahaztu dira, “memoria era sektarioan erabiliz”. Horren ondorioz, haien esanetan, espainiarren arteko enfrentamendua bilatu da, “aukera politiko demokratikoak frankismoaren oinordeko eginez” eta proiektu politiko batzuei “ustezko nagusitasun moral handiagoa” emanez.
Elkarteak dioenez, “biktima guztiak oroitzeko” dator eta, “krimen guztien arbuio moraletik abiatuta”, historiaz bultzatu nahi duten ikuspegiarekin “gure arteko gatazkaren, haren parte-hartzaileen eta zioen ikuspegi plural eta integratzailea” zabaldu nahi dute.
Aurkezpenarekin bat Fernando del Rey Madrilgo Unibertsitate Complutenseko historialariak honako titulua zuen hitzaldia eman zuen: "Historia akademikoa, iraganaren manipulazio militantearen aurkako antidotoa".
Eskuineko hainbat erakundek pozik hartu du ekimena, esate baterako Comunión Tradicionalista karlistak. Navarra Confidencial eskuin muturreko hedabideak ere laudorioak izan ditu elkartearentzat eta gogorarazi ditu, besteak beste, frankismoan hegazkin errepublikarren bonbaketek "Nafarroan hildako pertsonak".
Iñaki Iriarte parlamentariaren txioan irakur daiteke manifestua osorik:
La declaración programática de Memoria y Concordia pic.twitter.com/lgpWak820V
— Iñaki Iriarte Lopez (@inaki_iriarte) May 20, 2021
1939 eta 1941 bitartean Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraikitzera behartu zituzten frankismoaren 2.400 esklaboak omendu zituzten larunbatean, Igariko gainean. Errepresaliatu antifaxista haien memoriak gure bidea izan behar duela aldarrikatu zuten omenaldia antolatu zuen... [+]
Nafarroako Torturatuen Sareak jakinarazi du hemeretzi biktima berri onartu dituela Nafarroako Gobernuko Aitortza eta Erreparaziorako Batzordeak, horietariko bost 2005-2011 urte artean torturatu zituzten Mikeldi Diez, Iker Aristu, Oihan Ataun, Garbiñe Urra eta Mikel... [+]
Alesbesekoa jaiotzez, Saratxon bizi zen Unión Republicana alderdiko kidea, bere emaztea hango maistra baitzen. 1936ko irailean erail zuten frankistek eta ostiralean lortu zuten bere gorpuzkinak identifikatzea.
Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]
Erorien Monumentua eraisteko eskatzen duten memoria elkarteen ustez ezin da eraikin frankista horren etorkizuna utzi herritarren esku: “Faxismoa omentzen duen eraikinarekin zer egin frankismoaren oinordekoek ere parte hartzen ahal duten galdeketa batek ezin du... [+]
86 urte bete dira asteazkenean Iruñean 795 preso errepublikarrek Europako ihesaldi handiena egin zutela. Aldiz, abantzu 800 iheslari horietarik bakarrik hiruk erdietsi zuten muga trabeskatzea.
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintza eta Euskarako Batzordeak atzera bota du UPNk aurkeztutako mozioa, 1936ko Gerran Errepublikaren kontrolpean zeuden lurraldeetan izandako biktimak Oroibidea memoriaren datu-basean sartzea eskatzen zuena. Mozioak PP eta Voxen babesa jaso du,... [+]
Jose Miguel Etxeberria Naparra-ren gorpua aurkitu gabe bukatu da Frantziako Landetan egindako bigarren indusketa. 44 urte dira militantea desagertu zenetik eta bere familiaren belaunaldi batetik bestera pasa da bere bilaketaren zama.
Madrilgo Cuelgamurosen, Erorien Harana deituriko monumentuan arkeologoak egiten ari diren indusketetan etengabe ari dira jasaten eskuin muturreko jendeen presioa, hala adierazi du Pako Etxeberria auzitegi-medikuak. Egunotan, biktima errepublikarren senideek bisitatu ahal izan... [+]
Iruñeko Txantrea auzoko kale-izendegian frankismoan errepresaliatuak izan ziren hamar emakume gogoratuko dituzte. Ekitaldia egin zuten atzo eta auzoaren hegoaldean dagoen plaza bat oroimen gune ere izendatu zuten. "Garrantzitsua da historian gertatutakoa gogoratzea;... [+]
Andatza mendia memoria leku bihurtu zuen Usurbil 1936 elkarteak apirilaren 13ko birsortze historikoan. Herritarren lan boluntarioarekin berreskuraturiko lubakiak antzezleku bihurtu ziren egun batez. Gerraren eraginez Usurbilen jazotakoak elkarbanatzeko enegarren ekimena izan da.