Begoña Urroz DRILek hil zuela dioten dokumentu polizialak desklasifikatu ondoren argi geratu da José Ángel Pardines Guardia Zibileko agentea izan zela ETAk hildako lehenbiziko pertsona. Baina ETA sortu zenetik Espainiako Estatuarekin izan duen gatazkan hildako aurreneko pertsona ez zen bera izan. Javier Batarrita enpresarioa lehenago hil zuen poliziak ETAko kidea zelakoan.
Iñaki Anasagastik kontatu zuen 2011n, Deia egunkariaren webgunean idazten duen blogean.
1961eko martxoaren 27an, zenbait Guardia Zibil, Espainiako Poliziako inspektoreak eta Polizia Armatuko agenteak Boluetako gasolindegiaren parean jarri ziren. Gaueko hamarrak jotzeko hamar minutu falta zirenean Peugeot 403 automobil bat orduko 50 kilometrora hurbildu zen lekura, Guardia Zibil batek gelditzeko agindu zion metrailetarekin apuntatuz. Gidariak kasu egin zion, eskua atera zuen, autoa gelditu eta atea ireki. Tiro bat entzun zen. Metraileta parrastadak gero, pistola eta fusil tiroekin nahastuta. Segundo batzuen ondoren gidaria lurrera erori zen odoletan blai.
Javier Batarrita zen hildakoa. 33 urte zituen. Gasteiztik iritsi berria zen, firma komertzial baten likidazioa egin ondoren, lan egiten zuen motor enpresako zuzendaritzako bi lankiderekin –Ballesteros eta Larizgoitia–. Gorpuak bederatzi bala zulo zeuzkan buruan eta berrogei gorputzean.
Zergatik hil zuten? Anasagastik kontatzen duenez, indar polizialek uste zuten ETAko kideak tirokatzen ari zirela. Julen Madariaga, José Mari Benito del Valle eta Manu Agirre hil berri zituztela pentsatuz lekutu ziren, gorpua bertan utziz; eta handik ordu batzuetara itzuli ziren, biktimak ETAkoak ez zirela jabetzean, aztarnak ezabatzeko.
Tiroketan zauritutako lankide bat, Ballesteros, bizi osorako paralitiko geratu zen. Bizilagunek atera zuten autotik eta ezkutuan eraman ospitalera, izen faltsuarekin.
Batarritaren alarguna San Frantzisko kalean zegoen prozesio batean. Basurtuko ospitalera joan zen bizilagun batek gertatutakoa kontatu zionean eta hogeita hamar polizia baino gehiago aurkitu zituen. Ez zioten tiroketaren berririk eman, ezta senarra hil ziotenik ere eta, agenteei hiltzaileak zirela oihukatzeagatik atxilotu eta Indautxuko komisaldegira eraman zuten. Epaiketa moduko bat egin zen Bilbon ekintzan parte hartu zuten poliziekin eta denak absolbitu zituzten.
Eguneraketa:
Gorka Arrese Susa argitaletxeko editoreak jakinarazi digu Gabriel Arestik Zuzenbide debekatua poema luzean Javier Batarritari lerro batzuk eskaini zizkiola. 1960-1961 artean idatzi zuen poema Arestik, baina zentsuratu egin zuten.
1961ean poemaren aurkibidea eta hamar lerro argitaratu zituen Eganek eta ez zen osorik argitaratu 1986ra arte. Karmelo Landak poemaren bi bertsio eskuratu zituen, bata Joxe Azurmendiren eskutik eta bestea Andoni Kaierorenetik (azkeneko hori bertsio luzeagoa). Susak argitaratutako Arestiren obra guztien bildumako lehen liburuan dago ondoko pasartea:
Nire laguna zen, nire lagun maitea;
bizikleteroa, denon adiskidea,
ideolojietan etzen inoiz sartu.
Bakean bizi zen mundu guztiarekin,
gorriekin eta berde eta zuriekin.
Orok estimazio haundia zioten.
Iluntze batean zetorren Bituritik
automobilean. Bihotzean zekarren
andrea laztantzeko gurari bizia.
Oraindik eztiot entzun inoiz inori,
bekatua dela, edo bidegabea,
esposari senarrak mosua liola.
Ezpainetan zuen tango baten soinua,
polizia batek gelditzeko haltua
mitralleta batekin eman zionean.
Dokumentazio identikaria
eskatu zioten. Atera zuenean,
ezpainetan ziarto isildu zitzaion
haren tangoaren msuiak dotorea.
Egia da ezen herri-gobernariak
dolatu ziren haren heriotzarekin.
Baina egiagoa ezen haren emazte
gajoak etzuen inoiz aurrerantzean
senar maitalearen musurikan hartu.
Larunbat honetan egingo da Bilbon euskal preso politikoen aldeko urteroko manifestazioa. Gero eta preso gutxiago dago, baina 2011n ETAk bere jarduera armatua eten zuenean inork gutxik irudikatuko zuen handik hamabost urtera oraindik gatazka haren ondorioz espetxeratutako... [+]
Donostiako La Cumbre Jauregian bizi ziren orduan Juan Mari Jauregi senarra eta bera, lehena Gipuzkoako Gobernadore Zibila zen garaian, 1990eko hamarkadaren erdialdean. Jauregi 2000. urtean hil zuen ETAk Tolosan.
Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.
Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela... [+]
Datorren larunbaterako, urtarrilaren 11rako, Sare Herritarrak euskal presoen eskubideen aldeko manifestazioa deitu du, beste urte batez, Bilbon. Aukera paregabea da gure herriarentzat elkarbizitzaren bidean aurrera egiteko, hainbat hamarkadatan liskar bortitzetan murgilduta egon... [+]
Konponbide prozesuari eta etxeratze prozesuari behin betiko amaiera emateko aldarrikatuko dute, eta euskal preso behin betiko etxean nahi dituztela. Laguntza ekonomikoa jasotzeko Bizumkada Nazionala ekimena jarri dute martxan.
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.
Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.
Antolatzaileek iragarri dutenez, ohiko jaialdia eginen dute abenduaren 28an eta 2025eko uztailean lau eguneko jaialdi berezi baten bidez agurtuko dute behin betiko jendea, "erreminta berriei bide emateko". Orotara, hamazazpi taldek eskainiko dute kontzertua larunbatean.
Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
“Jaurlaritzak esateko zeukan dena esanda dago txosten horretan” adierazi du asteartean Maria Ubarretxena bozeramaileak, Jaurlaritzak 2019an egindako txostenari erreferentzia eginez. Txosten horretan egiten den kontakizuna “faltsua eta interesatua”... [+]
ETAren armagabetzean 2017ko urtarriletik apirilera gertatutakoen beren bertsioa eman dute bakegileek, Baionan astelehenez egindako agerraldian. Eusko Jaurlaritzak armagabetzeaz egin zuen kontakizuna “faltsua eta interesatua” izan zela adierazi du Noel Etxeberri Txetx... [+]
Zerk harritu zintuen gehien kartzelatik atera zinenean? Galdetu didate maiz azken urte eta erdian.
Bilboko kaleak turista eta bi hankadun txakurrez lepo daudela ikusteak, adibidez? Edo egoera politikoaren aldaketak? Lehenengoak akitu eta amorratu nau, badago zer borrokatzen... [+]