‘Ezkaintza’ Ezabatua
Horrela iragarri digu Hezkuntza Sailak seme Martinek ez daukala aukeratutako goi mailako hezkuntza-zikloa egiterik.
Ezkaintza Ezabatua.
Ez nau harritu D ereduko plazarik ez izatea lanbide-heziketako Arabako instituturik handienean. Ezin harritu: Araba osoan zazpi goi mailako ziklo baino ezin dira euskaraz ikasi, guztiak ere Gasteizen. Laudion? Zero. Amurrion? Zero. Murgian? Zero. Guardian? Zero. Gasteizen, zazpi hezkuntza publikoan, gehi kristau-eskola batean eskaintzen den bakarra, zortzi. Horixe da lanbide-heziketako goi mailako zikloen D ereduko eskaintza.
"Ez nau harritu D ereduko plazarik ez izatea lanbide-heziketako Arabako instituturik handienean. Ezin harritu: Araba osoan zazpi goi mailako ziklo baino ezin dira euskaraz ikasi, guztiak ere Gasteizen"
A ereduan? Hezkuntza publikoan 30 ziklo, pribatuan beste zortzi. 38, guztira.
B ereduan? Hezkuntza publikoan bederatzi, eta pribatuan beste bi, hamaika dira Araban egin daitezkeen goi mailako zikloak. D ereduan ez bezala, A eta B ereduak herrialde osoan daude aukeran.
Ez pentsa gero, erdi mailako zikloetan gauzak askoz hobeto daudenik: D ereduko lau (hiru publikoan, bat pribatuan), guztiak ere Gasteizen. A ereduan 27 eta B ereduan hamaika (bakar bana pribatuan). Gasteizetik kanpora, ezin lanbide-heziketa euskara hutsean ikasi.
Datu horiek guztiak Eusko Jaurlaritzarenak dira: 2019-20 ikasturtean Araban benetan eman izan diren zikloak zerrendatu ditu aurtengo matrikulazio-garaian, eta horixe da erakutsi digun panorama.
Seguruenera izango da nor edo nor, pazientzia kontua dela usteko duena. Hezkuntza Saila apurka-apurka joango dela lanbide-heziketako euskarazko eskaintza indartuz. Denbora-kontua baino ez dela lanbide-heziketan ere euskarazko eskaintza sendoa eskura izatea. Uste ustela.
Jaurlaritzaren datuetara jo behar berriro ere:
2012-13 ikasturtean, Arabako erdi mailako lanbide-heziketako ikasleen % 8,93k ikasten zuen D ereduan, eta goi mailakoen % 11,88k.
2018-19an (aurtengo daturik ez baitut aurkitu), erdi mailakoen % 5,90 zegoen D ereduan, eta goi mailakoen % 10,60.
Onartu beharra dago: pixka bat mucho bada, euskarak asko egin du atzera Arabako lanbide-heziketan. Bigarren hezkuntzan ez, ostera: urte-tarte berean, DBHko D eredua % 41.78 izatetik % 51,33 izatera igaro da, eta batxilergoa % 45,24tik % 48,53ra.
"Onargarria irudituko litzaiguke DBH D ereduan egin duen ikaslea behartzea batxilergoa A ereduan egitera? Bada, hain justu horixe da lanbide-heziketa hautatzen duten asko eta askorekin Hezkuntza Saila egiten ari dena"
Harrigarria? Ez benetan: Hezkuntza Sailak urteak eman ditu lanbide-heziketan Ezkaintza Ezabatzen. Sustatu beharrean, zangotraban. Matrikulazio-sistema, esaterako, propio diseinaturik dago A ereduko taldeak sor daitezen, D ereduko taldeen kaltetan. Ahaztuta, nonbait, hizkuntza-ereduz ez aldatzeko eskubidea duten ikasleen matrikulazioaz ari garela. Onargarria irudituko litzaiguke DBH D ereduan egin duen ikaslea behartzea batxilergoa A ereduan egitera? Bada, hain justu horixe da lanbide-heziketa hautatzen duten asko eta askorekin Hezkuntza Saila egiten ari dena: ereduz aldatzera behartu. Jakina: D eredukoek daukate ereduz aldatu beharra, A eredukoek beti izango baitute zikloa gaztelania hutsean egiteko aukera.
Etorkizun laburrean ez dirudi egoera aldatuko denik. Lanbide-heziketan euskarak duen egoeraren jakitun, Hezkuntza Sailak hurrengo ikasturteko lanen plangintza eskatu zigunean, beste mordoxka baten artean hauxe proposatu genion Gasteizko Iralekook: lanbide-heziketako Arabako ikastetxe publiko guztietara joan, euskararen egoeraren diagnosia egin eta hurrengo ikasturteetan D ereduko eskaintza handitzeko plangintza osatzea.
Beharbada irakurriko zuten guk idatziz egindako proposamena. Beharbada ez. Zelan jakin, zuzeneko erantzunik eman ez badigute?
Dakigun bakarra da Irale ere Ezkaintza Ezabatua dela Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailarentzat.
Batean zein bestean, galtzailea euskara.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]
Mundu mailako ekonomiak gorakada nabarmena izan zuen COVID-19aren ostean. Orain, baina, gorakada hori agortze-fase batera heldu den zantzuak agerikoak dira, krisi klimatikoak nabarmen baldintzatuta: munduko potentzia nagusien ekonomiaren hazkunde-tasa murrizten ari da,... [+]
Nire lehendabiziko poema liburua argitaratu nuenean errezitaldi bat ematea eskaini zidaten unibertsitate batean. Musikariak dirutan kobratu zuen eta niri Jorge Oteizari buruzko liburu bat eman zidaten, hartu ez nuena, baneukalako etxean. Horixe izan zen onartu ditudan eskaera... [+]
Ekainean jarri du martxan Bilboko Udalak Emisio Gutxiko Eremua, irailera arte isunak jartzen hasiko ez bada ere. Neurri horrek auto zaharren sarrera mugatuko du Bilboko zabalgune burgesera astelehenetik ostiralera. Hasiera batean 2000. urtea baino lehen matrikulaturiko... [+]
Badirudi hamasei urteko semea buruhauste handirik gabe ari zaigula batxilergoaren ondotik jarraituko duen bideari buruzko gogoetak egiten. Batean, batxilergoko gai berezien hautaketari buruz hitz egiten digu, bestean, egin beharko dituen pausu administratiboei buruz, galderarik... [+]
Kapitalismoan lana salgai bat da, beraz, ohiko ekonomialarien pentsamoldea jarraituz, eskaintza eta eskariaren arteko orekak bai prezioa, bai kantitatea erregulatu beharko lituzke. Agerikoa denez, hori ez da errealitatean betetzen. Emango balitz, lan harremanak leherraraziko... [+]
Zutabe hau idazteari uko egin behar nioke, baina berandu da. Hauteskundeak izan dira Frantzian. Non dago Frantzia? Bai, hemen goian, iparraldean; baina, munduan, ez dakit oraintxe non dagoen Frantzia, noren zer den. Eta ez dakit noiztik begiratzen diodan ia soilik... [+]
Badator uda, eta horrekin batera, herri, auzo eta hirietako jai herrikoiak. Jaiak beti izan dira aldarrikapen sozial eta politikoen, auzokideen arteko harremanen eta euforia herrikoiaren aterpe. Gure kaleak hartzen dituzte, eta egun batzuez autogestioaren, desberdinen arteko... [+]