Ezkabako ihesean parte hartu zuen preso baten gorpuzkiak identifikatu dituzte
Berriozarko Esparzeta eremuan hil zuten Vicente Mejuto Leis presoa. Nafarroako Gobernuaren DNA bankuari esker identifikatu dute.
Esparzeta izenez ezagutzen den Berriozarko herritik gertu Ezkaba mendiaren magalean hildako lau preso iheslarietako bat identifikatu du Nafarroako Gobernuko Memoriaren Institutuak: Vicente Mejuto Leis.
Identifikatutako bosgarren iheslaria da, 1938ko maiatzaren 22an San Kristobal gotorlekutik ihes egitean hil zituzten 55 galiziarretako lehena. 29 pertsona identifikatu dituzte jada Nafarroako DNA bankua sortu zenetik, eta guztira 268 espediente ireki dituzte.
Vicente Mejuto Leis Coruñako Cee herrian jaio zen 1913ko urtarrilaren 24an. Ezkongabea eta gidaria zen. Bere anaia Teofilorekin eta bere eskualdeko beste sindikalista batzuekin batera atxilotu zuten. Vicente matxinada militarragatik auzipetu eta epaitu zuten, eta hamabi urte eta egun bateko kartzela-zigorra ezarri zioten. 1937ko ekainaren 17an, Coruñako Probintzia espetxetik Ezkaba mendiko San Kristobal gotorlekura eraman zuten, eta han giltzapean egon zen ihesaren egunera arte.
Aranzadi Zientzia Elkarteak atera zuen Esparzetako hobitik, Berriozarko Udalaren ekimenez, 2015eko apirilaren 18an. Horiek aurkitzeko, garrantzi handikoak izan ziren Fermin Ezkietaren ikerketak eta herriko hainbat bizilagunen testigantzak, ihesaldiaren berri jakin ondoren militarrek eta guardia zibilek egindako mugimendu handia kontatu baitzuten, bai eta Uraren Bidetik Esparzeta parajeraino eraman zituzten lau presoren atxiloketa ere, han hil baitzituzten.
Hurrengo urteetan, Esparzeta inguruan memoria-gune bat sortzeko proiektu garrantzitsu bat garatu da, komunitatearen parte-hartzearekin, batez ere herriko gazteekin (gehienak Berriozar BHIko ikasleak), Gazteguneren inguruan antolatuta, Ikari Ari elkartearen dinamizazioarekin. Ikaskuntza-zerbitzuaren hezkuntza-proposamenaren barruan, espazioa garbitzeko eta egokitzeko lanak egin ziren, iaz inauguratutako parke bat sortzea eragin duten gertaerei buruzko gogoetarekin batera.
Senitartekoek emandako lagin genetikoak izanez gero bakarrik egin daitezke identifikazioak. Haiekin harremanetan jartzeko, funtsezkoa da elkarteen lana. Kasu horretan, Vicente Mejutoren senide bat San Kristobaleko Txinparta-Gotorlekuarekin harremanetan jarri zen, eta hark Memoriaren Nafarroako Institutuari jakinarazi zion. Ihes egin duten galiziarren kasuan, nahiz eta oraindik ezin izan duten identifikazio gehiago egin, DNA bankuak ihesean hildako pertsonen hainbat senideren laginak ditu, Galiziako memoria-elkarte askoren laguntzari esker, eta ondorengo horien bilaketan parte hartu dute. Nafarroako Memoriaren Institutuak espero du identifikazio horrek harreman berriak piztuko dituela prozesu konplexu horretan aurrera egiten jarraitzeko.
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Egun hartan Espainiako Poliziak bost langile hil zituen eta dozenaka zauritu. Orain, identifikatu gabeko beste zazpi zauritu aurkitu dituela iragarri du Martxoak 3 elkarteak. Oraindik, alabaina, ez dute lortu zauritutako beste 20 pertsona identifikatzea.
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]
“Gaur eguerdiko albistegian, zuen hiriburuko alkatea ikusiko duzue, torturatu gintuen gorputz militarrari hiriko plaza nagusia eskaintzen. Gaur eguerdiko albistegian, gure lagun eta senideak hil zituen egitura ikusiko duzue gure kaleetan desfilatzen. Eta guk, beste egun... [+]
La Cumbre Jauregia biktimen aitortzarako, erreparaziorako eta dibulgaziorako gune bilakatzeko proposamena egin dute memoriaren inguruan dabiltzan hainbat taldek eta Joxean Lasa eta Joxi Zabalaren senideek. Memoria Demokratikoaren Legearen arabera, eraikina Donostiako Udalaren... [+]