Frankismoaren kontrako erresistentzia sarea antolatu zuen Luis Alava buruzagi abertzalea omenduko dute
Maiatzaren 5ean egingo dute Luis Alava Sautu omentzeko ekitaldia, Gasteizen. Duela 75 urte fusilatu zuten, Madrilen, Francoren kontrako erresistentziako Araba Sareko antolatzaile zena.
Hego Euskal Herriko 50 bat lagunek parte hartu zuten faxismoaren aurkako erakunde klandestino horretan, presoei eta iheslariei laguntza ematen, eta Bigarren Mundu Gerran aliatuen aldeko espioitza lanak egiten. 1940an erori zen sarea, alemaniarrek Frantzia okupatu zutenean. Orduan, Eusko Jaurlaritzak Parisen zuen ordezkaritzara sartu ziren Alemaniako eta Espainiako poliziak, eta modu horretan eskuratu zuten sareari buruzko informazioa.
1890ean Gasteizen jaioa, ingeniari agronomoa eta kimikaria zen Alava Sautu. 1936an Francoren aldeko tropak matxinatu zirenean, Gasteizko EAJren Udal Batzarreko burua zen. Haren abizena zeraman sarea erori zenean atxilotu zuten Alava Sautu. 1943ko maiatzaren 6an exekutatu zuten Madrilen buruzagi abertzalea, eta sareko beste 19 kideri espetxe zigor luzeak ezarri zizkieten.
Goizeko hamarretan abiatuko dute omenaldia Senda ibilbidean, Zulueta Jauregiaren parean. Bertan plaka bat jarriko dute. Horrez gain, erakusketa eta dokumentala zabalduko dute, euskal presoekiko eta aliatuen aldeko sarea osatu zuten emakumeen lana gogoratuz. Izan ere, bereziki emakumezkoak izan ziren sarea osatu zutenak.
Frankismoaren biktimen senideak izango dira omenaldian. Arlo instituzionalari dagokionean, besteak beste, Iñigo Urkullu lehendakariak, Ramiro Gonzalez diputatu nagusiak eta Gorka Urtaran Gasteizko alkateak parte hartuko dute.
Albiste hau Arabako Aleak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.
Iruñea, 1939. Urte hasieran, hiriko zezen-plaza kontzentrazio-esparru modura erabili zuten frankistek. 3.000 gerra presorentzako edukiera izan zuen ofizialki; Nafarroan une horretan fronterik ez zegoenez, gerra presotzat baino errepresaliatu politikotzat jo behar dira han... [+]
Astelehenean abiatu zituzten lanak eta frankismo garaiko 20 biktima berriren gorpuak topatu dituzte honezkero. Asteburura arte luzatuko dute gorpuzkiak lurpetik ateratzeko hirugarren kanpaina.
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Ekitaldian 1969ko gertaera tragikoak gogoratzeaz gain, memoria historikoaren defendatzaileak ere omenduko dituzte.
Gasteiztarrarekin bederatzi dira ihesaldian parte hartu zuten identifikatutako pertsonak. Guztira, Nafarroako DNA Bankua sortu zenetik 43 pertsonaren datuak lortu dituzte.
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
German Rodriguez eta Joseba Barandiaran omendu, eta langile mugimenduaren alde egindako lana txalotu dute Iruñean. Palestinari ere elkartasuna adierazi diote, sanferminetan urteroko zitan Iruñean.
Migratzaile familia batek irekitako denda baten aurrean ikur frankistak jarri dituztela salatu du Zurekin Nafarroa ezker koalizioak. Fiskaltzari eraman dizkiote datuak, gorroto delitu bat egon daitekeelako pankarta horren atzean.
1939 eta 1941 bitartean Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraikitzera behartu zituzten frankismoaren 2.400 esklaboak omendu zituzten larunbatean, Igariko gainean. Errepresaliatu antifaxista haien memoriak gure bidea izan behar duela aldarrikatu zuten omenaldia antolatu zuen... [+]