‘Foray 48B’ pinuentzat... eta guztiontzat
Foray 48B ari zen zabaltzen abioneta bat Irungo mendietan urriaren 11an, goi tentsioko kable bat jo eta doi-doi iritsi zenean Hondarribiko aireporturaino. Intsinis pinua Prozesionario (Thaumetopoea pityocampa) deitu harrak kutsatu duenez, hura sendatzeko asmoz Gipuzkoako mendiak eta bide batez haietako zein inguruetako baserri, sagasti, belaze, etxadi, erreka eta jendeak igurtzi dituzte Foray 48Bz.
Hemerotekan erreparatuz gero, duela lau hilabeteko kroniketako batzuek -Noticias de Gipuzkoako honek, esaterako- aipatu zuten Gipuzkoako Foru Aldundiaren Landa Garapen departamenduaren aginduz mendietan egindako fumigazioen kontra protesta egin zuela Eguzki ekologi taldeak. Eguzki kexu zen ordurako Gipuzkoan agintzen urte eta erdi zeramatzan Bilduko agintarien jokabideaz. Elgoibarko Okil Beltzak elkartekoek protesta egiteaz gain bideoz erakutsi zuten abioneta fumigatzen.
Hain txarra ote da hegazkinetatik Gipuzkoa gainean lurrindutako produktua? Wikipediak dio Foray 48B dela “intsektizida bat Valent BioSciences-ek ekoiztua usatzen dena basogintzan era berezituan ['selectively'] hiltzeko Lepidopteroen ordenako xomorroak (sits eta tximeletak) larba direnean. Bere osagai aktiboa da Bacillus thuringiensis var kurstaki (Btk)”.
Nekazaritza ekologikoan Bacillus thuringiensis onartuta dagoela dio Wikipediak: “Espezifikoak direnez, jotzen da pestizidok ingurumenarentzako ez direla kaltegarriak [‘environmentally friendly’ direla, alegia], eragin gutxi edo batere ez dutela gizakietan, bizi basatian, polinizatzaileetan eta gainerako intsektu onuragarrietan, eta Nekazaritza ekologikoan usatzen dira”. Hobea seguru lehen Gipuzkoa gainean lurruntzen zuten Dimilin hura baino.
Intsektizida eta kalterik gabea? Oximorona honela azaldu dute Andoaingo Eguzkikoek euskaraz: “Foray 48B Plagizidaren osagai aktiboa turigiensis Bacillusa da, nekazaritza ekologikoan erabiltzen den bakteria izan arren, tratamendu oso lokalizatuetan eta fruta arboletan erabiltzen da soilik. Plagizidaren arriskua fumigazio aereo masiboan dago, inongo diskriminaziorik gabe, iturburuak, errekak, haztegiak, flora eta fauna espezie basati ugariri eragiten diona: habitataren bioaniztasuna edo fumigatua izan den eremuari eragiten dio. Kanadan ekologisten, udalerrien, erlezainen eta nekazarien kexa handien ondoren, gobernuak gelditu egin ditu airetiko Foray 48B pestizida fumigatzeak, preziski gaur egun Foru aldundiak Gipuzkoan erabili nahi dituenak”.
Arazoaren iturria edozein herritarren begien bistan dago, Gipuzkoako (eta oro har pinuz betetako Hego Euskal Herriko) bazter orotan: intsinis pinuek agerian dauzkate harren habiak, izurritearen zorne-poltsa nabarmenak. Aspaldi nagusitu zen pinua parajeotan, baina aspalditik da jakina ere lehenago harragatik eta orain gainera beste gaixotasunengatik etorkizunik gabeko basoak direla. Hala eta guztiz ere, instituzioek segitu dute pinu horren landaketa eragotzi ordez sustatzen.
Ororen buru, lurjabe batzuek pinuak landatzen dituzte -beste batean aipatzeko utz dezagun eukaliptuen moda berria- jakinik Prozesionarioa edukiko dutela. Eta baso-jabeek errentagarritasuna eduki dezaten, baimentzen zaie kosteak externalizatzea: ekonomikoak, ekologikoak eta orain baita osasunezkoak ere. Zu zure pinuekin tematu eta Foray 48B denontzat. Azkenean Bilduk gobernatzen duen Aldundiaren atarian naturzaleak eta ekologistak pankartarekin azaltzera iritsi arte. Ez da hain erreza, antza, nekazaritza industrialak ezarritako errutinak erauztea, edo urte luzez antolatutako interes sare batzuk indargabetzea.
Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]
Arrasateko Udalak sare sozialetan jakinarazi duenez larunbat goizaldean kendu zuten ezezagunek gurutzea. Bizkaia eta Gipuzkoa arteko mugan zegoen kokaturik, 1.120 metroko garaieran. 1971. urtean jarri zen eta 250 kiloko pisua eta 10 metroko luzera zituen. Oraingoz ez da gurutzea... [+]
Araba eta Bizkaian ez bezala, Gipuzkoan txirrindulari gazteen lasterketak antolatzeko “etengabeko oztopoak” jartzen dizkietela adierazi du Santi Osoro Gipuzkoako Federazioko zuzendari ohiak. Urriaren 13an Donostian egin zuten manifestazioa auziari irtenbidea ematea... [+]
Joan den astean bete ziren 35 urte Son Gokuk euskaraz lehen aldiz egin zuenekoa. 1989ko urriaren 4an izan zen ETB1n Dragoi Bola ematen hasi zirela (1984an abiatu zen anime hau Japonian) eta hura gogoratzeko ekitaldia egingo da Donostian urriaren 20an, igandearekin, lehenbiziko... [+]
"Gerraren Oroimena" izeneko ibilbidea osa dezakezue noiznahi Usurbilgo erdigunean.
Urriaren 17tik 19ra Burujabetzak izeneko jardunaldiak antolatu dituzte Oiartzun Burujabek eta Udalbiltzak. Tokiko esperientzia eraldatzaileak ezagutzeaz gain, Gironako alkate Lluc Salellasek eta CUPeko parlamentari-ohi Mireia Vehík ere parte hartuko dute hitzaldi banatan.
Europar Batasunak abuztuan onartutako araudi baten arabera, 2030erako degradaturiko eremuen %20 lehengo egoerara itzularazi behar da. Hori dela-eta, hainbat eragilek Jaurlaritza, natura leheneratu orain dokumentua sortu dute, eta asteazken honetan aurkeztu dute publikoki... [+]
Irakaskuntzan eta ikerketa historikoan dihardu Eneko Tuduri Zubillagak (Erdialdea, 1990). Doktorea da Artearen Historian, eta Nafarroako eliza zahar batzuen horma margoetan oinarrituriko tesia idatzi zuen. Ancora elkartean ibili zen denbora batez, eta gertutik erreparatu dio... [+]
Euskal Herriko Trikitixa Elkartearen mende erdiko historia laburbiltzen duen liburua aurkeztuko dute larunbatean Azpeitian, Euskal Herriko Trikitixa Elkartea. 50 urte eta gehiago izenburupean, Laxaro Azkunek eta Haritz Garmendiak egina. 2022an egin zituen elkarteak urrezko... [+]
Donostiako Udalak iragan osteguneko udalbatzarrean iragarri zuen moduan, zaborren tasa % 26,5 igoko du, 2025eko urtarriletik aurrera, Hondakinen 7/2022 Legeak horretara behartzen duela argudiatuta. Eguzkik, ordea, salatu du legea kostuei begira aplikatzen duela soilik, eta... [+]
Ostegun arratsaldean hasiko dira baraualdiak, eta bost gune antolatu dituzte ekimenari lotuta: Bilbon, Altsasun, Donostian, Gasteizen eta Iruñean. Larunbat eguerdian, berriz, manifestazio handi bat egingo dute Bilbon, palestinar erresistentziarekin elkartasunez eta... [+]
Hondarribiko Alardearen harira herrian aurten bizi izan den tentsioa garbi islatu du Igor Enparan alkateak, hondarribiar guztiei bidali dien eskutitzean. "Gezurrez eta gorrotoz betetako kanpaina pairatu dut. Zurrumurruak eta gezurrak zabaldu dira herritar guztion arteko... [+]
Geroz eta zailagoa da Errenterian etxebizitza eskuratzea. Etxe gutxi daude, eta garesti, gainera. Horregatik abiatu zuen Udalak gune tentsionatu izateko prozesua, eskaera Eusko Jaurlaritzari luzatuta. Asteazkenean egingo dute ofizial izendapena. Horrek aukera emango du... [+]
Euskal Herriko azken 50 hamarkadetako historia soziopolitikoa eta kulturala ezagutzeko erreferente da Lazkaoko Beneditarren dokumentazio funtsa. Funtsak orotariko afixa eta pegatinez gain, euskal mugimendu politikoei edota euskal gaiei buruzko ehunka artxibo gordetzen ditu.