Europa ekialdeko guda honetako datuei begira jarri da Al Jazeera. “Record high deaths in the Russia-Ukraine war: What you should know” (Errusia eta Ukrainako gerran heriotzek nabarmen gora: jakin behar duzuna) izenburupeko artikuluan. Bateko eta besteko iturriek diotena jaso dute bertan. Laburpena jarraian.

Zenbat ukrainar zibil hil dira?

Aurtengo ekainean Ukrainako  autoritateek “inbaditzaile errusiarrek” 12.000 zibil hil dituztela jakinarazi zuten, horien artean 551 haurrak. Errefuxiatuen Norvegiako Kontseiluak (ENK) jakinarazi du uda honetan Ukrainak hiru hilabetetan izan duela biktima zibilen kopuru handiena 2022tik. Action on Armed Violence GKEak adierazi bezala, biktimen %95 inguru populatuetako eremuetan gertatu ziren, eta Donetsk eskualdea izan zen kaltetuena. 10.200 hildako zibil eta 20.000 zauritu baieztatu direla adierazi zuen ENK-k otsailean, eta aurtengo ekainetik abuztura bitartean 3.200 biktima zibil baino gehiago izan direla Ukrainan, hau da, iaz baino %33,7 gehiago. Abuztuan 184 zibil hil eta 856 zauritu izan ziren, urteko bigarren hileroko biktima-kopururik handiena. Izan ere uztailean gutxienez 219 zibil hil eta 1.018 zauritu izan baitziren. Nazio Batuen Ukrainako Giza Eskubideak Behatzeko Misioak ere zibilen heriotza eta lesioen gorakada handia dokumentatu zuen udan.

Zenbat errusiar zibil hil dira?

Gerraren beste bandoan, Moskuk ez du biktimen balantze ofizialik egin. Hala eta guztiz ere, Errusiako Estatuarekin gertuko harremana duten hainbat komunikabidek zibilen heriotzen berri ematen dute noizean behin. The Moscow Times-ek, 7×7 webgune independentea aipatuta, inbasioaren hasieratik 80 zibil errusiar hil direla adierazi du. TASS hedabideak duela bi hilabete informatu zuen 31 pertsona hil zirela Ukrainak ezustean Kursken egindako inbasioan.

Zenbat soldadu errusiar hil dira?

Soldaduei dagokienez, ezinezkoa da hildako kopurua baieztatzea, Al Jazeerak dioenez. Mediazona hedabide errusiar independenteak irailean jakinarazi zuen Ukrainian hil diren 71.000 soldadu errusiar baino gehiago identifikatu dituztela. Honela, AEBetako Defentsa Sailaren dokumentuak aipatuta, The Economist-ek jakinarazi zuen uztailean 462.000 eta 728.000 soldadu errusiar artean hilak, zaurituak eta preso hartuak zirela ekainaren erdialdean. Ukrainako Estatuak dio, urriaren 1era arte 654.000 errusiar soldadu hil dituela.

Zenbat soldadu ukrainar?

Ukrainako tropei dagokienean, joan den hilean RT hedabide errusiarrak argitaratu duenez, Errusiako Defentsa Ministerioak kalkulatu du Kievek ia milioi erdi gizon galdu dituela. Putinek Ukrainiako galerak errusiarrak baina bost bider handiagoak direla adierazi zuen prentsaurreko batean, “Kievek hilean gutxienez 50.000 soldadu galtzen dituelako”. Ukrainiako komandante batek Reuters agentziari ezagutzera eman zionez, brigadako milaka gizonen %60-70ek bakarrik jarraitzen dute zerbitzu militarrean. Gainerakoak hilda, zaurituta edo baja emanda daude, zahartzaroaren edo gaixotasunen ondorioz.

Zergatik da hain zaila bajak kalkulatzea?

Oso zaila da hildakoen kopurua egiaztatzea. Londresko King 's Collegeko Gerra Ikerketen Departamentuko ikertzaile Marina Mironek Al Jazeerari azaldu dionez, gobernuek ez dute beren bajen berri publikoki ematen, etsaiari euren operazioen eraginkortasunari buruzko informazioa ezkutatzeko. Horren adibide gisa Bigarren Mundu Gerra ipini zuen; izan ere bando bakoitzak bere bajak erdira gutxietsi zituen eta etsaiarenak bi edota hiru aldiz puztu. Gainera, heriotza bat gorpua aurkitzen denean bakarrik baieztatzen da, eta dagokion Defentsa Ministerioak jakinarazpen bat bidaltzen dio familiari. Baina gorpu asko ez dira berreskuratu eta borrokan desagertutzat jotzen dira. Armadako desertoreak izan daitezke edo preso hartuak, dio Mironek. “Gobernu batek ez badu ofizialki soldadu bat hil dela onartzen, hildakoen familiei ordaintzeko betebeharra saihestea lortzen du, eta hori arazo bihurtu da Errusian eta Ukrainan”, gehitu du.

Aurrera begira zer?

Mironek ere azaldu du “gerra hau ez dela Ukrainarentzat jasangarria”, izan ere Ukrainiak “arazo askori egin behar die aurre: tropa eskasiari, ekonomia zailari eta Mendebaldeko laguntzarekiko mendekotasunari”. “Ukrainiak ez du estrategia errealik, ezta NATOk ere”, gehitu du. “Errusiak nahikoa baliabide izango ditu beste bi urtez jarraitzeko. Ukrainak ez du denbora hori, ezta NATOk ere, NATOk berak aireko defentsaren aurkako sistema eskasiari aurre egin behar diolako”, azaldu du Mironek, eta gaineratu du Ukraina ez dela lehentasuna arduradun politikoentzat Ekialde Ertaineko krisia larriagotu ahala.