Eztabaida publiko falta, eta euskara
Gertakarien kontaketari ekin aurretik, argi utzi nahi dut orain jorratuko dudan hizkuntza gaiaz gain, hondoko gaia eztabaida publikoren falta dela, bai pandemian gertatutakoagatik, bai interes ekonomikoan garrantzitsuak diren beste kasu batzuengatik; adibidez, Donostiako metroa, Zubietako erraustegia, abiadura handiko trena, etab.
Duela hilabete, nindoan goizeko 06:30ean Errenteriarako trenean, eta segurtasuneko polizia bikote bat hurbildu zitzaidan eta maskara janzteko eskatu zidaten, gaztelaniaz. Nik badakit Konstituzioak eta Autonomia Estatutuak hizkuntza aukeratzeko askatasuna bermatzen dutela. Euskaraz erantzun nion maskara ez janzteko baimena nuela. Haiek ulertzen ez zutela konturatu nintzenean, gaztelaniaz erantzun behar izan nien. Horrek haserretu egin ninduen, berriro ere nire eskubideak urratzen ari zirelako. Aurreko astean gauza bera gertatu zitzaidan Eusko Trenen, eta hilabete batzuk lehenago, Iruran gelditu ninduen Ertzaintzaren patruilak esan zidan euskaraz artatu nahi banuen itxaron egin behar nuela, eta horri ezetz esan nion. Izan ere, lehenago, euskaraz ere ez zekien Ertzaintzaren beste patruila batek 20 minutuz atxiki ninduen Orion, zekitenak iritsi ziren arte.
Ordurako neraman haserrearekin, treneko segurtasun-poliziei erantzun nien honek Extremadura zirudiela, Murtzia edo Toledo esan niezaiekeen bezala, hizkuntzaren esparruan behin eta berriz urratu zizkidatelako kexa bat besterik ez baitzen. Edonola ere, esandakoa batentzat iraingarria izan bazen barkamena eskatzen dut. Kontakizunarekin jarraituz, esan beharra dago Lezo Errenteria geltokiko nasan zazpi ertzain neuzkala zain. Nire ondoan jarri zen ertzainari trenean gertatutakoa azaltzen saiatu nintzen, jasandako eskubideen urraketa azpimarratuz. Ildo horretan, gure eskubideak babesteko agente gisa, berriro gerta ez zedin hartu behar ziren neurriei buruz galdetu nion. Berak erantzun zidan langile horiek kontratatzen dituen segurtasun-enpresarekin harremanetan jartzeko, eta nire harridurarako, nire identifikazioa eskatu zidan. Argi dago nik ez dudala zertan enpresa horrekin harremanetan jarri, herritar gisa ditudan betebeharrak betetzen baititut, eta horregatik uste dut nire eskubideak errespetatzea eskatu behar dudala. Identifikatuta izan ondoren, eta karneta berak niri itzultzean, ertzainak esan zidan arrazoi nuela esaten ari nintzen gauzetan, eta nik neure buruari galdetzen diot: Arrazoia edukitzeak zertarako balio du nire oinarrizko eskubideak errespetatzen ez badira?
Bestalde, jakin dut Eusko Jaurlaritzak errekurritu egin zuela Udaltzaingoaren lan-poltsan sartu nahi zuten hizkuntza-eskakizunik gabeko zazpi pertsonak jarritako errekurtsoa baietsi zuen epaile batek emandako epaia. Hemen kontatutakoaren ondoren eta Eusko Jaurlaritzaren koherentzia falta ikusirik, ez daukat argi zergatik aurkeztu duen errekurtsoa. Halere, Eusko Jaurlaritzak behintzat hizkuntzaren arloan sinesgarritasunean irabazi nahi badu badaki zer egin behar duen.
Patxi Aznar Bellido
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Egiari zor, ez dakit zergatik ari naizen hau idazten. Gaur egungo giro liskartsuan ez dira modu honetako iritziak ondo hartzen. Beharbada, ARGIAk ez du hau argitaratuko, ez baitator bat orain arte argitaratu dituzten iritziekin (baina, azkenean argitaratzea erabaki badute,... [+]
Urtarrilaren 15ean Zedarriak izeneko lobby tekno-enpresarialak bere 6. txostena aurkeztu zuen, Euskadi eta Europar Batasuna, oparotasunaren eta lehiakortasunaren patu partekatua izenekoa. Finantzen mundutik ateratako aditu gorbatadunez osatutako Think Tank neoliberal horrek... [+]
Tipi-tapa mugitzen ditugu euskaltzaleok gure oinak Korrikaren lekukoaren atzetik, gure hizkuntzaren alde, desio dugun Euskal Herri euskalduna helburu, herri euskaldun gisa biziraun nahi dugula aldarrikatzeko.
Tipi-tapa ematen ditu lehen urratsak Afrikako, Hego Amerikako edo... [+]
Eta beste urte batez, sindikatuek prefabrikatutako grebak antolatu dizkigute. Eta guk, indibidualki, erabakia hartuko dugu grebarekin bat egin ala ez, ikastetxean inongo asanbladaren beharrik gabe.
Niri irakatsi zidaten greba eredua jada ez dago modan, antza. Nire... [+]
Gaur, urtarrilak 21, gure oraintsuko historiaren efemeride interesgarri bat gogora ekartzeko eta hari buruz hausnartzeko eguna dugu. 50 urte bete dira Potasas de Navarra enpresako 47 langilek itxialdia amaitu zutenetik. Hamabost egun iraun zuen itxialdi horrek eta greba orokorra... [+]
Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, eta Tesla marka dute salduena; energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren %90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako... [+]
.jpg)
Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.
Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
Asteartean eman zuten jakitera bost gazte lapurtarren kontrako sententzia. Hamabost hilabeteko espetxe zigorra gibelapenaz bi gazteri, 500 euroko isun banarekin; 140 orduko lan behartua eta 500 euroko isun bana beste bi gazteri; eta, azkenik, 1.700 euroko isuna beste... [+]
Lehengo batean, The Wire telesail sonatua berrikusten ari nintzela, etsipena gogora ekarri zidan eszena bat heldu zen. Bertan, The Baltimore Sun egunkariaren zuzendaritzak langileak bildu eta datozen aldaketei buruz ohartarazten die; hau da, kaleratzeez eta distira gutxiagoko... [+]
Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]
Mamu batek zeharkatzen ditu sukaldeak: Karlosen mamuak.
Karlos ez da aurkeztu Master Chef Celebrity lehiaketara. Bere sukaldaritza-ondarea aztertuta, oso argi dauka ez duela lehiakideen aukeraketa gaindituko. Izan ere, hedabide eta gastronomiaren akademiaren ateak itxita izan... [+]
Euskadiko Selekzioa lortzea, ezbairik gabe, lorpen historikoa izan da. Baina horretan geratzen bada, euskaldun askorentzat –ni barne, nafarra bainaiz– egunik ilunena eta tristeena izango da. Lehenengo egunetako poza eta berotasuna gozatu ondoren, itzul gaitezen... [+]
Entzumen eta hizkuntza irakasleak (EHI) eta logopedak eskola publikoan zein kontzertatuetan lan egiten duten irakasle espezialistak dira. Horien funtzioen artean hizkuntzan eta komunikazioan zailtasunak dituzten ikasleei arreta zuzena ematea da, baina baita komunikazio sistema... [+]