Familia, herriaren mintegia
José Mujica Uruguaiko lehendakari ohiak esana da honako esaldi hau: “Bizitzeko askatasuna behar da, eta aske izateko denbora behar da”. Hainbeste aintzatesten dugun denbora; hainbatetan denbora libre izenez aipatzen duguna. Baina, pentsatzen hasiz gero, gure denbora librean benetan aske gara? Tarte horiei ezarri dizkiegun izenaren jabe dira?
Jakina da egun guraso askok seme-alabekin pasa nahi dugun denbora lehenesten dugula: egunerokoan ordutegia moldatzen ahalegintzen gara, eskolaz kanpokoetara laguntzen saiatzen gara, ahal izanez gero eskolara joaten laguntzen diegu eta irteten direnean bertan egotea nahi izaten dugu… Itxuraz, orokorrean ume eta gazteak gurasoekin denbora gehiago egoten direla esango nuke. Esan gabe doa, heziketan seme-alabekin ematen dugun denbora funtsezkoa dela; ezinbestekoa dela umeekin egunerokotasuna bizitzea eta eredu izatea, haien bizia egoki zurkaiztu nahi izanez gero. Nik uste argi dugula gure seme-alabei eskaintzen diegun denbora ezinbestekoa dela. Aurrerapauso bat egin dugula esango nuke azken hamarkadetan. Hala ere, besterik da eskaintzen diegun denbora horren kalitatea. Bizi-maila hobetu da, ziur aski, baina, ez haatik bizi-kalitatea. Egun, badirudi eguneroko jarduera guztiak korrika eta presaka egin beharra dagoela, zenbat eta jarduera gehiago egin hobe dela. Abiadura bizian bizi gara. Esango nuke, umeak beraiek, goizean goiz jaikitzen direnetik ohera joan arte ere hala bizi direla; jasotzen duten eredua ez dela orain urte batzuk baino askoz hobea.
Ez ote digute ditxosozko gailuek kalitatezko denbora kentzen? Geure seme-alabekin egoteko dugun denbora hori ez ote zaigu murrizten, konturatu ere egin gabe?
Aipaturikoa gutxi ez, eta egungo teknologia berriekiko atxikimendua gehitu behar zaio. Duela aste batzuk, lagun batek kontatu zidan etxetik telebista kentzea erabaki zuela, alabekin pasatzen zuen denbora benetan baliatzeko asmoz. Aste batzuen ondoren, erabakia ezin hobea izan zela esan zidan, umeak behin ohiturik, elkarrekin pasatzen zuten denbora askoz hobeto aprobetxatzen zutela. Horrek zer hausnartua eman zidan: dugun denboratik, zenbat eskaintzen diegu hainbeste gustatzen zaizkigun aparatu eta gailuei? Zenbat haurrei? Ez ote digute ditxosozko gailuek kalitatezko denbora kentzen? Geure seme-alabekin egoteko dugun denbora hori ez ote zaigu murrizten, konturatu ere egin gabe?
Gogora datorkit, bestalde, nire aitona-amonen etxera bazkaltzera joan ohi nintzenean, nola esertzen nintzen haien alboan, telebistarik gabe, mugikorrik gabe, elkarrekin hitz egite soilak eskaintzen zizkidan uneez. Gogora datorkit, otorduaz konpainia hobe ezin hartan nola gozatzen nuen, aitona-amonaren istorio, pasadizo eta aholkuei adi. Haiek, itxuraz, aitonak bederen, denbora gutxiago zuten familiartekoekin egoteko, baina eskaintzen ziguten denbora benetakoa zen, geuri eta soilik geuri eskainia, presarik gabe, elkarrekin hitz egiteko gogoz.
Asko aldatu da bizimodua azken hamarkadetan. Asko aldatu da aisialdia, eta etxeko ohiturak. Askotan pentsatu ohi dut haurrei transmititzen diegun betebehar kopurua eta egunerokotasunean bizi dugun abiadura eredu onenak ote diren. Jakina da, haurrek zer ikusi, hura ikasten dutela. Txikitatik presaka bizitzen ikusten gaituzte; txikitatik presaka bizi dira. Hori gutxi ez, eta dugun denbora apurraren zati bat gailuei so egoten gara, geure denbora baliatuz, inguruan ditugunei eskaini diezazkiegun une itzulezinak xahutuz.
Ioritz Gonzalez Lertxundi, irakaslea
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.
Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Egiari zor, ez dakit zergatik ari naizen hau idazten. Gaur egungo giro liskartsuan ez dira modu honetako iritziak ondo hartzen. Beharbada, ARGIAk ez du hau argitaratuko, ez baitator bat orain arte argitaratu dituzten iritziekin (baina, azkenean argitaratzea erabaki badute,... [+]
Urtarrilaren 15ean Zedarriak izeneko lobby tekno-enpresarialak bere 6. txostena aurkeztu zuen, Euskadi eta Europar Batasuna, oparotasunaren eta lehiakortasunaren patu partekatua izenekoa. Finantzen mundutik ateratako aditu gorbatadunez osatutako Think Tank neoliberal horrek... [+]
Tipi-tapa mugitzen ditugu euskaltzaleok gure oinak Korrikaren lekukoaren atzetik, gure hizkuntzaren alde, desio dugun Euskal Herri euskalduna helburu, herri euskaldun gisa biziraun nahi dugula aldarrikatzeko.
Tipi-tapa ematen ditu lehen urratsak Afrikako, Hego Amerikako edo... [+]
Eta beste urte batez, sindikatuek prefabrikatutako grebak antolatu dizkigute. Eta guk, indibidualki, erabakia hartuko dugu grebarekin bat egin ala ez, ikastetxean inongo asanbladaren beharrik gabe.
Niri irakatsi zidaten greba eredua jada ez dago modan, antza. Nire... [+]
Gaur, urtarrilak 21, gure oraintsuko historiaren efemeride interesgarri bat gogora ekartzeko eta hari buruz hausnartzeko eguna dugu. 50 urte bete dira Potasas de Navarra enpresako 47 langilek itxialdia amaitu zutenetik. Hamabost egun iraun zuen itxialdi horrek eta greba orokorra... [+]
Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, eta Tesla marka dute salduena; energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren %90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako... [+]
.jpg)
Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.
Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
Asteartean eman zuten jakitera bost gazte lapurtarren kontrako sententzia. Hamabost hilabeteko espetxe zigorra gibelapenaz bi gazteri, 500 euroko isun banarekin; 140 orduko lan behartua eta 500 euroko isun bana beste bi gazteri; eta, azkenik, 1.700 euroko isuna beste... [+]
Lehengo batean, The Wire telesail sonatua berrikusten ari nintzela, etsipena gogora ekarri zidan eszena bat heldu zen. Bertan, The Baltimore Sun egunkariaren zuzendaritzak langileak bildu eta datozen aldaketei buruz ohartarazten die; hau da, kaleratzeez eta distira gutxiagoko... [+]
Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]
Mamu batek zeharkatzen ditu sukaldeak: Karlosen mamuak.
Karlos ez da aurkeztu Master Chef Celebrity lehiaketara. Bere sukaldaritza-ondarea aztertuta, oso argi dauka ez duela lehiakideen aukeraketa gaindituko. Izan ere, hedabide eta gastronomiaren akademiaren ateak itxita izan... [+]
Euskadiko Selekzioa lortzea, ezbairik gabe, lorpen historikoa izan da. Baina horretan geratzen bada, euskaldun askorentzat –ni barne, nafarra bainaiz– egunik ilunena eta tristeena izango da. Lehenengo egunetako poza eta berotasuna gozatu ondoren, itzul gaitezen... [+]