Fito Jiménez ingurumen aditu eta aktibista nafarra hil da
Joan den abuztuaren 21ean hil zen Fito Jiménez cintruenigoarra (Nafarroa) Arbaiungo arroilean egun pasa ari zela, bihotzekoak jota. 23 goizean ehortziko dute Iruñeko hilerrian. 71 urte zituen eta ezaguna zen, besteak beste, ingurumen gaietan aditu zelako, bereziki uraren alorrean, eta Nafarroako hainbat herri mugimendutan jardun zuelako.
Jiménez cintruenigoarra zen jaiotzez, baina Iruñean bizi zen aspaldi. Bartzelonan ikasketak egin ondoren –ingeniari kimikoa zen–, Erdialdeko Amerikara joan zen hamar urtez 80ko hamarkadaren amaieran, Espainiako Agentziak bidalita Nikaraguako sandinisten ingurumen gaietako aholkulari gisa. Sandinistek gobernua galdu zutenean, Guatemalara jo zuen. El Salvadorren eta Mexikoko Chiapasen ere aritu zen, azken honetan Rigoberta Menchu aktibista ezagunarekin elkarlanean.
Haren bikote Pili Yoldi kazetari nafarrarekin aritu zen Ameriketan eta handik Iruñera itzultzean, Nafarroako Ingurumen Arloko Baliabide Zentroa enpresa publikoan hasi zen lanean eta han jardun zuen 2016an erretiroa hartu arte. Nafarroako hainbat eskualdetan ibaien alde eta uraren inguruan lanean ari diren kolektiboek osatzen duten Urbizi sarean parte hartu zuen, taldeari ekarpen handia eginez. Uraren kudeaketari lotuta, azken hamarkadetan Nafarroan izan diren proiektu handien aurka borrokatu zuen, esate baterako, Itoizko eta Esako urtegiak edota Nafarroako Ubidea.
2017an Reyes Ilintxetak egindako elkarrizketan sakon hitz egin zuen kontu hauen inguruan ARGIAn, argi utziz ura urtegietan bilduz gero, haren kontrola galtzen dela: “Ura ez da alferrik galtzen ibaian uzteagatik. Ura Mediterraneoraino iritsiko ez balitz, adibidez, hango hondartza guztiak desagertuko lirateke eta arrainak berdin. Ura ez da gurea, ibaiarena baizik, ekosistemarena. Guk ibaiaren funtzionamendu egokia ziurtatu behar dugu. Hori da etorkizunerako berme bakarra”.
Funtsean, gobernuek bultzatu eta egin dituzten proiektu desarrollista handien aurkako ikuspegia azaldu zuen elkarrizketa horretan: “Edozein megaproiektu aurkeztean beti argudio berdinak erabiltzen dituzte, berdin AHT, autobideak, urtegiak edo aireportuak izan. Itoitzen 8.000 lanpostu sortu, bi edo hiru mila nekazari finkatu, Agoitz eta Artzibarrera turismoa erakarri, industria garatu eta gainera ur emari ekologikoa ziurtatuko zela esan zuten, beste gauza askoren artean. Neurriz kanpoko zenbakiak erakusten dituzte beti, eta gero errealitatea horren erdiaren erdia dela ikusten da”.
2016an Itoizko Urtegiaren eta Nafarroako Ubidearen bilakaera aztertzen zituen LARRUN argitaratu genuen –Nafarroan barrena hondoratzen ari den ubidearen arrastoan– eta, Iruñeko Txantrea auzoko etxean, Jiménezek pazientzia handiz azaldu zion ARGIAri uraren bihurguneetan ez galtzeko oinarrizko klabeak non ziren. Itoizko eta Esako urtegien handitzearen aurka eginiko lanagatik Coagret ingurumen saria eman zioten 2014an.
Herrialde berri batera moldatzeak dakarren astindu identitarioaz gain, migrazio-bidaietan eta berton aurre egin behar dieten indarkeriek oztopatzen dituzte etorkinen bizipenak. Psikoterapia da ondoeza sendatzeko bide bat, baina ez bakarra.
Dutxa Etxea zena 2013an itxi zuten Javier Marotoren alkatetza garaian, “integrazio arazo bat” zela argudiatuta. Uztailaren 22an auzoko zenbait eragile eta bizilagun Alde Zaharreko lokalean sartu ziren Herri Labanderia izeneko garbitegia martxan jartzeko. Udaltzaingoa... [+]
Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseilutik herritarrak animatu dituzte azoketan erostera eta ekoizleak gertutik ezagutzera. Uztailaren 29an Zigoitian izango dira, eta abuztuaren 23an, Zarautzen. Urriaren 27an amaituko dute udako denboraldia, Villabonan.
Ekida Arte Ekimen Sozialistak arte eskola antolatu du Donostian, asteazkenean hasi eta larunbatera bitartean. Paraleloki, lau egunez, bi formakuntza saio egingo dira: muralismoari eta arte bisualei buruzkoa bata; eta antzerkiari eta arte eszenikoei loturikoa bestea. Sarbidea... [+]
Genero eskubideen urraketaren inguruan mintzatu gara Silvina Molina kazetariarekin. Télameko (Argentinako albiste agentzia publikoa) Generoen eta Aniztasunen ataleko editorea zen Molina, Javier Mileiren gobernuak martxoan agentzia itxi zuen arte. Kazetaritza, inklusioa... [+]
Sektoreko beharrak hainbat eragilerekin identifikatu ostean, lurrak ezagutu eta martxan jartzeko aitzakia tarteko erronka zehatz bati ekin zion Amillubik: baratzezainentzat porru landare ekologikoa bertan ekoiztea. Igandean hogei lagun baino gehiago bildu ziren, Amillubiko talde... [+]
Utopia ardatz, bertso-paper lehiaketa antolatu du Gasteizko Eva Forest Liburutopia kafe-liburu dendak, eta literatur lehiaketa Sukar Horia kolektibo ekologistak. Bestelako etorkizunak irudikatzeko ahala ezinbestekoa da eraldaketa gaurdanik borrokatzeko.
Uztailaren 19an, 8:00etan zegoen gaztetxea husteko agindua emanda. Momentuz, lortu dute desalojoa atzera botatzea. Zestoako Gazte Asanbladak Bilboko Aresti Zentro Sozialistaren desaloa jasan zutenei elkartasun osoa adierazi die.
«Gatazkaren konponbidean baliagarria izango delakoan» EH Bilduko Lantalde Feministak egindako hausnarketa plazaratu du Arma Plazan. Igor Enparan alkateari «Jaizkibel konpainiak bakarrik betetzen duen legea betearazten hasteko, eta Alarde bakarra, guztiona eta... [+]
Jipoia uztailaren 11ko gauean izan zen Euskaldunen plazan, eta biktima gauean bertan ospitaleratu zuten Euskal Kostaldeko Ospitalean, Baionako prokuradore Jerome Bourrierrek informatu duenez. Atxilotutako gizona behin-behineko espetxealdian dago, Baionako fiskaltzak eskatuta,... [+]
Baionako festetan errepikaturiko eraso sexistei dagokienez Herriko Etxeak politika eta erantzun eskasak bideratu izana salatu du Ipar Euskal Herriko mugimendu feministak. Herriko kontseiluaren batzarrera sartzen saiatu dira 30 bat lagun, baina ateak hetsirik kausitu dituzte.
L5 lineak Euskotrenen ibilbidea aldatuko du, eta geltoki batzuk eraitsiko dituzte, tartean Usansolokoa. Trenaren ibilbidea lurperatuko dute eta beste geltoki batzuk gehituko dituzte. 2022an, Eusko Jaurlaritzak linea horren jatorrizko proiektua aldatu zuen Usansoloko geltokia... [+]
Kirol ugari egin ditu Mercedes Ortega Barrenak (Bilbo, 1967); hala nola atletismoa, paddel surfa eta orain arrauna. Hondarribiko HS2 Surf Center eskolako Dragon Boat taldeko kidea da. Batik bat minbizia duten edo izan duten emakumez osaturiko taldea da. Barrenak nabarmendu du... [+]
Euskal Herria Bizirik eta Askapena brigada bat antolatzeko elkartu dira. Europan lurraldearen defentsan dauden bi borroka bisitatuko dituzte: Lurraren Altxamenduaren borroka Frantziako Estatuan, eta NO TAV mugimendua Italian.