Frankismoaren kontrako erresistentzia sarea antolatu zuen Luis Alava buruzagi abertzalea omenduko dute
Maiatzaren 5ean egingo dute Luis Alava Sautu omentzeko ekitaldia, Gasteizen. Duela 75 urte fusilatu zuten, Madrilen, Francoren kontrako erresistentziako Araba Sareko antolatzaile zena.
Hego Euskal Herriko 50 bat lagunek parte hartu zuten faxismoaren aurkako erakunde klandestino horretan, presoei eta iheslariei laguntza ematen, eta Bigarren Mundu Gerran aliatuen aldeko espioitza lanak egiten. 1940an erori zen sarea, alemaniarrek Frantzia okupatu zutenean. Orduan, Eusko Jaurlaritzak Parisen zuen ordezkaritzara sartu ziren Alemaniako eta Espainiako poliziak, eta modu horretan eskuratu zuten sareari buruzko informazioa.
1890ean Gasteizen jaioa, ingeniari agronomoa eta kimikaria zen Alava Sautu. 1936an Francoren aldeko tropak matxinatu zirenean, Gasteizko EAJren Udal Batzarreko burua zen. Haren abizena zeraman sarea erori zenean atxilotu zuten Alava Sautu. 1943ko maiatzaren 6an exekutatu zuten Madrilen buruzagi abertzalea, eta sareko beste 19 kideri espetxe zigor luzeak ezarri zizkieten.
Goizeko hamarretan abiatuko dute omenaldia Senda ibilbidean, Zulueta Jauregiaren parean. Bertan plaka bat jarriko dute. Horrez gain, erakusketa eta dokumentala zabalduko dute, euskal presoekiko eta aliatuen aldeko sarea osatu zuten emakumeen lana gogoratuz. Izan ere, bereziki emakumezkoak izan ziren sarea osatu zutenak.
Frankismoaren biktimen senideak izango dira omenaldian. Arlo instituzionalari dagokionean, besteak beste, Iñigo Urkullu lehendakariak, Ramiro Gonzalez diputatu nagusiak eta Gorka Urtaran Gasteizko alkateak parte hartuko dute.
Albiste hau Arabako Aleak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.
Ekitaldian 1969ko gertaera tragikoak gogoratzeaz gain, memoria historikoaren defendatzaileak ere omenduko dituzte.
Gasteiztarrarekin bederatzi dira ihesaldian parte hartu zuten identifikatutako pertsonak. Guztira, Nafarroako DNA Bankua sortu zenetik 43 pertsonaren datuak lortu dituzte.
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
German Rodriguez eta Joseba Barandiaran omendu, eta langile mugimenduaren alde egindako lana txalotu dute Iruñean. Palestinari ere elkartasuna adierazi diote, sanferminetan urteroko zitan Iruñean.
Migratzaile familia batek irekitako denda baten aurrean ikur frankistak jarri dituztela salatu du Zurekin Nafarroa ezker koalizioak. Fiskaltzari eraman dizkiote datuak, gorroto delitu bat egon daitekeelako pankarta horren atzean.
1939 eta 1941 bitartean Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraikitzera behartu zituzten frankismoaren 2.400 esklaboak omendu zituzten larunbatean, Igariko gainean. Errepresaliatu antifaxista haien memoriak gure bidea izan behar duela aldarrikatu zuten omenaldia antolatu zuen... [+]
Egin gintuztenen eta geure borondatearen kontra eraiki nahi izan zigutenen oinarria berriro ere indar berritzen ari ote den nago.
Eskolako Kontseiluaren izenean honako baldintza hauek jartzen zitzaizkien, gerraostean, gure herrietara maistra lanera zetozenei, derrigorrean... [+]
Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]
Madrilgo Cuelgamurosen, Erorien Harana deituriko monumentuan arkeologoak egiten ari diren indusketetan etengabe ari dira jasaten eskuin muturreko jendeen presioa, hala adierazi du Pako Etxeberria auzitegi-medikuak. Egunotan, biktima errepublikarren senideek bisitatu ahal izan... [+]
1971n hainbat euskal abadek Zamorako espetxe hartatik ihes egiteko plana bertan behera geratu zen, poliziek tunela deskubritu ondoren. Nicanor Acosta abade-ohi komunistak Apaiz Kartzela dokumentaleko egileei elkarrizketa batean esan zien Santiago Carrillo izan zela salatzailea:... [+]
Hiru urteko lanaren emaitza jaso du Iruñeko Udalak sinatutako dekretuak. Auzotik sortutako ekimenari esker, zazpi kale eta hiru plaza izendatuko dituzte.
Fuerteventura (Kanariar Uharteak), 1954ko otsailaren 11. Tefiako Nekazaritza Kolonia abian jarri zuten uharteko aireportu abandonatuan, basamortuaren erdian. Nekazaritza kolonia eufemismoaren atzean, praktikan, kontzentrazio eremua izan zen Tefia, nagusiki LGBTI komunitateko... [+]