Soledad Luque Delgadok, Argentinan irekita dagoen frankismoaren krimenen auzi jartzaileetako batek, frankismoan gertatutako ume lapurreten inguruko lehen deklarazio partikularra egingo du datorren astelehenean Argentinan, Maria Servini de Cubria epailearen aurrean.
Buenos Aireseko Maiatzaren Plazako Amen egoitzan eskainitako prentsaurrekoan eman zuen honen berri. Bera babesten ziren, Estela Carlotto Frankismoaren Aurkako Auzi Jartzaileen plataformaren burua dena eta Carlos Slepoy, espainiar diktaduraren biktimen abokatua dena.
Prentsaurrekoan argitu zutenez, Eliza katolikoak praktika honen berri zuen. “Hau demostratzen duen froga nagusia sor Maria Gomez Balbuena monjak egindako adierazpenak dira, esanez goikoek bazutela bere jardueren berri”.
Luque Delgado biktima bezala aurkeztuko da epaiketan, bere anaia bikiaren lapurretagatik. Gogor salatu du gobernu espainiarra, krimen frankista guztiak arazo pertsonal bakan bezala tratatzeko duen joeragatik. Bere esanetan, umeen lapurreta “diktaduraren kontrolpeko plan sistematiko bat” izan zela argi dago.
Testuinguru honetan Maiatzaren Plazako Amen ordezkariek, babes osoa azaldu diete plataformako kideei eta borroka luzea izango dela adierazi dute. Beraiek 16 urteko borroken ostean lortu zuten Argentinako Gobernuak diktadura garaiko ume lapurretak ikertzea.
Elizaren jarrera afera honetan
Apirilaren amaieran, Estela de Carlottok Francisco Aita Sainduarekin egoteko aukera eduki zuen eta bertan Vatikanoaren laguntza eskatu zion elizak artxibatuta dituen hainbat agiri argitaratzen lagun du dezan.
Maki gerrillari antifrankistek Euskal Herrian ez zuten presentzia bereziki nabarmena izan, baina batzuk pasatu ziren, baita erregimenaren errepresio bortitza pairatu ere. Guardia Zibilak hiru hil zituen Ibaetan 1947an eta bat Zubietan 1948an, ahaztuta badaude ere.
Bilbo, 1954. Hiriko Alfer eta Gaizkileen Auzitegia homosexualen aurka jazartzen hasi zen, erregimen frankistak izen bereko legea (Ley de Vagos y Maleantes, 1933) espresuki horretarako egokitu ondoren. Frankismoak homosexualen aurka egiten zuen lehenago ere, eta 1970ean legea... [+]
Deportazioaren Memoriarako Euskal Koordinakundeak aintzat hartu nahi ditu Hego Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, eta 1940tik 1945era Bigarren Mundu Gerra zela eta deportazioa pairatu zuten herritarrak. Anton Gandarias Lekuona izango da haren lehendakaria, 1945ean naziek... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
Plataformak ostegunerako Iruñeko udaletxe plazan elkarretaratzea deitu du 18:30erako, hiru alderdiek eraikinarekin izandako jarrera salatu eta eraistearen aldeko hautuan berresteko.
Hamarkada askotako eskaeraren ostean, Parisko Marceau etorbidearen 11. zenbakian dagoen jauregi historikoa EAJren esku geratu da azkenean. Jeltzaleentzat, balio monetariotik harago, balio sinboliko itzela du eraikin horrek, erbestearekin eta faxismoaren kontrako borrokarekin... [+]
Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.
Elkarte memorialisten ustetan, Rozalejoko Markesaren Jauregia, Nafarroako Memoriaren Institutua kokatuko litzatekeen tokia, "omenaldi, oroimen eta oroimenerako lokal bat" izan daiteke, eta Maravillas Lamberto izena eraman. Manifestariek adierazi dute ez dela nahikoa... [+]
Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.
Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]
Iruñea, 1939. Urte hasieran, hiriko zezen-plaza kontzentrazio-esparru modura erabili zuten frankistek. 3.000 gerra presorentzako edukiera izan zuen ofizialki; Nafarroan une horretan fronterik ez zegoenez, gerra presotzat baino errepresaliatu politikotzat jo behar dira han... [+]
Astelehenean abiatu zituzten lanak eta frankismo garaiko 20 biktima berriren gorpuak topatu dituzte honezkero. Asteburura arte luzatuko dute gorpuzkiak lurpetik ateratzeko hirugarren kanpaina.
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
