Ekintzaile talde batek Francoren burua itsatsi du Madrilgo Legionarioaren estatuaren fusilaren puntan
Ekintza sinbolikoaren bitartez memoria historikoaren gaia eztabaidara ekartzea helburu dute, kaleetan kolonialismoaren goraipamena egitearen arriskuaz ohartarazita. Legionarioaren eskultura azaroan aurkeztu zuen Madrilgo alkateak, Espainiako Armadaren Museoko fundazioak finantzatuta.
Ekintzaile talde batek Francisco Franco diktadorearen itxurako silikonazko burua itsatsi dio Madrilgo Legionarioaren eskulturari, fusilaren puntan. 2023ko urtarrilaren 1ean burutu dute ekintza, eta azaldu dute beren helburua kolonialismoaren eztabaida mahai gaineratzea dela, gaur egun dituen ondorioak saiheste aldera.
Legionarioaren estatuari esanahia aldatu nahi izan diote ekintzaileek, “ezer suntsitu gabe”: “Espainiako Legioa kolonialismoaren indarkeriaren egile izan zen, eta kaleetan hura goraipatzea iraina da”, adierazi dute ekintza amaitu berritan, El Salto-k jaso duenez. Franco jeneralak Legioa alde izan zuen 1936ko estatu kolpean, eta atzerrian ere sarraskiak burutu zituen.
Historiaren ezagutzarik eza
Francoren buruak “bizitza laburra” izango duela azaldu dute, ekintza materiala baino gehiago sinbolikoa izatea nahiago baitute, “eta hortaz, hilezkorra”. Espainian historiaren ezjakintasuna handia dela gaitzetsi dute ekintzaileek, eta aldarrikatu ezinbestekoa dela “historiaren alde guztiak” islatzea kaleetan. Francoren burua Eugenio Moreno eskultoreak egin du.
"Ezer suntsitu gabe" kolonialismoa eta oroimen historikoa eztabaidatzea helburu dute ekintzaileek
Kolonialismoaren ondorioak oraindik nabariak direla salatu dute: "Melillako mugan pairatutako indarkeria, migratzaileen aurkako erasoak eta diskriminazioa sufritzen jarraitzen dute ondorengoek".
Estatua azaroan ipini zuten Madrilgo Castellana kalean, Espainiako Defentsaren Estatu Nagusiaren kuarteletik gertu. Hiriko alkate José Luis Martínez-Almeidak aurkeztu zuen, Espainiako Legioaren sortzaile izan zen José Millán Astray goraipatuz. Hain justu, arrazakeriaren aurkako aktibistek urtarrilaren 1a aukeratu dute ekintzarako, Millán Astray hil zela 69 urte direlako: “Kolonialismoak hildako biktimen eguna izatea nahi dugu urteko lehena”, azaldu dute.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]
Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea bermatzeko... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.
PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.
Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]
Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura... [+]
Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.