FoodTech edo elikagaien industria teknologikoak biderkatzen ari dira elikadura segurtasunaren izenean. Gainprodukzioan oinarritutako elikadura-sistema industrialaren parte izanik, onura ekonomikoa dute helburu, ez ordea elikadura-eskubidea, elikagai-xahuketa ere merkantilizatuta baitago.
Komunikabideetan oharkabean joan bada ere, uztailaren 12an, Europako Parlamentuak “Natura Leheneratzeko Legea” bozkatu eta ozta-ozta aurrera atera zuen. Balio beza ekosistemak berrezartzean oinarritutako lege hau, elikadura kapitalistaren atzaparrei oztopoak jartzeko. Lan handia dugu ingurumena kaltetzen duen elikadura sistema agroindustriala defendatzen duten politikari eta lobby handiei boterea kentzeko.
Gurean ere lobby hauek oso errotuta daude. Horren adibide, hirugarren urtez jarraian Food4Future biltzarra antolatu da BECen. “Food-Tech revolution” lelopean, planeta eta gizartearen salbatzaileak bailiran, nekazari txikiak eta lehen sektorea alde batera utzita. Donostian ere haragi sintetikorako fabrika jarriko da martxan. Food-Tech industriak diru-kutxa publikotik milioiak jasotzen dituen bitartean, Euskal Herriko lehen sektorea krisi larrian dago.
Food-Tech lobbiek, 2050erako munduaren elikadura eskasiari aurre egin nahi omen diote, ingurumena ere babestuz. Hala ere, munduko biztanleri osoa elikatzeko adina janari badago, arazoa ordea da ez dela ondo banatzen. Datuen arabera, azken hamarkadetan per capita elikagaien ekoizpena %12 handitu da urteko. Denbora berean, ordea, desnutrizio-mailak ez dira aldatu. Hots, gosea ez da elikagai eskasiaren ondorio, elikagai horiek ordaindu eta eskuratzeko ezintasunaren ondorio baizik, elikadura eskubidea ez baita oinarrizkoa. Eta gainprodukzio horretan, ekoitzitako elikagaien %30-50a xahutzen jarraituko dugu, elikadura merkantilizatua dagoen momentutik, xahuketa ere kapitalismoak behar duen fase bat delako.
EAT-Lancet komisioak gizakiaren eta ingurumenaren osasunarentzat landarea oinarri duten dietak aholkatu zituen. Aditu hauen arabera haragi gorriaren kontsumo globala %50 baino gehiago murriztu behar da, bereziki herri aberatsetan. Hortxe, beste faktore bat sartzen zaigu. Haragi gutxiago jan eta ekologikoan ekoiztutakoa izatea. Abeltzaintza estentsiboak hainbat zerbitzu ekosistemiko eskaintzen ditu, beste ereduek bermatzen ez dutena (laborategiako okela barne): habitata mantentzea, karbonoa bahitzea, biodibertsitatea kontserbatzea, eta abar. Ekoizpen eredu honetan, gainera, ekonomia fluxuak tokiko ekonomietan integratzen dira.
Finean, elikadura segurtasuna eta eskubidea bermatzeko, biztanleriaren hazkundeari eta klima-aldaketari aurre egiteko eta, gizarte-haustura eta ingurumen-kolapsoa saihesteko; agroekologia eta elikadura-sistema lurralderatuak dira beharrezko gakoak.
Honetan dabiltza azken 30 urteetan Biolurreko kideak. Zorionak egindako eta egiten zabiltzaten bideagatik!
Hotza gogor ari du. Ez denean, baina aurtengo neguan lurralde batzuk ederki jotzen ari du. Eta intsektuek nola irauten dute, udaberriarekin indarrean berragertzeko? Kaleko galdera izan dut bart. Hortik intsektuen adimendu eta buruargitasunera koxka ttikia dago. Berritu ditugu... [+]
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Trebea, burutsua eta iheskorra; olagarro arruntak, izenak hala adierazten ez badu ere, aparteko trebetasunak ditu. Itsas molusku zefalopodo haragijale honek txundituta gauzka, bere ezaugarri eta ahalmen bitxiekin. Ornogabe guztien artean adimentsuena da, besteak beste.
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Mingrana urrutitik ekarritako fruitua da. Punisagarra da mingrana edo alesagarra edo alegorria edo milagrana edo xokorra edo granada: Punica granatum. Punica izena latinetik dator, eta “punicum malum” izenaren laburdura da, eta punicum horrek Poenus edo Phoinikes du... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Azken glaziazioan Euskal Herriko lurraldea zapaltzen zuten mamutek, leizeetako hartzek, bisonteek eta baita hienek ere. Elur iraunkorrera eta hotzera egindako animalia horiek desagertu egin ziren baldintza glaziarrekin batera. Baina dinosauroen desagerpenaren garaian ugaztun... [+]
Belako, Chill Mafia, Eñaut Elorrieta, Fermin Muguruza, Ibil Bedi, J Martina, ØDEI, Olaia Inziarte, Nøgen eta Tatxers daude sinatzaileen artean. 237 musikariren zerrenda argitaratu dute.
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Agur negu. Negu betea da eta badoa. Mimosak (Acacia dealbata) eta magnoliak (Magnolia soulangeana eta Magnolia stellata) loratu dira, ongi etorri beraz loraldi nagusiei. Baina kontuz hotzarekin. Dagoeneko egun-argia ordubete pasatxo luzatu bada ere, zehar begiratuz bada ere... [+]
Gurean hain ezaguna den hegazti hau ustelzale porrokatua da, eta honek ez dio fama onik ekarri. Batzuek arrano, buitre, futre, hatxarrano edo mirusai deitzen diote; izen ofiziala sai arrea (Gyps fulvus) da.
Artiletan sustraitzeak ematen duen bakeak salbatzen nau maiz, kanpoko zein barruko ekaitzetatik. Artilea baino bakegile eraginkorragorik ez dut aurkitu inguruan. Bere indarra areagotzen da odola, karena eta oritza tartean badaude; artilearekin batera haiek ere ehundu baitute... [+]
Otsailean, neguaren erdigunean gauden honetan, lehentasuna gorputza ondo ureztatua edukitzea da. Intxaurrondoa egiten ari den bezala: sustraiak neguan biltegi gisa erabiltzen ditu, sustrai motz eta lodiak behar ditu, ura eta lurreko mantenugaiak biltzeko.
Txerri-hiltze sasoia da negua. Hotzak beroarena errazago kenduko dio. Guri ere txerriez hitz egiten dugunean beroarena behinik kenduko baligute!
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]