Fito Jiménez ingurumen aditu eta aktibista nafarra hil da
Joan den abuztuaren 21ean hil zen Fito Jiménez cintruenigoarra (Nafarroa) Arbaiungo arroilean egun pasa ari zela, bihotzekoak jota. 23 goizean ehortziko dute Iruñeko hilerrian. 71 urte zituen eta ezaguna zen, besteak beste, ingurumen gaietan aditu zelako, bereziki uraren alorrean, eta Nafarroako hainbat herri mugimendutan jardun zuelako.
Jiménez cintruenigoarra zen jaiotzez, baina Iruñean bizi zen aspaldi. Bartzelonan ikasketak egin ondoren –ingeniari kimikoa zen–, Erdialdeko Amerikara joan zen hamar urtez 80ko hamarkadaren amaieran, Espainiako Agentziak bidalita Nikaraguako sandinisten ingurumen gaietako aholkulari gisa. Sandinistek gobernua galdu zutenean, Guatemalara jo zuen. El Salvadorren eta Mexikoko Chiapasen ere aritu zen, azken honetan Rigoberta Menchu aktibista ezagunarekin elkarlanean.
Haren bikote Pili Yoldi kazetari nafarrarekin aritu zen Ameriketan eta handik Iruñera itzultzean, Nafarroako Ingurumen Arloko Baliabide Zentroa enpresa publikoan hasi zen lanean eta han jardun zuen 2016an erretiroa hartu arte. Nafarroako hainbat eskualdetan ibaien alde eta uraren inguruan lanean ari diren kolektiboek osatzen duten Urbizi sarean parte hartu zuen, taldeari ekarpen handia eginez. Uraren kudeaketari lotuta, azken hamarkadetan Nafarroan izan diren proiektu handien aurka borrokatu zuen, esate baterako, Itoizko eta Esako urtegiak edota Nafarroako Ubidea.
2017an Reyes Ilintxetak egindako elkarrizketan sakon hitz egin zuen kontu hauen inguruan ARGIAn, argi utziz ura urtegietan bilduz gero, haren kontrola galtzen dela: “Ura ez da alferrik galtzen ibaian uzteagatik. Ura Mediterraneoraino iritsiko ez balitz, adibidez, hango hondartza guztiak desagertuko lirateke eta arrainak berdin. Ura ez da gurea, ibaiarena baizik, ekosistemarena. Guk ibaiaren funtzionamendu egokia ziurtatu behar dugu. Hori da etorkizunerako berme bakarra”.
Funtsean, gobernuek bultzatu eta egin dituzten proiektu desarrollista handien aurkako ikuspegia azaldu zuen elkarrizketa horretan: “Edozein megaproiektu aurkeztean beti argudio berdinak erabiltzen dituzte, berdin AHT, autobideak, urtegiak edo aireportuak izan. Itoitzen 8.000 lanpostu sortu, bi edo hiru mila nekazari finkatu, Agoitz eta Artzibarrera turismoa erakarri, industria garatu eta gainera ur emari ekologikoa ziurtatuko zela esan zuten, beste gauza askoren artean. Neurriz kanpoko zenbakiak erakusten dituzte beti, eta gero errealitatea horren erdiaren erdia dela ikusten da”.
2016an Itoizko Urtegiaren eta Nafarroako Ubidearen bilakaera aztertzen zituen LARRUN argitaratu genuen –Nafarroan barrena hondoratzen ari den ubidearen arrastoan– eta, Iruñeko Txantrea auzoko etxean, Jiménezek pazientzia handiz azaldu zion ARGIAri uraren bihurguneetan ez galtzeko oinarrizko klabeak non ziren. Itoizko eta Esako urtegien handitzearen aurka eginiko lanagatik Coagret ingurumen saria eman zioten 2014an.
Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).
Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.
Larunbatean Irala auzoko koarteleko ekintzarekin, #BotaKuartelak koartela eta armada guztiak desagertzea eskatu du. Gune horiek “benetako mehatxuetatik” babestuko dituen auzorako proiektuetara bideratzeko proposatu dute beste behin ere, hala nola desberdintasunetik,... [+]
Tesia amaituta, pozik dago Lore Lujanbio. Militantziarako denbora gehiago du, besteak beste. Mugimendu transfeministaren erronkez galdetuta, hauek identifikatzen ditu: neoliberalismoak mugimenduaz egin duen apropiazioari heltzea, faxismoaren eta erreakzio heteropatriarkalen... [+]
Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Askotariko edoskitze ereduak ikusarazten ditu Todas las lactancias (Txalaparta) liburuak. Erakundeek bularra ematea gomendatzen dute, baina ez dituzte nahikoa baliabide eskaintzen eskubide hori bermatzeko. Ondorioz, edoskitzea nahi dutenek zein biberoia ematea erabakitzen... [+]
Fernanda Callejasek, Tatiana Romerok, Leo Bueriberik eta Vanessa Uyiguosak parte hartu dute Pikara Magazinek antolatutako "Emakume migratuen lana eta egoera ekonomikoa" eztabaida-mahaian.
Gaur, behin betiko bozkatuko da okupazioaren aurkako lege-aldaketa kongresuan. Atzo, Eusko Jaurlaritzaren aurrean elkarretaratzea egin dute hainbat gaztetxeetako kideek; aldarrikatu dute "okupazioaren aurkako kriminalizazio oro gelditzea, eta okupazioaren aurkako neurri... [+]
Eraikin osoan zehar egin dituzte margoketa faxistak. Erasoa salatzeko, protesta bat antolatu dute larunbaterako.
Gasteizko Auzitegiko laugarren aretoak ebatzi du Gasteizko isunak bertan behera uztea, eta Bilboko isun batzuk 2.500 eurotik 1.800era murriztea, "gehiegikeria" egon zela argudiatuta. Ernairen arabera, Segurtasun Sailak "arbitrariotasunez" eta... [+]
Israel entitate sionista Palestinan egiten ari den "genozidio eta sarraski terrorista" salatzeko Lekeitioko hainbat eragilek txandakako hamar orduko elkarretaratzea egingo dute abenduaren 28an.
Isunak baliogabetzeko helegitea jarri zuten Ernaiko gazteek eta arrazoi eman die epaileak. Naiz-ek eman du epaiaren berri eta ostegun honetan 10:30ean eginen du prentsaurrekoa Ernaik, zehaztapen guztiak plazaratzeko.
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Hiru hilabetez iraun du Mazango auziak, Gisèle Pelicotek irekitakoa, zeineten ikertu duten urte luzez senarrak somniferoz drogatu eta berak zein beste dozenaka gizonek 200 bat aldiz bortxatu izana. 51 gizon epaitu dituzte, eta senar ohi Dominique Pelicotentzat 20 urteko... [+]