Ez txakolina ez Irulegiko arnoa, hau Baztango Xurie da!
Ana Iriarte Bañez eta Iñaki Bengoetxea daude "Baztango Xurie", mendiko mahastigintza ekologiko proiektuaren atzean. Nekazaritzako ingeniariak dira biak, eta horretan ari ziren lanean 2013ko krisian langabezian gelditu ziren arte. Iruñetik Arizkuna bueltatzea erabaki zuten orduan, nekazaritzako proiekturen batean sartzeko asmoz. “Bizitzan zirt edo zart egin beharreko momentu horietako bat izan zen”, gogoratzen du Iriartek. Hasieran ez zuten lurrik, baina partzelak alokairuan uztea lortu eta urteotan hiru txandatan landatu dituzte mahastiak; horietako baterako Udalbiltzaren laguntza bat jaso zuten. Egun, Arizkungo lau partzelatan banatuta dauden hiru hektarea lantzen dituzte.
Behin baino gehiagotan entzun behar izan zuten proiektua abiatu baino lehen ezinezkoa izanen zela Baztan inguruan ardoa ekoiztea. “Gure erreferentzia beti Baigorri eta Irulegi izan dira, asko jo dugu hara hurbiltasunagatik, baina denek esaten ziguten: ‘klima diferentea da!’”, dio Bengoetxeak. Toki bateko eta besteko datu klimatikoak aztertu zituzten, eta Izpegiko beste aldeko eta Gipuzkoako eta Bizkaiko txakolin ekologiko ekoizleen laguntza eta babesarekin aurrera egitea erabaki zuten.
Mahastiak landatu eta gero, hiruzpalau urte itxaron behar da mahatsak jasotzen hasteko, eta produkzio on baterako, berriz, zazpi bat urte. “Tarte horretan nondik bizi? Diru-laguntzak ez daude horretarako batere prestatuak”, salatu dute. Lehen urte zail horiek pasatzea lortu ondoren, 2016an, lehen aldiz, probetarako ardo kantitate txiki bat egin ahal izan zuten. 2017an, berriz, ardo produkzioarekin hasi ziren bete-betean. Aurtengo uztatik 4.000 botila inguru ateratzea aurreikusten dute, eta hiru hektareetako mahasti guztiak produzitzen hasten direnean, 10.000 ingurura iristea da helburua.
Mahatsa ardotzeko upeltegi propioa
“Hasierako urteetan Erriberrin eta Iguzkitzan ardotu genuen gure mahatsa, hemen azpiegiturarik ez genuelako”, diote. Haien asmoa Arizkunen bertan haien upeltegi propioa martxan jartzea zen, eta azkenean, 2019an lortu zuten. Geroztik, han egiten dute ardo guztia. Irulegi sormarkako Izkiriota handia eta txikia, txakolineko Hondarribi Zuri eta Altsaziako Riesling mahats motak erabiltzen dituzte ardoa egiteko, dena eredu ekologikoan ekoitzita. “Hasieratik argi genuen ekologikoan lan egin nahi genuela, ingurumenarekin, langileekin eta kontsumitzaileekin errespetuzko zerbait izan beharra zuelako, eta gure txikitasunetik mundua beste eredu batzuekin mugitu beharra dela uste dugulako”.
Orain arte Kiribil izeneko ardo mota bakarra egin badute ere, aurten berrikuntzekin datoz: Betarte ardoa, egurrezko kupelean ondua. Salmenta zuzenari eta merkaturatzeko bide laburrei garrantzia ematen diete eta inguruko azoketan ibiltzen dira askotan. Bestela, hurbileko dendetan eta jatetxeetan ere saltzen dute, eta Baztango Zaporeak ekimeneko parte ere badira. Euskal Herriko beste tokietara Biba Ardoak proiektuaren bidez iristen dira.
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]