Ekintzaile talde batek Francoren burua itsatsi du Madrilgo Legionarioaren estatuaren fusilaren puntan
Ekintza sinbolikoaren bitartez memoria historikoaren gaia eztabaidara ekartzea helburu dute, kaleetan kolonialismoaren goraipamena egitearen arriskuaz ohartarazita. Legionarioaren eskultura azaroan aurkeztu zuen Madrilgo alkateak, Espainiako Armadaren Museoko fundazioak finantzatuta.
Ekintzaile talde batek Francisco Franco diktadorearen itxurako silikonazko burua itsatsi dio Madrilgo Legionarioaren eskulturari, fusilaren puntan. 2023ko urtarrilaren 1ean burutu dute ekintza, eta azaldu dute beren helburua kolonialismoaren eztabaida mahai gaineratzea dela, gaur egun dituen ondorioak saiheste aldera.
Legionarioaren estatuari esanahia aldatu nahi izan diote ekintzaileek, “ezer suntsitu gabe”: “Espainiako Legioa kolonialismoaren indarkeriaren egile izan zen, eta kaleetan hura goraipatzea iraina da”, adierazi dute ekintza amaitu berritan, El Salto-k jaso duenez. Franco jeneralak Legioa alde izan zuen 1936ko estatu kolpean, eta atzerrian ere sarraskiak burutu zituen.
Historiaren ezagutzarik eza
Francoren buruak “bizitza laburra” izango duela azaldu dute, ekintza materiala baino gehiago sinbolikoa izatea nahiago baitute, “eta hortaz, hilezkorra”. Espainian historiaren ezjakintasuna handia dela gaitzetsi dute ekintzaileek, eta aldarrikatu ezinbestekoa dela “historiaren alde guztiak” islatzea kaleetan. Francoren burua Eugenio Moreno eskultoreak egin du.
"Ezer suntsitu gabe" kolonialismoa eta oroimen historikoa eztabaidatzea helburu dute ekintzaileek
Kolonialismoaren ondorioak oraindik nabariak direla salatu dute: "Melillako mugan pairatutako indarkeria, migratzaileen aurkako erasoak eta diskriminazioa sufritzen jarraitzen dute ondorengoek".
Estatua azaroan ipini zuten Madrilgo Castellana kalean, Espainiako Defentsaren Estatu Nagusiaren kuarteletik gertu. Hiriko alkate José Luis Martínez-Almeidak aurkeztu zuen, Espainiako Legioaren sortzaile izan zen José Millán Astray goraipatuz. Hain justu, arrazakeriaren aurkako aktibistek urtarrilaren 1a aukeratu dute ekintzarako, Millán Astray hil zela 69 urte direlako: “Kolonialismoak hildako biktimen eguna izatea nahi dugu urteko lehena”, azaldu dute.
Astelehenean abiatu zituzten lanak eta frankismo garaiko 20 biktima berriren gorpuak topatu dituzte honezkero. Asteburura arte luzatuko dute gorpuzkiak lurpetik ateratzeko hirugarren kanpaina.
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Egun hartan Espainiako Poliziak bost langile hil zituen eta dozenaka zauritu. Orain, identifikatu gabeko beste zazpi zauritu aurkitu dituela iragarri du Martxoak 3 elkarteak. Oraindik, alabaina, ez dute lortu zauritutako beste 20 pertsona identifikatzea.
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]