Ezinbesteko egoera
Apirilaren 2 eta 3an Parisen iragan zen epaiketa, dudarik gabe, judizialki memento historikoa izan zen. Lehen aldikotz euskal afera judizialetan, defentsa eta estatuaren ordezkariak aho batez mintzatu ziren.
2017ko apirilaren 8a posiblea izateko, estatu frantsesak ordu arte hartutako jarrera aldatu zuen eta bake artisauei konfiantza egiteko erabaki, gizarte zibilak ETA erakundearekin adosturik haren armagabetzea bururatzeko. Epaiketak argi utzi zuena memento historiko horren garrantzia izan zen eta horretan inplikatu ziren estatuaren ordezkarien konbentzimendua, 7 urte berantago epaitegian beren lekukotasuna ematea onartu dutelako, Barne Ministro ohiak eta garaiko Prefetak ekintza positiboa izan zela eta horren atzean terrorismoa izan balitz ez zirela inplikatuko erran zutenean.
Euskal Herriko bake prozesua munduan eredu bihurtu
Jean Pierre Massias adituak bertan azaldu zuenez Euskal Herriko bake prozesua munduan eredu bihurtu da, estatuaren inplikazio ezaren aurrean gizarte zibilak bake prozesuaren aitzinamendua bere gain hartu eta bururatu duelako.
Luhusoko ekintzak estatuaren partetik aldaketa eragin zuela argi utzi du, ordu arte bilatutako erakundearen kapitulazioa bazterrean utzi da eta bake mugimendua laguntzeko ekintza positiboak egiteko prestutasuna erakutsi du.
Ez zaie epaileei politika egitea eskatzen, bake artisauak xuritzeko zuzenbide penalean oinarritutako erabakia hartzea baizik
Bestalde, konfiantza eta kuraia kate bati esker ere aitzina joan da, Morvan jaunak epaiketan azaldu zuen bezala, bera eta bake artisau ordezkariekin, beste marko batzuetan ezagutuak, Morvan jaunaren eta Baionako prokuradorearen arteko konfiantza, eta, jakina, Morvan eta Caseneuve lehen ministroaren arteko konfiantza, baita Morvan eta Fekl jaunen artekoa ere.
Katebegi bakar batek huts egin bazuen, dena desberdina izan zitekeen. Luhusoko ekintzak lau hilabete barne armagabetzea ahalbidetu zuen. Gizarte zibilaren nahia, azkenean, estatuak ulertu zuen memento hartan, baita justiziak ere.
2017an Baionako Prokuradoreak eta haren gibelean Pariskoak, bake artisauen kontra prozedura judizialak ireki zitzaketen. Ez egitea erabaki zuten. Politikoki, judizialki eta sozialki hori lortu zen 2017an. 7 urte berantago atzerapauso izugarria bizi izan dugu Prokuradore antiterroristak bere ikuspuntu atzerakoia plazaratu duenean. Prozedurari zilegitasuna emateko garai horretan armagabetzea bururatzen ari zela ETAko kideen atxiloketen bidez eta bide horretatik hartzen zituzten armekin!
Epaiketa anakronikoa
Epaiketa anakroniko horretan egoera surrealista batean aurkitzen gara, bake artisauak epaituak dira aste batzuk berantago estatuarekin adostuak eta babestuak izan diren ekintza berdinengatik, hau da, armak eta esplosiboak garraiatzea bakea iraunkortzeko nahian.
2017an estatuaren bake interlokutore izan zirenak, 2023 eta 2024an “terrorista” bezala kontsideratzen ditu ministerio publiko antiterroristak.
Maiatzaren 16an emanen den erabakian bakezaleak direla onar dezaten itxoiten dugu. 2017an gizarte zibila, botere politikoa eta judiziala bakearen alde elkartu ziren bezala, 2024an jarrera hori berrestea. Ez zaie epaileei politika egitea eskatzen, bake artisauak xuritzeko zuzenbide penalean oinarritutako erabakia hartzea baizik.
Epaiketan azaldutako egoerari itzulpen judiziala emateko aukera bada, auzitegiak bere harria dauka eraikin honetara ekartzeko.
"Etat de nécessité" edo "Ezinbesteko egoera"
"Etat de nécessité" delako kontzeptu penala aplikatzea da. Kontzeptu hori delituaren elementu legalaren neutralizazioa ahalbidetzen duen mekanismoa da. Egoera berezi batzuetan delitu batek bere kalifikazio penala galtzea onartzen da oinarrizko askatasun bat edo interes nagusi bat babesteko ekintza beharrezkoa izan denean.
Egoera juridiko horren osagai guztiak baditugu Luhusoko aferan: Luhusoko afera baino lehen, bakea arrisku larrian zen. Luhusoko aferak armagabetzea ahalbidetu zuen.
Azkenean eta sinpleki, justiziak delitu baten egiteko xedea zegoela ezin du erran leporatutako gertakariak bakea iraunkortzearen xedearekin egin zirelarik.
Justiziak ezin du Prokuradoreak eskatu bezala errealitatearekin hain deskonektatua egon, justiziak aztertutako gertakariak beren testuinguruan kokatu behar ditu ondorio juridikoak ateratzeko. Haren zilegitasuna horretan ere oinarritzen da.
Itxoiten dugun erabaki judizialarekin kizkurra kizkurtua izatea da, gizarteak armagabetzearen alea definitiboki itxi ahal izateko.
Xantiana Cachenaut, abokatua
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
.jpg)
Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.
Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
Asteartean eman zuten jakitera bost gazte lapurtarren kontrako sententzia. Hamabost hilabeteko espetxe zigorra gibelapenaz bi gazteri, 500 euroko isun banarekin; 140 orduko lan behartua eta 500 euroko isun bana beste bi gazteri; eta, azkenik, 1.700 euroko isuna beste... [+]
Lehengo batean, The Wire telesail sonatua berrikusten ari nintzela, etsipena gogora ekarri zidan eszena bat heldu zen. Bertan, The Baltimore Sun egunkariaren zuzendaritzak langileak bildu eta datozen aldaketei buruz ohartarazten die; hau da, kaleratzeez eta distira gutxiagoko... [+]
Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]
Mamu batek zeharkatzen ditu sukaldeak: Karlosen mamuak.
Karlos ez da aurkeztu Master Chef Celebrity lehiaketara. Bere sukaldaritza-ondarea aztertuta, oso argi dauka ez duela lehiakideen aukeraketa gaindituko. Izan ere, hedabide eta gastronomiaren akademiaren ateak itxita izan... [+]
2018an itzali nituen sare sozialak, baita gailuen jakinarazpen gehienak ere, bizitzan arreta non jarri kontrolatzen hasteko saiatu asmoz. Egunero lan horretan jarraitzen dut, sitsa argira nola, nire jakin-minak errealitatea ulertzen lagunduko didan informazio freskoa bilatzen... [+]
Beyoncé futbol amerikarreko partida baten atsedenaldian, Houstonen (Texas). Kantari estatubatuarra cowboy jantzirik atera da estadio erdira. Kapela hegaluzeak tapatzen dio burua, zangoak belaunetarainoko bota luzeek. Soineko zuri urriak, berriz, izterrak eta paparra... [+]
Eskua bularrera eroan, eta bostekoa ukatu dio Siriako agintari berriak Alemaniako Kanpo Arazoetarako ministroari, ministro emakumeari. Modu adeitsuan, baina arbuioa jasan du Annalena Baerbock-ek. Aurretik, Al-Golani siriarrak, ordea, luzatu eta astindu dio eskua Jean-Noel Barrot... [+]
Urte berri goiza Joxe Ansorenak, gure aitona Isidroren anaiak, sortutako biribilketa baten izenburua da, urteberri goizean txistulariek kalez kale jo zezaten asmatua. Doinu horren airean, gaueko kondarrak bilduz joaten ginen, zabor kamioiak bezala. Behin, Sakito mozkor galanta... [+]
“Urte berri-berri, zer dakarrazu berri?” oihukantatzen genien, urteko lehen eguneko gaupasatik bueltan, bidean gurutzatzen genituen goiztiarrei. Eske puxken esperantzan gu, mozkor panparrotuok. Eta artean ez baitzen ez runner-ik ez eta selfie-rik ere,... [+]
Donald Trumpek urtarrilaren 20ean berriro hartuko du AEBetako lehendakari kargua, eta bigarren agintaldia izango du Etxe Zurian. Aurreko agintaldian, 2017-2021ean, lotsa gutxirekin ibili bazen erabakiak hartzeko orduan, agintaldi honetan konplexu urri horiek ezabatuko ditu eta... [+]
Euskadiko Selekzioa lortzea, ezbairik gabe, lorpen historikoa izan da. Baina horretan geratzen bada, euskaldun askorentzat –ni barne, nafarra bainaiz– egunik ilunena eta tristeena izango da. Lehenengo egunetako poza eta berotasuna gozatu ondoren, itzul gaitezen... [+]
Entzumen eta hizkuntza irakasleak (EHI) eta logopedak eskola publikoan zein kontzertatuetan lan egiten duten irakasle espezialistak dira. Horien funtzioen artean hizkuntzan eta komunikazioan zailtasunak dituzten ikasleei arreta zuzena ematea da, baina baita komunikazio sistema... [+]