“Feminismoak barne har dezala euskararen alfabetizazioa”

  • Jatorri Askotariko Emakumeen Taldeko dinamizatzaile da Ana Murcia, El Salvadorrekoa jaiotzez, eta bidelagun dituen emakume migranteen ahots askotan.


2020ko abenduaren 04an - 13:32
Argazkia: Oarsoaldeko Hitza
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Zein erronka gehitzen dizkio migrante izateak emakume izateak berez dakartzanei?

Erronka asko: hasteko, etxebizitza normal bat edukitzeko ezintasuna, atzerritarren legea arrazista, kolonialista eta matxista baita. Planetaren hegoaldetik migratzen dugun emakumeok hainbat eta hainbat betekizun bildu behar ditugu, bete ezin ditugunak, eta ilegalki bizi behar dugu hemen, hortaz, baztertuta aukera eta eskubidez.

Behartuta ikusten dugu gure burua ia esklusiboki etxeko lanetara eta zaintzara. Neskametzan sartzen gara, tituluak homologatu ezinagatik, atzerritarren lan legegatik. Gainera, hizkuntzaren zailtasuna baldin baduzu, hori gehitzen zaio marjinalizazioaren arazoari.

Emakumeen elkarren babeserako espazioak antolatu izan dituzu; zer lantzen da bertan?

Esan genezake hainbat helburu dituela. Batetik, banakako ahalduntze feminista nahiz taldekoa erraztea ez mistoak diren espazioetan, hau da, emakume migranteei soilik zuzendutakoak, hain zuzen, horiek bizi behar duten arrazakeria, klasismoa, kolonialismoa… lantzeko eta transformatzeko.

Eta behin horiek finkatuta, hasteko jendeaz eta euskal lurrek oparitzen digutenaz gozatzen.

Bigarren, euskaldun eta migranteen arteko elkarrizketa sor dadin, aliantzen bidez, konfiantzari esker, lurralde berdinean pairatutako arazoei elkarrekin aurre egiteko eta, aldi berean, bakoitzak bere etxetik ere.

Hirugarren, aipatutako lanak finkatu eta sostengatuak izan daitezen bertan dauden protagonistengatik, epe luzerako prozesu baten barne, lurraldean eraginez, elkar saretuz, jaulkiz.

Nola egiten dute bat espazio horietan euskarak eta beste hizkuntzek?

Espazioak gaztelaniaz dira, baina esfortzua egiten dugu euskarazko hitzak barne hartzeko, guk horiek ikasi eta hizkuntzari beldurra galtzen hasteko. Testuinguru historikoa ulertzeko, maitatzen ikasteko euskal historia eta kulturaren bitartez.

 

 

 

 

 

 

2009an nabarmendu zenituen emakume migranteek euskal talde feministei batzeko zenituzten zailtasunak.

Bai, orduan planteatzen zen ea euskal feminismoa, eta euskal kultura, orobat, harrera gizarte bat ote zen. Bere kostua izan zuen hori esan izanak, baina errealitate bat seinalatzen besterik ez nintzen ari. Aurrera egin dugu ordutik, baina lan handia dago egiteke, bi aldeetatik.

Uste dut euskara ikastea ez dela soilik kontu feminista, instituzioek erantzukizun handia dute, lehenik eta behin, euskara guztion eskuetara dagoen ondasuna izan dadin, eta hortaz, doako zerbitzu publikoa ahalbidetzeko, pribilegio sistemarekin hautsi eta hizkuntza ikasteko.

Ez da oraindik erraza migranteek euskal kolektibo feministetan parte hartzea, baina hainbat estrategia ari dira martxan jartzen, haien artean, itzulpena kasu puntualetan, zeina oxala zabaldua izango den. Badira migrante eta euskaldunen arteko elkarrizketa feministak non honi forma emateko lan berezia egiten ari diren.

Aipatu izan dituzu ‘harrera feminismoak’. Zer esan nahi du termino horrek?

Pentsatzeko eta baldintzak sortzeko gaitasuna da, elkarrizketa eta topaketa feminista gerta dadin. Kidearen oinetakoak jarri eta haratago joatea, bestearen logikarekin apurtzea.

Bi ertzetan egongo dira aldeko apustua egingo dutenak eta kontra egingo digutenak, baina garrantzizkoena da propio ditugun espazioetan elkarrekin malgu izan gaitezela, dinamikoak, eskuzabalak eta maitetsuak.

Nola aberasten du kulturaniztasunak Euskal Herriko feminismoa ?

Aitortu beharra dago batak bestea hartzen duela barne, bata bestea dela. Mundu ikuskeraren alorretik aberats dezake, kolonialismoen aurkako borroka, herri eta kultura bakoitzaren ahizpatasunen historiak, kulturen arteko hartu-emana, hegoaldeko borroka feministak, herri eta kultura bakoitzean izandakoak.

Esan genezake zuen iragana garela, hegoaldean pairatzen ditugun krisi odoltsuengatik, baina aldi berean etorkizuna gara, doktrina testuinguru horretan ari baikara egun borrokan.

Zer dago egiteke?

Esan bezala, Euskal Herriko feminismoak barne har dezan euskararen alfabetizazioa bere borroka agendan, eta horren ikaskuntza publikoa eta doakoa izan dadin; baita programa bereziak martxan jartzea hori indartzeko.

Baita euskararen historiari ahotsa ematea ere, euskal kulturaren berri ematea, herri bakoitzarena eta kide ditugun emakume migrante horiena; erakutsi beharra dago, abestuz, dantzatuz, partekatuz.

Zergatik da garrantzizkoa orotariko jatorrietako emakumeen artean aliantzak sortzea?

Soilik sororitateak eta elkartasunak, ahizpatasun kritikoak lagundu ahal digulako defendatu eta aurrera egiteko. Kuestionatzea oso ona da, momentua da protagonista bezala bizi gaitezen baldintza berdintasunetik.

Bestetik, aitortzea feminista arrazializatuen buruzagitza. Hegoaldean ere bada arrazakeria sozial eta instituzionala, eta baita kreoleen eta mestizoen pribilegioak, beltz eta indigenen aurrean.

Barneratutako arrazakeria dago munduan, beltz edo indigena izateak ez du esan nahi arrazista ez naizenik, eta ezinbestean egin behar dugu denok lanketa hori, errespetu eta konfiantzatik abiatuz.


Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Ane Ablanedo Larrion
#3
Arkaitz Zarraga Azumendi
#4
Haizea Isasa
Azoka
Kanal honetatik interesatuko zaizu: Feminismoa
Superwoman

MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]


Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


2025-03-06 | Haizea Isasa
Kasu, ez gitxu lo!

“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.

Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]


Feminismo antimilitarista: ezinbesteko borroka Martxoaren 8an eta beti

Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]


Feminista sindikalista ala sindikalista feminista

Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.


Bilgune Feministak Iratxe Sorzabal babestu du
“Indarkeria matxistaren beste adierazpen bat da tortura, urtez luzez estatuek babestua”

Euskal Herriko Bilgune Feministak deituta elkarretaratzea egin dute Hernanin Iratxe Sorzabali elkartasuna adierazi eta "babes osoa" emateko. Inkomunikatuta egon zen uneak berriz ere epailearen aurrean kontatu behar izatea, "bizi izandakoak utzitako ondorioen... [+]


Emakume bat lehen aldiz Lantzeko inauterietako Ziripot pertsonaia izan da

Lantzeko inauteri txikien kalejira ikusle guztien begietara urtero modukoa izan zen. Txatxoak, Zaldiko, Ziripot eta Miel Otxin herriko ostatuko ganbaratik jaitsi eta herritik barna bira egin zuten txistularien laguntzarekin. Askok, ordea, ez zekiten une historiko bat bizitzen... [+]


2025-03-05 | Leire Artola Arin
Zaintza eskubidea aldarrikatuko dute sindikatuek ostegunean

Martxoaren 6an 11:00etan Bilbon eta Iruñean mobilizazioak egingo dituzte sindikatuek, patronalak eta Eusko Jaurlaritza zein Nafarroako Gobernua interpelatzeko, zaintza eskubide kolektiboari dagokionez.


2025-02-26 | Elixabet Etchandy
Martxoaren 8ko, emazte langileak lehen lerrora!

Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]


2025-02-26 | Leire Artola Arin
Martxoak 8
Faxismoa borrokatzeko feminismotik indarrak batzeko deia

Martxoak 8a heltzear da beste urtebetez, eta nahiz eta zenbaitek erabiltzen duten urtean behin beren irudia morez margotzeko soilik, feministek kaleak aldarriz betetzeko baliatzen dute egun seinalatu hau. 2020an, duela bost urte, milaka emakumek elkarrekin oihukatu zuten euren... [+]


2025-02-26 | Leire Artola Arin
Irene Ruiz, Itaiako kidea
“Instituzioak beraiek ere badira oldarraldi matxistaren erantzule”

Martxoak 8aren izaera iraultzailea berreskuratzeko deia egin du Itaia emakumeen antolakunde sozialistak. Irene Ruiz Itaiako kideak azaldu digunez, “oldarraldi erreakzionarioaren eta matxismoaren aurrean proposamen iraultzailea hauspotu eta kontzientzia sozialista... [+]


Gorputz hotsak
“Garrantzitsua da Down sindromedunok oholtzan ikustea”

Gazteagotan baino lotsa handiagoa dauka, baina horrek ez dio saltsa askotan ibiltzeko gogoa kentzen Leire Zabalza Santestebani (Iruñea, 1990). Beste gauza askoren artean,  Motxila 21 musika taldeko kidea da. Nabarmendu du musika gauza asko aldarrikatzeko bide izan... [+]


Haur miopeen gorakada handia, kezka iturri: “Kanpoan jolastea oso inportantea da”

Miopia gero eta gehiago eta gero eta lehenago ari da garatzen, eta horren arriskua da dioptriak gehitzen joatea eta helduaroan begiari lotutako hainbat gaitz izateko aukerak dezente handitzea. “Eguzki-argia jasotzea inportantea da, eta denbora asko ez igarotzea oso gertu... [+]


M8an faxismoaren kontra eta aliantza feministen alde egingo du Euskal Herriko Mugimendu Feministak

Martxoaren 8an kalera ateratzera deitu ditu herritarrak mugimendu feministak, "desberdinkeriek bere horretan" dirautelako. Zapalkuntza mekanismo berriak agertu direla salatu dute, eta feminismoa "ezkerreko borroken erdigunera" eramateko beharra aldarrikatu.


Gorputz hotsak
“Mina albo batera utzi nahi dugu, kapitalismoarentzat ez delako errentagarria”

Istorioetan murgildu eta munduak eraikitzea gustuko du Iosune de Goñi García argazkilari, idazle eta itzultzaileak (Burlata, Nafarroa, 1993). Zaurietatik, gorputzetik eta minetik sortzen du askotan. Desgaitua eta gaixo kronikoa da, eta artea erabiltzen du... [+]


Eguneraketa berriak daude